Necef Muharebesi (2003)
| Necef Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Irak Savaşı | |||||||
 Necef'in Koalisyon Kuvvetleri tarafından ele geçirilmesi sonrası Amerikan askerlerinin etrafında toplanan Irak halkı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 ABD  Birleşik Krallık |
 Irak | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 William S. Wallace David Petraeus |
 Mizban Khadr al-Hadi | ||||||
| Çatışan birlikler | |||||||
101. Hava İndirme Tümeni 1. Zırhlı Tümeni 3. Piyade Tümeni  Kraliyet Hava Kuvvetleri |
Saddam'ın Fedaileri Cumhuriyet Muhafızları Irak Kara Kuvvetleri Bazı Baas Partisi sempatizanları | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
4 ölü[1] 2 esir 2 M1 Abrams tankı kullanılamaz hâle getirildi. 1 Boeing AH-64 Apache düşürüldü. 31 Boeing AH-64 Apache zarar gördü. |
590 - 780 arası ölü[2] 100 araç kullanılamaz hâle getirildi.[3] | ||||||
Necef Muharebesi, Irak işgali sürerken Koalisyon Kuvvetleri ile Irak Kuvvetleri arasında yapılan muharebelerden birisidir. Çatışmalar öncelikli olarak Necef'in Amerikan 3. Piyade Tümeni tarafından kuşatılması sırasında başlamış, daha sonra 101. Hava İndirme Tümeni'nin şehri tamamen temizlemek için şehre girmesiyle doruk noktasına ulaşmıştır.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Necef'in kuzeyinde hem Kerbela hem de Irak'ın başkenti Bağdat bulunuyordu. Bu bölgelere giden yolların Necef'ten geçmesi işgal kuvvetlerinin ikmal yapabilmesi için Necef'in önemini artırıyordu. Hem bölgeyi kontrol etmek isteyen hem de yapacağı ikmalleri güvenli hâle getirmek isteyen Amerikan kuvvetleri Necef'i kuşatmaya karar verdi. Plan Necef'in kuzeyinde bulunan Al Kifl ve Necef'in güneyinde bulunan Abu Sukhayr köylerinde bulunan iki önemli köprüye el koymayı kapsıyordu. Böylece şehir tamamen izole edilebilecekti. Necef'in kuzeyindeki El Kifl köyünde bulunan köprüye "Objective Jenkins" kod adı verilirken Necef'in güneyindeki Abu Sukhayr köyünde bulunan köprüye "Objective Floyd" kod adı verildi.[3]
Saldırıdan önce çıkan kum fırtınası helikopterleri çalışamaz duruma getirdi, böylece Amerikan kuvvetleri bir süre hava desteğinden yoksun kaldı. Amerikan 5. Özel Kuvvetler Grubu ilk sızmayı gerçekleştirdi. Yerel istihbarat toplamak amacıyla yola kontrol noktaları kurmaya başladı. Daha önce bazı Amerikan kuvvetleri yanlış istihbarat sonucu şehre girmiş, Irak ordusunun ateş gücüyle karşılaşmadan hızla geri çıkmıştı. Bu yüzden yerel istihbarata önem veriliyordu.[4]
Saldırı
[değiştir | kaynağı değiştir]24 Mart 2003 günü Boeing AH-64 Apache atak helikopteri Irak zırhlılarını hedef almak için görevlendirildi. Bu plan dahilinde atak helikopterleri Irak zırhlılarını yok etmek için savaş uçağına benzer şekilde kullanılacaktı. Irak gözlem noktalarının 11. Havacılık Alayına bağlı ileri toplanma bölgelerini izlediği düşünülüyordu. Buna rağmen 1. Tabur 227. Havacılık Alayına bağlı helikopterler gece saatlerinde havalandı şehre doğru uçuş gerçekleştirdi. Şehrin güç şebekesi kapatıldı, Amerikan helikopterleri uçaksavarlar ve hafif silahlar ile ateş altına alındı. Saldırıya katılan bütün helikopterler isabet aldı ve bir helikopter eksik, hasarlı şekilde üsse döndü.[5] İsabet alan helikopterlerden birisi kırıma uğradı ve bataklığa zorunlu iniş yapmak zorunda kaldı. Arama kurtarma ekipleri Irak kuvvetlerinin uçaksavar ateşleri nedeniyle zorunlu inişin yapıldığı bataklığa ulaşamadı. Düşen helikopterde kalan iki Amerikan askeri, Irak güçlerinden kurtulmak için kanalda yüzmeye başladı. Biraz yüzdükten sonra kanaldan çıktılar, Irak ordusundan kurtulduysalar da silahlı milisler tarafından fark edildiler ve teslim olmak zorunda kaldılar. Milisler iki Amerikan askerini Irak güçlerine teslim etti. Esir düşen bu iki asker daha sonra nisanın ortalarında Tikrit yakınlarında kurtarıldılar.[6][7] Kırıma uğrayan helikopter Irak hükûmeti tarafından televizyon kanallarında gösterildi, Amerikan ordusu da helikopterin Irak güçleri tarafından kullanılması ihtimaline karşı helikopteri füzelerle imha etti.[8]
"Objective Jenkins" kod adı verilen ve Al Kifl'de bulunan köprüyü ele geçirme görevi Albay Will Grimsley'in komutasındaki birliğe verildi fakat birlik daha sonra Nasıriye Muharebesi için bölündü. Necef Muharebesi için kalan birlik 25 Mart gününün ilk saatlerinde köprüyü koruyan Irak kuvvetleri ile çatışmaya girdi. Gece boyunca çatışma sürdü, Amerikan kuvvetleri istenilen sonucu elde edemedi. Sabaha doğru takviye istendi. Takviyenin ulaşmasıyla birlikte 25 Mart'ın öğle saatlerinde Irak savunmaları yarılmışken ve köprünün üstüne Amerikan tankları çıkmışken Irak kuvvetleri köprüye bağlanan patlayıcıları patlattılar. Köprü yıkılmadı fakat köprü üstünde bulunan tanklar hasar gördü. Köprünün üstündeki tankların içinde bulunan askerlerin kurtarılması için uğraş başlatıldı. Köprüye tekrar saldırı olmaması amacıyla Amerikalı kuvvetler Irak kuvvetleriyle başka yerlerde çatışmalara girmeye başladı. Bu sırada 3 M2 Bradley aracı RPG atışına maruz kaldı. Askerler kurtarıldıktan sonra 26 Mart günü çatışmalar aralıksız devam etti fakat Amerikan askerleri köprüyü bırakmadı. 36 saat süren çatışmaların ardından "Objective Jenkins" kod adı verilen köprü Amerikan kuvvetleri tarafından tamamen ele geçirildi ve şehir kuzeyden kuşatılmış oldu.
"Objective Floyd" adı verilen köprüyeyse 25 Mart sabah 6'da kum fırtınası varken 3. Filo ve 7. Süvari Alayı tarafından saldırı başlatıldı.[3] Yaklaşık 5 saat süren çatışmaların ardından 10.43'te köprüye adım atıldı. Köprüde herhangi bir bombalı tuzaklama olmadığından emin olunduğunda köprüyü korumak için Amerikan birlikleri köprüyü geçti. Amaç güneydeki kuşatmayı sağlama almaktı ama kum fırtınasından yararlanan Irak kuvvetleri Amerikan askerleri köprüyü geçer geçmez saldırıya başladı. Bu sırada köprünün güvenliğini sağlamakla görevli C ekibi sivil araçlara gizlenmiş Irak kuvvetleri tarafından saldırıya uğrayınca Rockwell B-1 Lancer bombardıman uçakları ile belirlenen hedefler vuruldu. İki Irak T-72 tankı imha edildi.
Köprülerin ele geçirilmesiyle birlikte şehir kuşatılmış oldu. Şehrin içindeyse durum daha farklıydı. Bazı kaynaklara göre şehrin içine sıkışan Iraklı birliklere bağlı El-Kudüs militanları sivil halkı savaşmaya zorluyordu ve hatta hava saldırılarında öldürülen bir Baas üyesi bu duruma karşı çıkan bazı insanları infaz etmişti. Irak ordusundaysa durum olumsuzdu. Bir Iraklı albay emri altında bulunan 1200 askerden sadece 200 askerinin canlı kaldığını söylüyordu.
29 ve 30 Mart'ta Amerikan birlikleri şehre giriş yapmaya başladı. 31 Mart'ta yoğun çatışmalar sırasında bir cami hava saldırısında zarar gördü.[9] 1 Nisan'da şehir merkezine büyük bir saldırı başlatıldı, ağır bir direniş görülmesine karşın şehir merkezi ele geçirildi.[10] Kanlı çatışmaların ardından Saddam'ın Fedaileri de şehirde yenildi. 4 Nisan'da Necef tamamen Amerika Birleşik Devletleri kontrolüne girdi.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "iCasualties: Iraq Coalition Casualty Count - Deaths By Year and Month". web.archive.org. 12 Ağustos 2008. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ "Wages of War -- Appendix 1. Survey and assessment of reported Iraqi combatant fatalities in the 2003 War". www.comw.org. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ a b c "On Point - The United States Army in Operation Iraqi Freedom". www.globalsecurity.org. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ Special Forces in the War on Terror. ISBN 978-1-4728-0790-8.
- ^ "IRAQIS BASH CHOPPERS One U.S. copter downed, crew captured by Saddam's guards". web.archive.org. 5 Haziran 2011. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ "Air Force Magazine". web.archive.org. 26 Eylül 2008. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ Baker, Peter; Post, Washington (14 Nisan 2003). "Freedom for 7 American POWs". SFGate. 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ Gordon, Michael R. (25 Mart 2003). "A NATION AT WAR: MILITARY ANALYSIS; The Goal Is Baghdad, but at What Cost?". The New York Times. 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ a b "On Point - The United States Army in Operation Iraqi Freedom". www.globalsecurity.org. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ ""The Battle for An Najaf" by James Dietz -------------------------------------------------------------------------------------------Easy Company of the 506th PIR, 101st Airborne on June 5th, 1944 before the D-Day drop into Normandy. Autographed by Major Richard Winters, "Silencing the Guns" by Jim Dietz, Silencing the Guns of brecourt manor, silencing the guns by James Dietz, The Biggest Brothers by Richard D. Winters, Dick Winters of Easy Company, The Band of Brothers". web.archive.org. 3 Temmuz 2007. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.