Płowce Muharebesi
Płowce Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Leh-Töton Savaşı (1326-1332)'nın bir parçası | |||||||
Płowce Muharebesi, Juliusz Kossak | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Töton Tarikatı Devleti | Polonya Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
I. Władysław Łokietek III. Casimir | |||||||
Güçler | |||||||
2,300, savaşın sonlarında 4,000 takviye | 5,000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
2,200-2,400 | 1,900-2,100 |
Płowce Muharebesi, 27 Eylül 1331'de Polonya Krallığı ile Töton Tarikatı arasında gerçekleşen belirleyici muharebe.[1]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Tötonların planı, Silezya'yı işgal eden Bohemya Kralı Johann von Böhmen'u desteklemekti. Polonya Kralı I. Władysław Łokietek ve Bohemyalı John, birbirinin üzerinde Silezya için eşit derecede hak iddiasında bulunuyorlardı, bundan ötürü Bohemyalı John ordusuyla Silezya'ya yürüdü ve bölgeyi işgal etti. Büyük Üstat Luther von Braunschweig I. Władysław'ın, John'un bu işgalinden o kadar çok öfkelendiğine inanıyordu ki, Władysław John'u Silezya'dan kovmak için tüm Leh güçlerini toplayacak ve Tötonları Polonya müdahalesi olmadan Samogitya'yı işgal etmekte özgür bırakacaktı.
Johann von Böhmen'un Silezya'yı güvence altına alma şansını artırmak için Braunschweig, Bohemya ordusuna kendi kuvvetleriyle ve toplayabildiği diğer kuvvetlerle yardım etti. Bohemyalılar, Töton tarikatından Şövalyeler, Władysław'a karşı çıkan asi Polonyalı soylular, Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan paralı askerler ve bazı İngiliz Haçlılarından oluşan oldukça büyük bir ordu Polonya'ya doğru yola çıktı. I. Władysław, Litvanya ve Macaristan'dan askerlerle birlikte Polonya güçlerini bir araya getirmek için çabaladı. Yaşlı Władysław, komutanın önemli bir bölümünü oğlu III. Casimir'e devretmişti. Polonyalı askerlerin çoğu Casimir'in askeri yeteneklerinden emin değildi ve Władysław, Casimir'in otoritesini artırmak için önlemler aldığında büyük çaplı firarlar meydana gelmişti. Casimir, Polonya'nın Töton Tarikatı tarafından işgaline fazla bir direniş göstermedi ve yakınlardaki bir ormana kıl payı kaçmadan önce neredeyse Töton Şövalyeleri tarafından yakalanıyordu.
Władysław, Polonya kuvvetlerinin geri kalanını güneye, Bohemya ordusuna doğru yönlendirdi. O sırada Töton ordusu başarıyla Silezya'ya ulaştı ve Bohemyalılarla buluştu. Władysław, kuvvetlerinin işgalcileri püskürtmek için yetersiz olduğuna karar verdi, bu yüzden Bohemyalı John kendisini Silezya'nın işgalcisi olarak yüceltti. John daha sonra Silezya'da hala bir direniş varken İtalya'daki meselelere yoğunlaştı. Bölgedeki iyi güçlendirilmiş Leh kaleleri hala dayanıyordu ve onları ele geçirmek için çok az şey yapılıyordu. Bu, Braunschweig'in Polonya'nın hala büyük bir tehdit olacağına ve kuvvetlerinin Baltık bölgesinde istedikleri gibi hareket edemeyeceğine inanmasına yol açtı. Braunschweig, John'a haber gönderdi ve bunun önceki işgal girişiminden daha belirleyici olacağını umarak ikinci bir Polonya işgali başlatmak istedi.
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Mareşal Dietrich von Altenburg liderliğindeki Töton ordusunun planı Polonya'dan geri çekilmekti. O zamana kadar sağlığı kötü olan I. Władysław, Polonya kuvvetlerine liderlik etti. I. Władysław'ın Birlikleri Tötonlardan sayıca üstün olsa da, düşmanları kadar donanımlı değillerdi. Polonya kralı Töton ordusunu takip etti ve Mareşal Dietrich von Altenburg Töton kuvvetlerini üç bölüme ayırdığında saldırmak için bir fırsat buldu. I. Władysław, küçük Płowce köyüne inen bu üç bölümün en zayıfına saldırmaya karar verdi.
Altenburg, kuvvetlerini toplayıp onları beş tümene ayırdığında, bölgenin üzerine yoğun bir sis çökmüştü. Polonyalılar da beş bölüme ayrılmıştı. Aynı gün, gün doğumundan saat 15:00'e kadar süren uzun, zorlu bir muharebe başladı. Ordular oldukça eşit bir şekilde eşleşmişti. O kargaşanın içinde Altenburg'un sancağını taşıyan bir atın bir mızrakla delinip ölmesiyle Töton ordusu, liderlerinin öldüğünü düşündüler, moralleri kırıldı ve muharebeden kaçmaya başladılar.
Polonya kuvvetleri, kaçan Tötonlardan yararlandı ve sert bir şekilde saldırarak savaşın gidişatını kendi lehlerine çevirdi. Savaşın sonunda, Władysław ve oğlu III. Casimir, Altenburg ile birlikte esir 56 Töton Şövalyesine sahipti, ancak Tötonlar esirlerin çoğunu kurtarmayı başardı.
Płowce'deki güçlerin imdadına yetişmesi için Prusya'dan başka bir ordu gönderildi ve hızla savaş bölgesine yaklaşıyorlardı. Bitkin Polonyalı birlikler, Kral Władysław'ın savaş alanından çekilme emri verdiği akşama kadar devam eden başka bir zorlu muharebeye girdi. Altenburg, bir vagona zincirlenmiş halde bulununca serbest bırakıldı. Savaştan sonra, Töton Şövalyeleri en değerli Polonyalı esirlerin 56'sını hayatta tuttu ve geri kalanını öldürdü. Töton tarihçisi Wigand von Marburg'a göre, Gołańcza'dan gelen Piskopos Maciej, savaştan sonra cenaze töreninden önce ölülerin sayılmasını emretti ve her iki taraftan da çoğu Töton Şövalyeleri olan 4.187 savaşçının öldüğü hesaplandı.
Muharebe sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kulm (Chełmno) Komturu Otto von Lutterberg, Polonya ordusunun saldırısını püskürtmesine rağmen, Brześć Kujawski'ye yürüyüşü durdurmaya ve karanlığın altında kendi şehitlerini gömmeden hemen Thorn'a (Toruń) çekilmeye karar verdi. Töton kuvvetlerini geri çekme kararı aynı zamanda Polonya'daki tüm harekâtın kesintiye uğraması anlamına geliyordu ve bu nedenle bu muharebe, I. Władysław Łokietek'in stratejik bir başarısı olarak kabul edilebilir. Muharebe ayrıca Töton ordusunun, yakın zamanda yeniden birleşmiş olan Polonya Krallığı'nın çökmesine yol açabilecek olan Johann von Böhmen'un Çek birliklerine katılmasını da engellemişti.
Savaştan sonra her iki taraf da başarılarını propaganda amacıyla kullanmaya çalıştı. Savaş, Polonya birliklerinin moralini büyük ölçüde güçlendirdi ve 14. yüzyılın Polonya toplumu üzerinde büyük bir etki bıraktı. Polonya ordusunun zafere olan inancı, I. Władysław Łokietek'in yakalanan Komutan Heinrich Reuss von Plauen ve diğer 40 esirle birlikte Kraków'a törenle girmesiyle vurgulandı. Muharebenin bir Polonya zaferi olduğu gerçeği, Töton Tarikatı'nın Avignon'daki Papalık Kürisi'ndeki Töton savcısı için 1335 tarihli raporuyla da kanıtlanıyor.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Cambridge history of Poland. Octagon Books. 1978. ISBN 978-0-374-91250-5.