İçeriğe atla

Mermer Saray

Koordinatlar: 35°41′21″K 51°24′07″D / 35.68917°K 51.40194°D / 35.68917; 51.40194
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mermer Saray
کاخ مرمر
Mermer Saray (ön bölüm)
Harita
Genel bilgiler
Mimari tarzKaçar mimari
AdresTehran Province, Tehran, District 11, S Felestin St, MCQ2 JRM, İran
ŞehirTahran
Ülke İran
Koordinatlar35°41′21″K 51°24′07″D / 35.68917°K 51.40194°D / 35.68917; 51.40194
Başlama1934
Tamamlanma1937
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Fethullah Firdevs
Üstad Cafer Han
Üstad Haydar Han
MühendisJoseph Leon
Resmî site

Mermer Saray (Farsça: کاخ مرمر, Kāh-i Mermer) İran'ın Tahran şehrinde tarihi bir bina ve eski kraliyet ikametgâhıdır. Şehir merkezinde bulunuyor,[1] ancak saray inşa edildiğinde konumu Tahran'ın sakin bir mahallesiydi.[2]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
1974 yılındaki 100 İran riyali banknot üzerinde Mermer Saray'ın görüntüsü.

Mermer Saray 1934 ve 1937 yılları arasında inşa edilmiştir.[3] Fransız mühendis Joseph Leon ve İranlı mimar Fethullah Firdevs tarafından Rıza Şah'ın emriyle inşa edilmiştir.[4] Başlangıçta resmi işlevlere ve resepsiyonlara ev sahipliği yapmak için inşa edildi.[2]

Saray, Rıza Şah ve daha sonra oğlu Muhammed Rıza Şah tarafından ikametgâh olarak kullanılmıştır.[5] Rıza Şah ve dördüncü eşi İsmet Devletşahi, 1941'de Rıza Şah'ın sürgününe kadar beş çocuğuyla birlikte sarayda yaşadılar.[6] Rıza Şah tahttan feragat mektubunu Eylül 1941'de bu sarayda imzaladı.[7]

Muhammed Rıza Şah döneminde çok sayıda önemli kraliyet olayı meydana geldi. Gülistan Sarayı'nın yanı sıra iki önemli sarayından biriydi.[4] Mermer Saray, 1950'lerde Şah'ın kişiliğiyle özdeşleştirildi.[4] Saray, Şah'ın üç evlilik törenine de ev sahipliği yaptı. Şah ve ilk eşi Prenses Fevziye'nin İran'daki düğün töreni 1939'da sarayda yapıldı ve 1945'teki boşanmalarına kadar ikametgâhlarıydı.[8]

Ekim 1950'de nişan töreni ve Şubat 1951'de Şah ve ikinci eşi Süreyya İsfendiyari'nin düğün töreni sarayda yapıldı.[9][10] Şah'ın üçüncü karısı Farah Diba ile hem nişanı hem de evliliği de bu sarayda gerçekleşti.[11][12] Şah ve Prenses Fevziye'nin kızı Şehnaz Pehlevi de Ekim 1957'de bu sarayda Erdeşir Zahidi ile evlendi.[13] Ayrıca saray, Şah'ın 48. doğum günü partisine de ev sahipliği yaptı.[14]

Bu olayların yanı sıra Şah, 10 Nisan 1965'te sarayda İranlı bir asker tarafından gerçekleştirilen bir suikast girişiminden de kurtuldu.[15][16] Mermer Saray Komplosu[17] olarak bilinen bu olaydan sonra saray artık kullanılmamıştır[1] ve 1970 yılında müze haline getirilmiştir.[18]

Stil ve teknik özellikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

İki katlı sarayın tasarımı ilk olarak Üstad Cafer Han tarafından geliştirildi.[18][19] Ancak, son taslak Üstad Haydar KHan tarafından üretildi.[19] Sarayın genel mimari tarzı, Kaçar mimari özellikleri de dahil olmak üzere Doğu ve Batı mimari tarzlarını birleştiren eklektiktir.[5][20]

Saray bir bahçe ile çevrilidir.[21] Sarayın dış yüzeyi beyaz mermerdendir.[1][2] Ahameniş askerlerinin ok tutan iki heykelinin dikildiği sarayın taş girişi, özellikle eklektik mimari üslubu yansıtıyor.[20] Bu heykeller İranlı sanatçı Cafer Han tarafından oyulmuştur.[20] Sarayın farklı illerden yerel ustalar tarafından yapılmış başka kapıları da vardır.[2] Saray, İsfahan'daki Şeyh Lütfullah Camii'nin bir kopyası olan devasa bir kubbe ile örtülüdür.[4][22] Kubbe, helezon motifli arabesk çinilerle kaplıdır.[21]

Sarayın iç alanı, yoğun oyma kapıları ve son derece yüksek tavanları ile oldukça resmidir.[21] Saray, ülkedeki birçok cami ve kutsal türbede olduğu gibi aynaların kullanıldığı oldukça geniş bir kabul salonuna sahiptir.[23] Oda "Aynalı Salon" olarak bilinir.[24] Sarayın içi zengin kumaşlar ve kilimlerle döşenmiştir.[2] Süslemeler İranlı mimar Hüseyin Lurzade tarafından yapılmıştır.[18][19]> Sarayda kullanılan çiniler Üstad Yezdi, tablolar Üstad Behzad tarafından yapılmıştır.[18]

Sarayın arsa alanı 35,462 metrekare (381,71 ft2), 2.870 metrekare (30.900 ft2) ikamet için kullanılmaktadır.[5][18]

Mevcut kullanım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Mermer Saray

1979 İran İslam devriminden sonra saray 1981 yılına kadar müze olarak kullanılmıştır.[25] Daha sonra Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi'ne verildi.[25] Yerel halk, sarayın İran İslam Cumhuriyeti'ndeki üst düzey politikacılar tarafından kullanıldığını bildirdi.[26] Tahran'daki dekoratif sanatlar müzesinde, mobilya da dahil olmak üzere sarayda kullanılan tarihi eşyalar sergileniyor.[27] Saray, 2019 yılında Mustazafan Vakfı tarafından satın alınmasının ardından sanat müzesi olarak yeniden tasarlandığı Temmuz 2020'ye kadar halka kapalıydı.[25]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Asadollah Alam (1991). The Shah and I. London; New York: IB Tauris. s. 162. ISBN 978-1-85043-340-8. 
  2. ^ a b c d e Encyclopedia Iranica. 
  3. ^ Cyrus Ghani (2001). Iran and the Rise of the Reza Shah: From Qajar Collapse to Pahlavi Power. Londra: I.B.Tauris. s. 412. ISBN 978-1-86064-629-4. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  4. ^ a b c d Pamela Karimi (2013). Domesticity and Consumer Culture in Iran: Interior Revolutions of the Modern Era. Londra: Routledge. s. 54. ISBN 978-1-135-10137-4. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  5. ^ a b c "Marble Palace (Kakh Marmar)". Fars Foundation. 24 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  6. ^ Diana Childress (2011). Equal Rights Is Our Minimum Demand: The Women's Rights Movement in Iran 2005. Minneapolis, MN: Twenty-First Century Books. s. 40. ISBN 978-0-7613-7273-8. 
  7. ^ Fariborz Mokhtari (Bahar 2005). "No One will Scratch My Back: Iranian Security Perceptions in Historical Context". The Middle East Journal. 59 (2). doi:10.3751/59.2.12. 
  8. ^ "Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian". The Meriden Daily Journal. 13 Mart 1939. 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013. 
  9. ^ "Iran's Shah will marry". The Michigan Daily. Tahran. AP. 12 Ekim 1950. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. 
  10. ^ "Gifts for wedding". Daytona Beach Morning. Tahran. AP. 12 Şubat 1951. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  11. ^ "Teheran - Shah's Wedding 1959". British Pathe. 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  12. ^ Ibrahim Hadidi. "Betrothal of Mohammad Reza Pahlavi and Farah Diba". IICHS. 5 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  13. ^ "Iran Shah's daughter to wed engineer in simple ceremony". Lewiston Evening Journal. Tahran. AP. 10 Ekim 1957. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  14. ^ "Mohamad Reza Shah and Shahbanu Farah Pahlavi's Coronation". Iran Politics Club. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  15. ^ "Shah of Iran". NNDB. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  16. ^ Robert Muse (16 Temmuz 1975). "The rise of Shah Mohammad Reza Pahlevi". Ludington Daily News. Londra. UPI. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
  17. ^ James A. Bill (February 1970). "Modernization and Reform From Above: The Case of Iran". The Journal of Politics. 32 (1): 29. doi:10.2307/2128863. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  18. ^ a b c d e Mir M. Hosseini (30 Ekim 1973). "Marmar Palace Becomes Museum". Fouman. 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2013. 
  19. ^ a b c Habibollah Ayatollahi (2003). The Book of Iran: The History of Iranian Art. Tahran: Alhoda UK. s. 290. ISBN 978-964-94491-4-2. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  20. ^ a b c Kamran Safamanesh (2009). "Architectural Historiography 1921–42" (PDF). Touraj Atabaki (Ed.). Iran in the 20th Century. Historiography and Political Culture. London; New York: I.B.Tauris. ISBN 978-1-84885-224-2.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  21. ^ a b c William E. Warne (1999). Mission for Peace: Point 4 in Iran. Bethesda, MD: Ibex Publishers, Inc. s. 36. ISBN 978-0-936347-84-4. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  22. ^ Reza Sarhangi (1999). "The Sky Within: Mathematical Aesthetics of Persian Dome Interiors". Nexus Network Journal. 1 (1–2): 87-98. doi:10.1007/s00004-998-0007-z. 
  23. ^ Elaine Sciolino (2001). Persian Mirrors: The Elusive Face of Iran. New York; London: Free Press. s. 6. ISBN 978-0-7432-1453-7. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  24. ^ Iraj Isaac Rahmim (July 2003). "Where the Shah Went Alone". Reason. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  25. ^ a b c "Pahlavis' Marmar Palace re-opens as art museum". Iran Times International. 50 (1). 24 Temmuz 2020. 
  26. ^ Rasool Nafisi (5 Temmuz 2001). "Firmly planted". The Iranian. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  27. ^ "Decorative Arts Museum of Iran". Persia Tours. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mermer_Saray&oldid=32704742" sayfasından alınmıştır