Bütan

Bütan
Adlandırmalar
	Tercih edilen IUPAC adı Bütan
	Sistematik IUPAC adı Tetrakarban (tavsiye edilmez)
	Diğer adlar Bütil hidrür; Kuartan; R600
Tanımlayıcılar
CAS numarası	106-97-8 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
Beilstein Referansı	969129
ChEBI	CHEBI:37808 ;
ChEMBL	ChEMBL134702 ;
ChemSpider	7555 ;
ECHA InfoCard	100.003.136
EC Numarası	203-448-7;
E numaraları	E943a (parlatıcılar, ...)
Gmelin Referansı	1148
KEGG	D03186 ;
MeSH	butane
PubChem CID	7843;
RTECS numarası	EJ4200000;
UNII	6LV4FOR43R ;
UN numarası	1011
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID7024665 ;
	InChI InChI=1S/C4H10/c1-3-4-2/h3-4H2,1-2H3 Key: IJDNQMDRQITEOD-UHFFFAOYSA-N ;
	SMILES CCCC;
Özellikler
Kimyasal formül	C4H10
Molekül kütlesi	58,12 g mol−1
Görünüm	renksiz gaz
Yoğunluk	2,48 kg/m3 (15 °C (59 °F))
Erime noktası	-140 ila -134 °C; -220 ila -209 °F; 133 ila 139 K
Kaynama noktası	-1 ila 1 °C; 30 ila 34 °F; 272 ila 274 K
Çözünürlük (su içinde)	61 mg/L ( 20 °C (68 °F))
log P	2.745
Buhar basıncı	~170 kPa (283 K)
Henry yasası; sabiti (kH)	11 nmol Pa−1 kg−1
Manyetik alınganlık (χ)	−57.4·10−6 cm3/mol
Termokimya
Isı sığası (C)	98.49 J/(K·mol)
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	−126.3–−124.9 kJ/mol
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)	−2.8781–−2.8769 MJ/mol
Tehlikeler
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	DANGER
Tehlike ifadeleri	H220
Önlem ifadeleri	P210
NFPA 704; (yangın karosu)	1 4 0 SA
Parlama noktası	[dönüştürme: geçersiz sayı]
Kendiliğinden tutuşma; sıcaklığı	405 °C (761 °F; 678 K)
Patlama sınırları	1.8–8.4%
	NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	none
REL (tavsiye edilen)	TWA 800 ppm (1900 mg/m3)
IDLH (anında tehlike)	1600 ppm
Benzeyen bileşikler
Benzeyen alkanes	Propan; izobütan; Pentan;
Benzeyen bileşikler	Perflorobütan
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Bütan, (ya da n-bütan) dört karbon atomu içeren dalsız bir bileşiktir: CH₃CH₂CH₂CH₃. İzobütan (i-bütan, 2-metilpropan) bütanın izomeridir, CH₃CH(CH₃)₂. Normal şartlar altında bütan; aşırı yanıcı, renksiz ve kolay sıvılaşan bir gazdır.

Tepkimeleri ve kullanımı

Bol oksijenli ortamlarda, bütan yanar ve karbondioksitle su buharı oluşturur:

bütan oksijen → su * karbondioksit su buharı

Oksijenin sınırlı olduğu durumlardaysa, karbon (tortu halinde) ya da karbon monoksit de oluşabilir.

Bütan gazı tüp içinde satılır ve propan ile birlikte LPG ya da tüpgaz olarak adlandırılır. Ayrıca çakmaklarda yakıt olarak ve sprey ürünlerde itici gaz olarak kullanılır.

Kaynakça

^ ^a ^b "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 4. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4. Similarly, the retained names 'ethane', 'propane', and 'butane' were never replaced by systematic names 'dicarbane', 'tricarbane', and 'tetracarbane' as recommended for analogues of silane, 'disilane'; phosphane, 'triphosphane'; and sulfane, 'tetrasulfane'.
^ ^a ^b ^c ^d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0068". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
^ August Wilhelm Von Hofmann (1867). "I. On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines". Proceedings of the Royal Society of London. 15: 54-62. doi:10.1098/rspl.1866.0018. 1 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.
^ W. B. Kay (1940). "Pressure-Volume-Temperature Relations for n-Butane". Industrial & Engineering Chemistry. 32 (3): 358-360. doi:10.1021/ie50363a016.

[iupac2013-1] "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 4. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4. Similarly, the retained names 'ethane', 'propane', and 'butane' were never replaced by systematic names 'dicarbane', 'tricarbane', and 'tetracarbane' as recommended for analogues of silane, 'disilane'; phosphane, 'triphosphane'; and sulfane, 'tetrasulfane'.

[PGCH-2] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0068". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[quartane-3] August Wilhelm Von Hofmann (1867). "I. On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines". Proceedings of the Royal Society of London. 15: 54-62. doi:10.1098/rspl.1866.0018. 1 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.

[4] W. B. Kay (1940). "Pressure-Volume-Temperature Relations for n-Butane". Industrial & Engineering Chemistry. 32 (3): 358-360. doi:10.1021/ie50363a016.

[1]

[2]

[3]

[4]