İçeriğe atla

Propan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[5]
Propan
Skeletal formula of propane
Skeletal formula of propane
Adlandırmalar
Propan[1]
Trikarban (önerilmez[1])
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
1730718
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.000.753 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 200-827-9
E numaraları E944 (parlatıcılar, ...)
25044
KEGG
RTECS numarası
  • TX2275000
UNII
UN numarası 1978
  • InChI=1S/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3 
    Key: ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N 
  • CCC
Özellikler
Kimyasal formül C3H8
Molekül kütlesi 44,10 g mol−1
Görünüm renksiz gaz
Koku kokusuz
Yoğunluk 2.0098 kg/m3 (0 °C, 101.3 kPa)
Erime noktası 582 °C; 1.079 °F; 855 K
Kaynama noktası 2.036 ila 22.838 °C; 3.697 ila 41.140 °F; 2.309 ila 23.111 K
Çözünürlük (su içinde) 47 mg⋅L−1 (0 °C)
log P 2.236
Buhar basıncı 853.16 kPa (at 211 °C (412 °F))
15 nmol⋅Pa−1⋅kg−1
Konjuge asit Propanium
−40.5 × 10−6 cm3/mol
Dipol momenti 0.083 D[2]
Termokimya
73.60 J⋅K−1⋅mol−1
Standart formasyon entalpisi fH298)
−105.2–104.2 kJ⋅mol−1
Standart yanma entalpisi cH298)
−2.2197–2.2187 MJ⋅mol−1
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS02: Alevlenir GHS04: Basınçlı gaz
İşaret sözcüğü DANGER
Tehlike ifadeleri H220
Önlem ifadeleri P210
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 2: Yoğun veya sürekli ancak kronik olmayan maruziyet geçici iş göremezliğe veya olası kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: KloroformYanıcılık 4: Normal atmosferik basınç ve sıcaklıkta hızla veya tamamen buharlaşır veya havada hızla dağılır ve kolayca yanar. Alevlenme noktası 23 °C'nin altındadır (73 °F). Örnek: PropanKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
2
4
0
Parlama noktası [dönüştürme: geçersiz sayı]
470 °C (878 °F; 743 K)
Patlama sınırları 2.37–9.5%
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) TWA 1,000 ppm (1,800 mg/m3)[4]
REL (tavsiye edilen) TWA 1,000 ppm (1,800 mg/m3)[4]
IDLH (anında tehlike) 2,100 ppm[4]
Benzeyen bileşikler
Benzeyen alkanlar
Benzeyen bileşikler
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Propan, Parafinlerin (alkanların) metan ve etandan sonra gelen üçüncü üyesi olup, karbon ve hidrojenden meydana gelmiş renksiz bir gazdır.

Propanın formülü C3H8'dir ve hiçbir izomeri yoktur. Erime noktası -187,1 °C ve kaynama noktası -42,2 °C'dir. Doğalgaz, hafif ham petrol ve petrol rafineri gazlarından elde edilir. Sıvılaştırılmış petrol gazlarında bol miktarda bulunur. Etan, diğer hidrokarbonlar ve propan petro-kimya endüstrisinde etilen elde etmek için önemli bileşiklerdir. Propan sıcakta bozunarak etilen ve yine önemli bir madde olan propilene dönüşür. Propilen önemli bir bileşik olup, aseton ve propilen glikol gibi birçok maddenin elde edilmesinde kullanılır. Oksidasyon ile, propil alkole, propionaldehide ve propiyonik aside yükseltgenebilir.

Diğer taraftan basınç altında kolayca sıvı hâle geçmesinden dolayı bütan gazı ile karıştırılarak tüpler içine doldurulmuş hâlde yakıt olarak kullanılır.

  1. ^ a b "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry : IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 4. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4. Similarly, the retained names 'ethane', 'propane', and 'butane' were never replaced by systematic names 'dicarbane', 'tricarbane', and 'tetracarbane' as recommended for analogues of silane, 'disilane’; phosphane, 'triphosphane'; and sulfane, 'tetrasulfane'. 
  2. ^ Lide, David R. Jr. (1960). "Microwave Spectrum, Structure, and Dipole Moment of Propane". J. Chem. Phys. 33 (5): 1514-1518. Bibcode:1960JChPh..33.1514L. doi:10.1063/1.1731434. 
  3. ^ Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki Propane kaydı
  4. ^ a b c NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0524". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
  5. ^ GOV, NOAA Office of Response and Restoration, US. "PROPANE – CAMEO Chemicals – NOAA". cameochemicals.noaa.gov. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.