Mizah dergisi
Mizah dergisi, okurlarına mizahi içerik sunmak için özel olarak tasarlanmış bir dergidir. Bu tür yayımlar genelde hiciv ve parodiden oluşmaktadır ancak bir kısmı karikatür, absürtlük, sürrealizm, nevrotizm, gelotoloji, esprili özdeyişler, duygu düzenleyici mizah ve/ya espri denemeleri üzerinde durmaktadır. Mizah dergileri ilk kez Fransa'da Le Charivari (1832-1937), Birleşik Krallık'ta Punch (1841-2002) ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Vanity Fair (1859-1863) gibi örneklerle 19. yüzyılın başında popüler hale geldi. İlk Türk mizah dergisi Teodor Kasap tarafından 1870 yılında çıkarılan Diyojen olarak kabul edilmektedir.[1]
Dünya geneli çağdaş mizah dergileri
[değiştir | kaynağı değiştir]İsim | Dil | Ülke | Yayımlandığı yıl | Katkıda bulunan önemli kişiler | Sıklık | Ortam | Tür |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Academia Caţavencu | Rumence | Romanya | 1991–günümüz | Mircea Dinescu, Sorin Ovidiu Vântu | Haftalık | Kâğıt | Hiciv |
The Brown Jug | İngilizce | ABD | 1920–günümüz | S.J. Perelman, Nathanael West, Jordan Carlos | Üç aylık | Kâğıt | Hiciv |
Le Canard enchaîné | Fransızca | Fransa | 1915–günümüz | René Pétillon, Jean Effel, Cabu, Lefred Thouron | Haftalık | Kâğıt | Hiciv, karikatür |
Charlie Hebdo | Fransızca | Fransa | 1969–günümüz | Philippe Val, François Cavanna, Cabu, Le Professeur Choron | Haftalık | Kâğıt | Hiciv, karikatür |
The Civilian | İngilizce | Yeni Zelanda | 2013–günümüz | Ben Uffindell | Değişken | Çevrimiçi | Hiciv |
The Clinic | İspanyolca | Şili | 1998–günümüz | Patricio Fernández Chadwick | Haftalık | Kâğıt | Hiciv |
CollegeMizah | İngilizce | ABD | 1999–günümüz | Ricky Van Veen, Jake Hurwitz, Amir Blumenfeld, Streeter Seidell | Günlük | Çevrimiçi | Mizah |
The Cornell Lunatic | İngilizce | ABD | 1978–günümüz | Joey Green, Adam-Troy Castro, Naren Shankar | Yılda 2 kere | Kâğıt | Hiciv |
Cracked.com | İngilizce | ABD | 2009–günümüz | Jack O'Brien, Seanbaby, Daniel O'Brien | Günlük | Çevrimiçi | Mizah |
The Günlük Currant | İngilizce | ABD | 2012–günümüz | Değişken | Çevrimiçi | Hiciv | |
The Günlük Mash | İngilizce | BK | 2007–günümüz | Paul Stokes, Neil Rafferty | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv |
Dartmouth Jack-O-Lantern | İngilizce | ABD | 1908–günümüz | Dr. Seuss, Buck Henry, Chris Miller, Mindy Kaling | Yılda 4 kere | Kâğıt | Hiciv |
Eulenspiegel-Das Hicivmagazin | Almanca | East Almanya, Almanya | 1946–günümüz | Mathias Wedel | Aylık | Kâğıt | Hiciv |
Faking News | İngilizce | India | 2008–günümüz | Rahul Roushan | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv |
Frank | İngilizce | Kanada | 1987–günümüz | Michael Coren, Michael Bate, David Bentley, Fabrice Taylor | İki haftada bir | Kâğıt | Hiciv |
Frigidaire | Italian | Italy | 1980–günümüz | Andrea Pazienza, Tanino Liberatore, Vincenzo Sparagna, Massimo Mattioli | Aylık | Kâğıt | Komedi |
Fish Rap Live! | İngilizce | ABD | 1985–günümüz | Skyler Hanrath, Ryan Schreiber | Yılda 9 kere | Kâğıt | Hiciv, absürtizm, tema sayıları |
The Georgetown Heckler | İngilizce | ABD | 2003–günümüz | Jack O'Brien | Değişken | Kâğıt | Hiciv |
Le Gorafi | Fransızca | Fransa | 2012–günümüz | Jean-René Buissière | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv |
Grönköpings Veckoblad | İsveççe | İsveç | 1902–günümüz | Nils Hasselskog | Aylık | Kâğıt | Hiciv |
Harvard Lampoon | İngilizce | ABD | 1876–günümüz | Doug Kenney, George Meyer, Conan O'Brien, Robert Benchley | Yılda 5 kere | Kâğıt | Hiciv |
Heuristic Squelch | İngilizce | ABD | 1991–günümüz | Yılda 6-8 kere | Kâğıt | Hiciv | |
Humor Times | İngilizce | ABD | 1991–günümüz | Will Durst, Dan Piraro, Ruben Bolling | Aylık | Kâğıt | Hiciv |
The Inconsequential | İngilizce | BK | 2005 - Present | Graham C Hodgson, Stephen McCartney | Üç aylık | Kâğıt (2005-Present)
Çevrimiçi (2012-Present) |
Hiciv, Verse, Short Stories, Karikatür, Absurdism |
Jester of Columbia | İngilizce | ABD | 1991–1997, 2005–günümüz | Allen Ginsberg, Joseph L. Mankiewicz, Tony Kushner, Ted Rall | Üç aylık | Kâğıt | Hiciv, absürtizm |
El Jueves | İspanyolca | İspanya | 1977–günümüz | Joan Vizcarra, J.L. Martín, Jordi Sellas | Haftalık | Kâğıt | Hiciv |
The Lemon Press (University of York) | İngilizce | BK | 2009–günümüz | Joe Regan, Ryan Fitzgerald, Chris Burgess, Dave Walker | Yılda 4 ya da 5 kere | Kâğıt | Hiciv |
Light | İngilizce | ABD | 1992–günümüz | X. J. Kennedy, Willard R. Espy, Tom Disch, John Updike | Üç aylık | Kâğıt (1992–2012) Çevrimiçi (2012–) | Light verse |
Mad | İngilizce | ABD | 1952–günümüz | Harvey Kurtzman, Al Jaffee, Sergio Aragonés, Mort Drucker | Aylık (1952–2009), Üç aylık (2009-2012), İki-Aylık (2012-) | Kâğıt | Hiciv; komedi |
McSweeney's Internet Tendency | İngilizce | ABD | 1998–günümüz | Dave Eggers, Michael Ian Black, Tim Carvell, Nick Hornby | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv |
Nebelspalter | Almanca | İsviçre | 1875–günümüz | René Gilsi, Franz Hohler, Heinrich Danioth, Marco Ratschiller | Haftalık | magazine | Hiciv |
Nonsense | İngilizce | ABD | 1983–günümüz | Butch D'Ambrosio, Billy Scafuri, John Milhiser, Serious Lunch | Yılda 6 kere | Kâğıt (1983-2011), Çevrimiçi (2012–günümüz) | Hiciv, Parodi |
Noseweek | İngilizce | Güney Afrika | 1993–günümüz | Martin Welz | Aylık | magazine | Hiciv |
Onion.com | İngilizce | ABD | 1996–günümüz | David Javerbaum, Ben Karlin, Scott Dikkers, Carol Kolb | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv |
The Oxymoron | İngilizce | BK | 2008–günümüz | Yılda 3 kere | Kâğıt | Hiciv | |
The Pennsylvania Punch Bowl | İngilizce | ABD | 1899–günümüz | Yılda 3 kere | Kâğıt | Hiciv | |
The Phoenix | İngilizce | İrlanda | 1983–günümüz | Paddy Prendeville, John Mulcahy | Onbeş günde bir | Kâğıt | Hiciv, Politics |
The Plumber's Faucet | İngilizce | Kanada | 1984–günümüz | Üç haftada bir | Kâğıt ve çevrimiçi | Mizah, satire, karikatür | |
Princeton Tiger | İngilizce | ABD | 1882–günümüz | Booth Tarkington, F. Scott Fitzgerald, Robert Caro, John McPhee | Üç aylık | Kâğıt (1882–) Çevrimiçi (2009–) | Hiciv |
Private Eye | İngilizce | BK | 1961–günümüz | Peter Cook, Ian Hislop, Richard Ingrams, John Wells | İki haftada bir | Kâğıt | Hiciv |
De Rechtzetting (The Correction) | Flemish | Hollanda | 2010–günümüz | Indiyan | Günlük | Çevrimiçi | Yalan Haber |
De Speld (The Pin) | Dutch | Hollanda | 2007–günümüz | Günlük | Çevrimiçi | Yalan Haber | |
Satyr Magazine | İngilizce | ABD | 1970–günümüz | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv | |
Savage Henry Independent Times | İngilizce | ABD | 2010–günümüz | Sarah Godlin, Sonny Wong (artist), Zack Newkirk, Chris Durant | Aylık | Kâğıt, Çevrimiçi | Hiciv |
The Stanford Chaparral | İngilizce | ABD | 1899–günümüz | Josh Weinstein, Doodles Weaver, Frank Thomas, Ollie Johnston | Yılda 6 kere | Kâğıt | Hiciv |
Svikmøllen | Danca | Danimarka | 1915–günümüz | Sven Brasch | Yıllık | Kâğıt | Hiciv |
Titanic | Almanca | Almanya | 1979–günümüz | Martin Sonneborn | Aylık | Kâğıt | Hiciv |
The UnReal Times | İngilizce | India | 2011–günümüz | Ashwin Kumar, CS Krishna, Karthik Laxman, Ajayendar Reddy | Günlük | Çevrimiçi | Hiciv |
Viz | İngilizce | BK | 1979–günümüz | Chris Donald, Simon Donald, Joel Morris, Christina Martin | Yılda 6 kere | Kâğıt | Komedi |
The Yale Record | İngilizce | ABD | 1872–günümüz | Garry Trudeau, Cole Porter, Peter Arno, Vincent Price | Yılda 8 kere | Kâğıt | Hiciv, karikatür |
The Zamboni | İngilizce | ABD | 1989–günümüz | Josh Wolk, Luke Burns, Graham Starr | Aylık | Kâğıt (1989–)/Çevrimiçi (2014–) | Mizah. Hiciv, Installation Art, Parodi, Karikatür, Mixed Media, sketch |
Türkiye'deki mizah dergileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Listede yer alan dergiler erişim kolaylığı için alfabetik sırayla verilmiş, kuruluş yılları yanlarında belirtilmiştir.
Osmanlıca dergiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adl ve İhsan - 1911
- Akbaba - 1922
- Aydede - 1922
- Âyine - 1921
- Baba Himmet
- Balyoz
- Beberuhi - 1898
- Boşboğaz ile Güllabi - 1908
- Cem - 1910
- Cem - 1927 (İkinci kez çıktı)
- Cici - 1911
- Cingöz - 1911
- Curcuna - 1911
- Çaylak - 1876
- Çekirge
- Çıngıraklı Tatar - 1873
- Çimdik - 1910
- Çuval
- Davul - 1908
- Diken - 1918
- Diyojen - 1870
- Djem (Cem) - 1910
- Edep Yahu - 1908
- El Üfürük - 1908
- Eşref - 1909
- Eşşek - 1910
- Ezop ile Karakuş - 1908
- Gecekuşu - 1910
- Geveze - 1908
- Gıdık - 1910
- Guguk - 1924
- Güleryüz - 1921
- Hacivat - 1908
- Hayâl - 1873
- Hayal-i Cedid - 1911
- İncili Çavuş - 1908
- Kahkaha - 1875
- Kâhya Kadın - 1911
- Kalem - 1908
- Kara Sinan - 1911
- Karagöz - 1908
- Kelebek - 1923
- Kibar - 1910
- Lak Lak - 1907
- Leylak - 1914
- Malum - 1910
- Mirat-ı Alem - 1908
- Nekregu ile Pişekâr - 1908
- Papağan - 1924
- Perde - 1911
- Püsküllü Belâ - 1908
- Şakacı - 1908
- Yeni Geveze - 1910
- Yeni İbiş - 1924
- Yeni Kalem - 1927
- Yuha
- Zevzek - 1908
- Zuhurat - 1908
- Züğürt - 1911
- Zümrüd-ü Anka - 1923
Cumhuriyet dönemi dergileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 41 Buçuk - 1952
- Akbaba - 1922
- Ali Baba
- Ali Dayı - 1948
- Amcabey - 1942
- Amele - 2000
- Arıza - 2001
- Atmaca - 1981 (Ses dergisi eki)
- Avni - 1989
- Aydede - 1948
- Baba
- Başdan - 1948
- Bayan Yanı - İlk sayısı Ocak 2012'de. Aylık.
- Biber - 1925, Samsun
- Biber - 1994
- Bizim Paşa
- Caf Caf - 2008
- Ceride-i Kantar - 1945
- Cıngar - 1990
- Cici - 2009
- Çarşaf - 1976
- Çaylak - 1976
- Çete
- Çıt
- Çivi - 1979
- Çizgili Pijama
- Deccal - 1960
- Deli Defteri - 2008
- Deli
- Deli Dolu - 2009
- Dıgıl - 1994
- Diktatörler Karikatür Mecmuası - 1960
- Dinozor - 1997
- Diyojen
- Dolmuş - 1956
- Dolmuş - 1986 (Sabah gazetesinin parasız eki)
- Ekmek - 2009
- El Üfürük - 2008 (orijinali 1908'de yayımlanmış derginin 100. yıl özel 2. sayısı)
- Fermuar - 2006
- Fesat - 1997
- Filit
- Fırfır
- Fırt - 1976
- Geveze - 1947
- Gırfırt
- GırGır - 1972
- Gool Show
- Gölge
- Güldiken - 1993
- Güm Güm - 1983
- Hacamat - 2015[2]
- Harakiri - 2011
- Hayret - 1950
- Hayvan
- Hbr Maymun - 1995
- Hıbır - 1989
- Hür Marko Paşa - 1948
- Hür Marko Paşa (Yeni Seri) - 1950
- Kadı Emmi - 1965
- Kahkaha
- Kaktüs - 2002
- Karakedi - 1951
- Karakedi - 1979
- Karikatür - 1936
- Karikatür - 1990
- Karikatürk - 1979
- Kazandibi - 2001
- Kemik, 2001'de Lombak dergisinin ekiyken, 2003'te bağımsız dergi oldu.
- Kırk Haramilere Karşı Ali Baba - 1947
- Kirpi - 2003 (Milliyet gazetesinin haftalık ücretsiz eki)
- Külah - 1960
- Küstah - 2005
- L-Manyak - 1996
- Lama - Aylık, ilk sayı Nisan 2013
- Leman - 1991
- Limon - 1985
- Lombak - 2001
- Mad (Türkiye) - 2000
- Makara - 1998
- Malum Paşa
- Marko Paşa - 1947
- Medet - 1950
- Merhum Paşa
- Müebbed Muhabbet
- Musibet
- Mustafa
- Naber
- Nankör - İlk sayı 10 Mayıs 1991'de, İstanbul
- Nefir - 1923, Samsun
- O-HAA - 2008
- Ot - İlk sayı Mart 2013'te.
- Öküz
- Öküz Mehmet Paşa - 1949
- Papağan - 1968
- Parazit - 1995
- Pardon - 1964
- Paşa Marko - 1949
- Patatez
- Penguen - 2002
- Pişmiş Kelle - ilk sayısı 2 Mart 1990
- Puhuu Dergi - Aylık, ilk sayı 1 Mayıs 2011
- Salata - 1972
- Sıfır - 1983
- Sinek - 1997
- Şaka - 1942
- Şaka - 2008
- Şebek - 1997
- Şizofren - 2009
- Taş Karikatür
- Tef - 1954 (I. Dönem)
- Tef - 1960 (II. Dönem)
- Tewlo
- Tiren - 2003
- Ustura - 1969
- Ustura - 1994
- Uykusuz - 2007
- Yedi Sekiz Paşa
- Yeni Harman - 2006
- Yeni Nasreddin Hoca - 1956
- Yırtık Krampon - 2001
- Zıpır - 1997
- Zübük Gülmece Gazetesi - 1962
- Zühtü
- Zakkum - 1951
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Demirkol, Gökhan (2016). "Türkiye'nin İlk Türkçe Mizah Dergisi: Terakki" (PDF). Akademik Bakış. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2017.