Michael Sendivogius
Michael Sendivogius | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 2 Şubat 1566 Łukowica, Polonya Krallığı (modern Polonya) |
| Ölüm | 1636 Kravaře, Kutsal Roma İmparatorluğu (modern Çekya) |
| Milliyet | Polonyalı |
| Mezun olduğu okul(lar) | Viyana Üniversitesi, Altdorf Üniversitesi, Leipzig Üniversitesi, Cambridge Üniversitesi |
| Meslek | Simya, Filozof, yazar, tıp doktoru |
| Tanınma nedeni | Merkezi nitre kavramı |
Michael Sendivogius (/ˌsɛndɪˈvoʊdʒiəs/; Lehçe;Michał Sędziwój, 2 Şubat 1566 - 1636), Polonyalı simyacı, filozof ve tıp doktoru. Bir kimya öncüsü olarak çeşitli asitlerin, metallerin ve diğer kimyasal bileşiklerin saflaştırılması ve oluşturulması için farklı yollar geliştirdi. Scheele'nin bu elementi keşfetmesinden 170 yıl önce havanın tek bir madde olmadığını ve daha sonra oksijen olarak adlandırılan hayat veren bir madde içerdiğini keşfetti. Bu "yaşam besini"ni, nitre (güherçile) tarafından açığa çıkan gaz (oksijen) olarak doğru bir şekilde tanımladı.[1] Bu madde, 'merkezi nitre', Sendivogius'un evren şemasında merkezi bir konuma sahipti.[2]
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Erken yaşamı hakkında çok az şey biliniyor. Ostoja Klanının bir parçası olan soylu bir ailede doğdu.[3] Babası onu Kraków üniversitesinde okuması için gönderdi ama Sendivogius Avrupa ülkelerinin ve üniversitelerinin çoğunu da ziyaret ederek Viyana, Altdorf, Leipzig ve Cambridge'de okudu. Tanıdıkları arasında John Dee ve Edward Kelley vardı. Kralın Stephen Báthory'nin deneylerini finanse etmeyi kabul etmesi onun sayesinde oldu.[4] 1590'larda Prag'da, İmparator II. Rudolf'un açık fikirli ünlü sarayında aktif olarak çalıştı.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Daniel Stolcius, Viridarium Chymicum (1624) adlı eserinde Sendivogius'u on iki kitabın yazarı olarak över.[5] Bunların en ünlüsü 1604'te yayınlanan "Yeni Kimyasal Işık" idi. Havada bir 'yaşam besini'nin varlığına ilişkin teorisinin nispeten açık bir şekilde açıklanmasının yanı sıra, kitapları çeşitli bilimsel, sözde bilimsel ve felsefi teoriler içerir. Kitapları defalarca tercüme edildi ve 18. yüzyılda Isaac Newton gibi önemli kişiler tarafından okundu.
Yazıları
[değiştir | kaynağı değiştir]- De Lapide Philosophorum Tractatus duodecim e naturae fonte and manuali experientia depromti . 1604.
- Novum Lumen Chymicum (Yeni Kimyasal Işık) olarak da bilinen ilk Latince baskılar aynı anda Prag ve Frankfurt'ta yayınlandı.[5]
- Dialogus Mercuriii, Alchemistae ve Naturae . Köln, 1607.
- Tractatus de sulphure altero naturae principio . Köln, 1616.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ ""MICHAEL SENDIVOGIUS, ROSICRUCIAN, and FATHER OF STUDIES OF OXYGEN"" (PDF). 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
- ^ Allen G. Debus, Chemistry and Medical Debate: Van Helmont to Boerhaave, Science History Publication, 2001, p. 13 n. 19.
- ^ Miguel López-Pérez (ed.), Chymia: Science and Nature in Medieval and Early Modern Europe, Cambridge Scholars Publishing, 2010, p. 197.
- ^ Praktyk i mistyk, Andrzej Datko, Wiedza i życie 24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2012-06-12) (in Polish)
- ^ a b "Michael Sendivogius and Christian Rosenkruetz The Unexpected Possibilities". The Hermetic Journal: 72-98. 1990. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sendivogius.pl 16 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., MIchal Sedziwoj'un hayatı ve eserleri hakkında web sitesi
- MICHAEL SENDIVOGIUS ve CHRISTIAN ROSENKREUTZ: Beklenmedik Olasılıklar çevrimiçi 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- EBENEZER SIBLY MD 1791 TARAFINDAN ESKİ BİR EL YAZMASINDA BULUNAN MICHAEL SENDIVOGIUS'UN ROSEYCRUS TOPLUMUNA MEKTUPLARI 17 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Michael Sendivogius'tan Mantua Dükü Vincenzo II Gonzaga'ya (1562-1612) bir mektup
- Oksijeni Bulan 16. Yüzyıl Simyacısı 4 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- DÖNÜŞÜM 17 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Orta Çağ'da Sendivogius ve simya hakkında her şey hakkında Doğu Batı'dan Hikâyeler podcast'inin bir bölümü
- Polona dijital kütüphanesinde Michael Sendivogius'un çalışmaları 17 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
