Gaius Plinius Secundus

Gaius Plinius Secundus Maior
Doğum	M.S. 23 veya 24 Novum Comum, İtalya, Roma İmparatorluğu
Ölüm	M.S. 79 (55 veya 56 yaşında) Stabiae, İtalya, Roma İmparatorluğu
Milliyet	Romalı
Eğitim	Retorik, dilbilgisi
Tanınma nedeni	Naturalis Historia
Çocuk(lar)	Genç Plinius (yeğeni, daha sonra evlatlık oğlu)
Ebeveyn(ler)	Gaius Plinius Celer (babası) Marcella (annesi)
Avukat, yazar, filozof, tarihçi, natüralist, askeri komutan, vali

Gaius Plinius Secundus Maior ya da Büyük Plinius (Latince: Plinius maior) veya Yaşlı Plinius (d. M.S. 23 – ö. 24 Ağustos 79) Como doğumlu, Romalı tarihçi, bilgin, avukat, yazar, doğa bilimci, komutan ve filozoftur. Naturalis Historia (Doğa Tarihi) adlı kitabın yazarı olmasıyla tanınır. Gençlik yıllarında 10 yılı aşkın bir süre Roma ordusu'nda görev yapmıştır. Vespasianus döneminde Galya, Afrika ve İspanya'da praetorluk (vekillik) yapmıştır. Savaş, retorik, hitabet, gramer ve tarih alanlarında da kitaplar yazmıştır ancak o kitapları günümüze ulaşamamıştır. Günümüze ulaşabilmiş olan en önemli eseri Naturalis Historia (Doğa Tarihi) adlı eser olup, 37 kitaptan oluşmaktadır; eserini Titus'a ithaf etmiştir (M.S. 77). Vezüv Yanardağı'nın patlaması sırasında Stabiae'da hayatını kaybetmiştir.

Hayatı

Plinius MS 35 yılında babası tarafından Roma'ya getirildi ve babasının arkadaşı olan Pomponius Secundus'dan şiir ve askeri yöneticilik eğitimi aldı. Remmius Palaemon ve Arellius Fuscus'un gramer ve retoriğinden etkilenen Plinius muhtemelen onların öğrencisiydi. M. İlin - E. Segal "İnsan nasıl İnsan oldu" isimli kitabın 332. ve 333. sayfalarında Plinius hakkında şunlar anlatılmaktadır;

İnsanlığın deneyimlerini, kitaplarında damla damla toplamış olan eskiçağ bilginlerini unutmak büyük nankörlük olur. Tembelliğini ve açgözlülüğünü örnekleriyle gördüğümüz aynı Roma'da gecesini gündüzünü bilime veren çalışkan insanlar da vardı. Bir tabiat bilgini, amiral ve devlet adamı olan Plinius bunlardan biriydi.

İnsan nasıl İnsan oldu

Plinius az uyur, az yerdi. Gün ve gecelerini, coğrafyacıların, astronomların, tabiat bilginlerinin ve doktorların kitaplarını okumakla geçirirdi. Kitap üstüne kitap okur, not tutar, düşünür, kıyaslamalar yapardı. Gezilerinde ve savaşlarında çok şey görmüştü. Birçok konuda bildiklerini Naturalis Historia adlı eserinde derlemiştir.

Ayrıca eser, birçok kültürel mirası da beraberinde taşımaktadır. Örneğin bugün Türkiye'de mezarlıklara sıklıkla dikilen Akdeniz servisinin neden özellikle mezarların başucuna dikildiğine ya da Batı Uygarlığında yılbaşı kutlamalarında Ökseotu'nun (Viscum album L. neden önemli bir yer tuttuğuna dair cevapları Naturalis Historia'da okumak mümkündür.

1753 yılında literatüre alınan Plinia L. cinsi onun adını taşımaktadır.

Naturalis Historia

Como'daki S. Maria Maggiore Katedrali'nin cephesinde yaşlı Pliny Heykeli