SN 1006
 SN 1006 süpernova kalıntısı. | |
| Olay türü | Süpernova, Süpernova kalıntısı, astronomik radyo kaynağı, Astrofiziksel X-ışını kaynağı  |
|---|---|
| Tip Ia | |
| Tarih | 1 Mayıs 1006 |
| Takımyıldız | Kurt |
| Sağ açıklık | 15sa 02d 22.1s[1] |
| Dik açıklık | −42° 05′ 49″[1] |
| Dönem | J2000 |
| Galaktik koordinatlar | G.327.6 14.6 |
| Uzaklık | 7,200 ışık yılı |
| Kalıntı | Kabuk |
| Ana gökada | Samanyolu |
| Renk (B-V) | görünür tayfta sarımsı |
| En yüksek kadir (V) | -7.5[2] |
| Belirtmeler | SN 1006, SN 1006A, SN 1016, SNR G327.6 14.6, SNR G327.6 14.5, 1ES 1500-41.5, MRC 1459-417, XSS J15031-4149, PKS 1459-41, AJG 37, 4U 1458-41, 3U 1439-39, 2U 1440-39, MSH 14-4-15, PKS 1459-419, PKS J1502-4205 |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
SN 1006 yaklaşık olarak 7,200 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 1006 yılında Dünya'dan yaygın olarak gözlemlenen bir süpernova. Yaklaşık -7.5 kadir'e ulaşan görsel büyüklüğüyle tarihin en parlak görünen yıldızlarından oldu.[3] Bu "misafir yıldız" ilk olarak Kurt takımyıldızı içinde 1006 yılının 30 Nisan ve 1 Mayıs'ında Çin, Mısır, Irak, Japonya, İsviçre ve bir ihtimal Kuzey Amerika'dan gözlenmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çinli ve Arap gök bilimciler bu süpernova hakkında hazırlanmış en kapsamlı tarihsel açıklamaları vermektedirler.
Mısırlı Arap astrolog ve gök bilimci Ali bin Rıdvan, Batlamyus'un Tetrabiblos'unu tefsirinde şöyle bahseder "...Venüs'ten 2.5, 3 kat daha büyük dairesel bir cisim. Işığı gökyüzünü aydınlatıyor. Işık yoğunluğu Ay'ın dörtte birinden daha fazla." Diğer gözlemciler gibi Ali bin Rıdvan da bu yeni yıldızı güney ufuk noktasının aşağısında olarak kaydetti.
Kalıntı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu patlamayla ilişkili süpernova kalıntısı 1965 yılına kadar teşhis edilemedi. Ta ki Doug Milne ve Frank Gardner'ın Parkes radyo teleskobu ile Beta Lupi yıldızı yakınlarındaki önceden bilinen bir radyo kaynağı olan PKS 1459-41'i gözlemlerken 30 yay-dakika dairesel kabuğu görene kadar.[4] Sonraki birkaç yıl içinde kalıntıda X-ışını ve optik emisyon tespit edildi. 2010 yılında H.E.S.S. gama-ışın gözlemevi kalıntıdan gelen çok yüksek enerjili Gama ışını emisyonu algılandığını duyurdu.[5]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
SN 1006 Süpernova kalıntısı genişleme karşılaştırması.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "SIMBAD basic query result". NAME LUPUS SN -- SuperNova Remnant. SIMBAD. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2010.
- ^ Winkler, P. Frank; Gupta, Gaurav; Long, Knox S. (2003). "The SN 1006 Remnant: Optical Proper Motions, Deep Imaging, Distance, and Brightness at Maximum". The Astrophysical Journal. Cilt 585. ss. 324-335. doi:10.1086/345985.
- ^ "Astronomers Peg Brightness of History's Brightest Star" (Basın açıklaması). National Optical Astronomy Observatory. 5 Mart 2003. 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2009.
- ^ Gardner, F. F.; Milne, D. K. (1 Kas 1965). "The supernova of A.D. 1006". The Astronomical Journal. 70: 754. doi:10.1086/109813. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024 – NASA ADS vasıtasıyla.
- ^ "First detection of VHE γ-rays from SN 1006 by HESS". Astronomy and Astrophysics. 516: A62. 1 Haz 2010. doi:10.1051/0004-6361/200913916. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024 – NASA ADS vasıtasıyla.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Stories of SN 1006 in Chinese literature (PowerPoint)
- National Optical Observatory Press Release for March 200326 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Space.com Image of the Day 19 December 2005
- Globe and Mail: Arizona petroglyph recorded 1006 supernova, astronomer suggests
- Ancient Rock Art Depicts Exploding Star Space.com report, June 6, 200623 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Experts question "supernova" rock art, Sky & Telescope Report, June 7, 200612 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Entry for supernova remnant of SN 100610 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the Galactic Supernova Remnant Catalogue
- X-ray image of supernova remnant of SN 10065 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., as seen with the Chandra X-ray Observatory
- Ancient rock art may depict exploding star19 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Astronomy Picture of the Day (APOD)12 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 17 Mart 2003
- Astronomy Picture of the Day (APOD)5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 4 Temmuz 2008
- Margaret Donsbach: The Scholar's Supernova
- WikiSky'da SN 1006: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası