İçeriğe atla

Robert Koch

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Robert Koch
DoğumHeinrich Hermann Robert Koch
11 Aralık 1843(1843-12-11)
Clausthal, Almanya
Ölüm27 Mayıs 1910 (66 yaşında)
Baden-Baden, Almanya
Ölüm sebebiKalp krizi
Mezun olduğu okul(lar)Göttingen Üniversitesi
Tanınma nedeni
Memleket Almanya
Ödüller1905 Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü
Kariyeri
DallarıMikrobiyoloji, Bakteriyoloji
Çalıştığı kurumBerlin Üniversitesi
İmza
Robert Koch ve sıtma ile savaşımı anısına yapılan heykel. (Veliki Brijun Adaları)

Heinrich Hermann Robert Koch (d. 11 Aralık 1843 - ö. 27 Mayıs 1910), Alman hekim.[1] Antraks basili (1877), tüberküloz basili (1882) ve kolera basili'nin (1883) keşfi ve Koch postülatlarını geliştirmesiyle ünlenmiştir.[2]

Tüberküloz konusundaki keşifleri nedeniyle 1905 yılında Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülünü almıştır. Bakteriyolojinin kurucularından biri olarak görülür.[3]

Koch Clausthal, Almanya'da doğmuştur. Göttingen Üniversitesi'nde tıp eğitimi almış, 1866 yılında mezun olmuştur. Daha sonra Frank-Prusya Savaşı'nda görev almış ve Wollstein'de önemli bir tıbbi görevli olmuştur.[1] Çok sınırlı kaynaklarla çalışmış olsa da, bakteriyolojinin kurucularından olmuştur.

Casimir Davaine antraks (şarbon) basilinin inekler arasında doğrudan aktarıldığını ortaya çıkardıktan sonra Koch antraksı daha yakından incelemeye başlamıştır. Bulduğu metotlarla kan örneklerinden basili arıtıp saf kültürler büyütmeyi başardı. Bu çalışması sonucu şarbonun bir konakçı canlı olmadan uzun süre dışarıda yaşayamadığını fakat oluşturduğu endosporların uzun süre varlıklarını sürdürdüğünü buldu. Toprağa karışan bu endosporlar açıklanamayan ani şarbon salgınlarının nedeniydi. Koch buluşlarını 1876'da yayımladı[4] ve 1880'de Berlin'deki Emperyal Sağlık Bürosu'nda bir iş ile ödüllendirildi. 1881'de ateş kullanarak cerrahi aletlerin sterilize edilmesini teşvik etti.

Berlin'de daha önce kullandığı metotları geliştirdi. Onun geliştirdiği yöntemler bugün hâlâ kullanılmaktadır.[5] Bu yöntemlerin yardımıyla tüberküloza neden olan bakteriyi (Mycobacterium tuberculosis) 1882'de keşfetmiştir.[6] 19. yüzyılın ortalarında tüberküloz her yedi ölümden birinin sorumlusu olan çok ölümcül ve önemli bir hastalıktı. Bu nedenle Koch'un o dönemde yaptığı keşif cidden çok önemlidir ve onu bakteriyolojik araştırma konusunda ünlü Louis Pasteur ile denk kılmıştır.

1883'te Koch bir Fransız araştırma ekibiyle birlikte İskenderiye, Mısır'da kolera üzerine çalışmıştır. Koch koleraya neden olan vibrio bakteriyi saptamış olsa da deneylerle bunu kanıtlamayı becerememiştir. Bakteri daha önce İtalyan anatomist Filippo Pacini tarafından 1854'te izole edilebilmişti fakat bu çalışma o dönemler miasma teorisinin revaçta olması sebebiyle önemsenmemiştir. Koch Pacini'nin çalışmalarından habersizdir ve bağımsız bir keşif yaptı ve sahip olduğu ün ve önem nedeniyle bu buluş kısa sürede yayılmıştır. Yine de bakteri 1965'te resmen Vibrio cholerae Pacini 1854 olarak yeniden adlandırılmıştır.

1885'te Koch Berlin Üniversitesinde hijyen profesörü olmuş, daha sonra 1891'de yeni kurulmuş olan Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü'nün yöneticisi olmuştur. Bu görevden 1904'te istifa etmiş ve dünyayı dolaşarak, Güney Afrika, Hindistan ve Cava'daki hastalıkları incelemiştir.

Ona Nobel Ödülü kazandıran tüberküloz çalışmaları kadar önemli olan bir buluşu da Koch postülatlarıdır.[7] Bu postülatlar bir organizmanın bir hastalığın nedeni olup olmadığı konusundadır.[8] Postülatlara göre bir organizma bir hastalığın nedeni ise;

  • Hastalığın bilinen tüm vakalarında bulunur.
  • Hastalıklı konukçudan organizmayı ayırıp saf kültürünü büyütmek mümkündür.
  • Sağlıklı bir konukçuya verildiğinde, kültürde büyütülmüş bu organizmalar konukçuda hastalığın oluşmasına neden olmalıdır.
  • Deneysel olarak hastalığın bulaştırıldığı konukçudan organizma tekrar ayrıştırılıp kültürde büyütülebilmelidir.

Her ne kadar öğrencileri onun metotlarıyla difteri, tifo, pnömoni (zatürre), gonore (belsoğukluğu), serebrospinal menenjit, lepra (cüzzam), tetanos ve frengi hastalıklarından sorumlu organizmaları bulmuş olsalar da, özellikle de tüberkülozu iyileştireceğini düşündüğü etkisiz "tüberkülin" fiyaskosuyla, Koch'un araştırmalarının kalitesi düşmüştür.

Baden-Baden, Almanya'da 27 Mayıs 1910'da ölmüştür.[1]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Thomas D. Brock (1988). Robert Koch: A Life in Medicine and Bacteriology. "He loved seeing new things, but showed no interest in politics. Religion never entered his life. ASM Press. s. 296. ISBN 978-1-55581-143-3. .
  2. ^ Lakhani, S R (1 Temmuz 1993). "Early clinical pathologists: Robert Koch (1843-1910)". Journal of Clinical Pathology (İngilizce). 46 (7): 596-598. doi:10.1136/jcp.46.7.596. ISSN 0021-9746. PMC 501383 $2. PMID 8157741. 
  3. ^ Tan, S. Y.; Berman, E. (Kasım 2008). "Robert Koch (1843-1910): father of microbiology and Nobel laureate". Singapore Medical Journal. 49 (11): 854-855. ISSN 0037-5675. PMID 19037548. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  4. ^ Koch, Robert (24 Mart 2010). "Verfahren zur Untersuchung, zum Konservieren und Photographieren der Bakterien" (Almanca). Robert Koch-Institut, Robert Koch-Institut, J. Schwalbe. doi:10.25646/5065. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  5. ^ Blevins, Steve M.; Bronze, Michael S. (Eylül 2010). "Robert Koch and the 'golden age' of bacteriology". International Journal of Infectious Diseases (İngilizce). 14 (9): e744-e751. doi:10.1016/j.ijid.2009.12.003. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  6. ^ Gradmann, Christoph (Ocak 2001). "Robert Koch and the Pressures of Scientific Research: Tuberculosis and Tuberculin". Medical History (İngilizce). 45 (1): 1-32. doi:10.1017/S0025727300000028. ISSN 0025-7273. PMC 1044696 $2. PMID 11235050. 
  7. ^ Byrd, A. L.; Segre, J. A. (15 Ocak 2016). "Adapting Koch's postulates". Science (İngilizce). 351 (6270): 224-226. doi:10.1126/science.aad6753. ISSN 0036-8075. 
  8. ^ Tabrah, Frank L (Temmuz 2011). "Koch's Postulates, Carnivorous Cows, and Tuberculosis Today". Hawaii Medical Journal. 70 (7): 144-148. ISSN 0017-8863. PMC 3158372 $2. PMID 21886302. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Robert_Koch&oldid=33072655" sayfasından alınmıştır