İçeriğe atla

Mauricius'un Balkan seferleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İmparator Mauricius'un Balkan seferleri
Tarih582–602
Bölge
Balkanlar, Pannonia, Eflak
Sebep Roma eyaletlerinin Avar ve Slav istilaları
Sonuç Başarılı Doğu Roma savunması
Coğrafi
Değişiklikler		 Status quo ante bellum
Taraflar
Bizans İmparatorluğu Avar Kağanlığı
Antalar
Komutanlar ve liderler
Mauricius
Comentiolus
Priscus
Petros		 Kağan I. Bayan,
Ardagastus,
Musocius,
Peiragastus

Mauricius'un Balkan seferleri, Doğu Roman (Bizans) imparatoru Mauricius (582-602 arası hükümdar) tarafından Doğu Roma İmparatorluğu'ndaki Balkan eyaletlerini Avarlardan ve Slavlardan korumak amacıyla yürütülen bir dizi askeri seferlerdir. Mauricius, I. Anastasius hariç, Geç Antik Çağ'da belirlenen Balkan politikalarını uygulamak için elinden gelenin en iyisini yapan tek Doğu Roma imparatorudur, kuzey sınırının barbar eylemlerine karşı güvenliğine dikkat etti. Egemenliğinin ikinci yarısında Balkan seferleri Mauricius'un dış politikalarının odağıydı, çünkü 591 yılında Sasani İmparatorluğu ile yapılan 591'de verilen tatmin edici barış antlaşması, deneyimli birliklerini Pers cephesinden bölgeye kaydırmasını sağladı. Roma çabalarının yeniden odaklanması kısa sürede sonuç verdi: 591'den önceki sık sık yaşanan Roma başarısızlıkları sonrasında bir dizi başarı sağlandı.

Seferlerinin sadece önlem almak olduğu[1] ve Balkanlar üzerindeki Roma egemenliğinin 602'de Mauricius'un devrilmesinden hemen sonra çökmesine[2] geniş şekilde inanılmasına rağmen Mauricius aslında Balkanlar'a Slav inişini önlemeye başardı, neredeyse orada Geç Antik Çağ düzenini koruyordu. Başarısı, devrilmesinden on yıl sonra geri döndü. Geriye dönük olarak, bu seferler, Ren ve Tuna'da bulunana Barbarlara karşı klasik Roma seferleri dizisinin sonuncusuydu ve Balkanlar'da Slav inişinin etkin bir şekilde yirmi yıl erteledi. Slavlara açısından, günümüzde Asimetrik savaş benzeri örgütsüz kabilelere karşı tipik özellikli Roma seferleriydi.

582 öncesi Balkan yarımadası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Batı Avrupa ve Doğu Roma 526–600

Mauricius tahta çıktığında, öncüllerinin en büyük ihmallerini Balkanlar'da bulacaktı. I. Justinianus, 500 yılı aşkın sınırı tehdit eden ve o zamandan beri Balkan eyaletlerini yağmalayan Slavlara karşı Balkan savunmasını ihmal etmişti.[3] Tuna Limes'ın surlarını yeniden inşa etmesine rağmen, batı ve doğu savaş alanlarına odaklanan bir politika lehine Slavlara karşı seferler düzenledi. Yeğeni ve ardılı II. Justinus, Avarları, Gepidlere karşı ve daha sonra Slavlara karşı savaştırdı. Fakat bu sadece Avar Hanlığı'nın Gepid ve Slavlardan daha güçlü bir tehdit oluşturmasına neden oldu. II. Justinus, Avarların Roma topraklarından Slavlara saldırmasına izin verdikçe en çok ganimetin yakınlarında olacağını anladılar.[4] Daha da kötüsü, II. Justinus, Bizans-Sasani Savaşı (572-591) başlattı; bu savaş, doğudaki güçleri Balkanlar'da ihtiyaç duyulduğu bir dönemde bağladı. Mauricius'un öncülü ve kayınpederi II. Tiberius hazineyi boşalttı. Bütün bu nedenlerle Balkanlar'daki Slav saldırıları devam etti.

Mauricius'un 581/2 kışındaki tahta çıkmasından birkaç ay önce, Slav birlikleri tarafından desteklenen Avar Kağanı I. Bayan, Tuna Nehri'nin güneyinde büyük bir sur yerleşimi olan Sirmium'u aldılar.[5] Bunu yaparak, Bayan, Roma topraklarında, engellenmeden Balkanlar'da herhangi bir yere baskın yapabilecekleri yeni bir operasyon üssü kurdu. Avarlar, Romalılar yıllık 80.000 solidi ödemeyi kabul ettikten sonra toprakları terk etmek zorunda kaldılar.[6] Kısmen Avar idaresi altındaki Slavlar, antlaşmaya bağlı değildiler ve Tuna'nın güneyine kadar yağmalamaya devam etmeleri, Avarlar ve Slavları tamamen farklı tehditler haline getirdi.[7]

Avar ve Slav saldırıları, 582 ile 591

[değiştir | kaynağı değiştir]

583'te Avarlar, aldıkları haracı 100.000 solidi olmasını talep ettiler.[5] Mauricius, Avarlara verdiği tüm haraçtan vazgeçmeye karar vererek, ek imtiyazların yalnızca ek talepler yaratacağına karar verdi.[5] Yenilenen Avar istilası, sert direnişten sonra Singidunum'un ele geçirilmesi ile 583'te başladı.[5] Avarlar hızla doğuya doğru hareket etti ve Viminasium ve Augustae'yi ele geçirdiler ve savaşta sadece üç ay sonra Anchialus gibi uzak güneydoğuya saldırmaya başladılar.[5] Bir Roma elçiliği Anchialus yakınlarındaki Avarlar bir araya geldi, ancak Avar Kağanı daha fazla fetihler ile tehdit etmesinin ardından müzakereler bozuldu ve Roma elçilerinden biri olan Comentiolus'tan aşırı tepki aldı. [5] Bununla birlikte, Mauricius 584 yılında Avarların ilk istekleri 100,000 solidi haracı ödemeyi kabul ederek barışı tesis etti.[5] Bununla birlikte, anlaşma Slavları engellemedi ve daha güneyde Makedonya ve Yunanistan'a baskın düzenledikleri, özellikle Atina yakınlarındaki Attika ve Mora Yarımadası olmak üzere bölgede bulunan birçok madeni para toplama merkezi ile kanıtlanmıştır.[8]

Mauricius'un güçleri, II. Justinus'un neden olduğu Persler'e karşı savaşta bağlandıkça, Balkanlar'da savaşan Avarlara ve Slavlara karşı yalnızca küçük bir ordu bir araya getirebilirdi (bkz. Pers-Roma savaşları). Balkanlar'daki operasyonların tamamen savunmacı bir mesele olduğu için çabaları engellendi. Pers savaş alanlarına karşıt olarak, Balkan savaş alanı bir askerin yağmalamak suretiyle maaşını arttırması ve böylelikle kavga etmeyi çok çekici kılma imkânı sunmadı. Mauricius'un motivasyonu zor birlikler, küçük çaplı ve yerel başarıya ulaşmayı zor buldu. Aksine bir istisna, Hadrianapolis'deki Comentiolus tarafından kazanılan bir zafer 584/585, Yunanistan'a yapılan Slav saldırılarına meydan okudu. Eski Atina'nın geniş kesimlerinin tahrip edilmesi muhtemelen bu dönemde olmuştur

Balkanlar'daki durum kötüleşirken 585 yılında Pers Şahı IV. Hürmüz, Ermenistan'ı Perslere bırakan bir barış anlaşması yapmak için teklifte bulundu. Mauricius, teklifi 591'de savaş alanında önemli başarılar elde ettikten sonra çok daha uygun barış koşulları üzerinde görüşme imkânı sunarak reddetti. Ancak aynı zamanda Avar ve Slav saldırılarına devam etmek ve Singidunum'a gönderilen kuvvetlerinin istilacıları caydırıp Tuna Nehrinin hemen diğer tarafında bulunan Avar vatanına tehdit oluşturmasını umut ediyordu. Singidunum'daki Roma varlığı, Avar saldırılarının sürekli kopuşlarını etkileyecek kadar güçlü idi. Ancak, saldırıları engelleyemedi.

Singidunum'daki Roma garnizonuna rağmen Avarlar, Tuna Nehri üzerindeki Ratiaria ve Oescus'un güçlendirilmiş kasabalarını yok ettiler ve 586 yılında Selanik şehrini kuşattılar,[9] Mora Yarınadası'na kadar olan Slav saldırıları devam etti. Comentiolus'un önderliğinde az sayıda Roma Ordusu doğrudan çarpışmadan kaçındı ve Avar saldırılarını baskınlar ve gece saldırıları ile rahatsız ederek kısıtladı - Mauricius'un Strategikon'unda getirilen taktiksel bir öneridir.[10] 586 ve 587'de Comentiolus, Tuna Tuna'daki Slavlara karşı birkaç galibiyet aldı ve iki kez Avar Kağan'ı Bayan'ı yakaladı. İlkinde Karadeniz kıyısındaki Tomis'te Kağan, lagün şeklindeki kıyı şeridinden kaçabildi, ikincisinde Balkan dağlarının güney yamacında bir pusu, birliklerin arasında yanlış anlaşma yüzünden başarısız oldu:

"bir yük hayvanı yükünü terk etmişti. Bu efendisinin önünde yürürken oldu. Ancak arkadan gelenler ve hayvanın yükünü ardında sürüklediğini görünce, ustaya geri dönüp yükü düzeltmesi için bağırdılar. Bu olay orduda büyük bir endişeye sebep oldu ve arkaya doğru bir kaçışı başlattı, çünkü bağırış kalabalık tarafından biliniyordu: aynı kelimeler aynı zamanda bir işaretti ve "koşmak" anlamına geliyordu düşmanların hayal edilenden daha hızlı ortaya çıkması gibi. Ev sahibinde çok büyük bir kargaşa ve gürültü vardı; hep yüksek sesle bağırıyorlardı ve sanki gecenin bir yarısında birdenbire bir savaş başlamışmış gibi "torna, torna, fratre" ülkesinin dilinde büyük bir kargaşa ile seslenerek geri dönmek için birbirlerine koşuyorlardı."

[11]

Yanlış anlaşılmanın sebebi olarak alıntılanan ifade, Romen dilinin ilk örneği olarak kabul edilmektedir.

Ertesi yıl, Priscus, Comentiolus'tan devraldı. Trakya ve Moesia'daki ilk seferi, Avarları Marmara Denizi'ne kadar ilerlemelerini teşvik eden bir fiyaskoyla sonuçlandı. Sirmium yakınlarındaki Sava nehri boyunca bulunan Avar köprülerinin durumu kötüleşti, Avar baskısı azalttı.

Öyle bile olsa bile, Mauricius, Slavların yağmalarının sürdüğü Balkanlar'daki birliklerini güçlendirmek için elinden gelen her şeyi yaptı. Askerlerin ödemesini dörtte bir oranında azaltarak daha fazla para kazanmayı umdu. Bu planlarının duyulması 588'de Pers cephesinde bir isyana neden oldu ve bu da Mauricius'u fikrinden vazgeçmeye zorladı. Sonuç olarak, Balkanlar'da Mauricius, Avarları ve Slavları ertesi üç yıl boyunca durdurmak için sınırlı imkanlara sahipti.

591-595 Seferleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
6. yüzyılda Kuzey Balkanlar.

591 yazının sonlarında, Mauricius nihayet Pers Şahı II. Hüsrev ile barış yaptı; Ermenistan'ı Roma İmparatorluğu'na bırakıyordu. Sonunda, Pers savaşlarının gazileri boşa çıktı ve Ermenistan'dan asker alım potansiyeli de vardı. Avar ve Pers baskısının azaltılması, Romalıların 590/591'de Slavlara odaklanmasını sağladı. Mauricius, yeniden yapılanmayı denetlemek ve birliklerinin ve yerel halkın moralini artırmak için, Anchialos'u ve Trakya'daki diğer şehirleri şahsen 590 yılında ziyaret etti. Pers ile barış yaptıktan sonra, Balkanlara asker gönderme yaparak bu gelişmeyi hızlandırdı.

592'de birlikleri Singidunum'u ele geçirdi, ancak Avarlara tekrar kaybedildi. Küçük Roma birlikleri, Moesia'daki Slav akıncılarına karşı devriye eylemlerinde bulundular, böylece Roma şehirleri arasındaki iletişim hatlarını yeniden kurdular. Mauricius, bir asır önce I. Anastasius'un Tuna Nehri boyunca yapmış olduğu sağlam savunma hattını yeniden kurmayı hedefledi. Dahası, onların bölgelerine karşı işgal ederek Avarları ve Slavları Balkan topraklarından uzak tutmaya niyetlendi, böylece Roma askerlerinin düşman topraklarında yağmalamak suretiyle ücretlerini artırmalarını sağlayarak, bu seferleri daha cazip hale getirebilecekti.

Mauricius'un generali Priscus, 593 baharında Slavların Tuna'yı geçmesini engellemeye başladı. Son güne kadar günümüzün Muntenya'nın keşfedilmemiş bataklıklardaki ve ormanlarındaki savaşı sürdürmek için Tuna'yı geçmeden birkaç kez onları yöneltti. Sonra, Mauricius'un donmuş bataklıklar, nehirler ve yapraksız ormanlar arasında kuzey Tuna bankasında kış geçirmek için yaptığı emre itaat etmedi. Bunun yerine, Priscus, Odessos'ta (modern Varna) kış bahçelerinde emekli oldu. Bu, Dobruca'da Aquis, Scupi ve Zaldapa kasabalarının yıkıldığı, Moesia ve Makedonya'da 593/863'te yeni bir Slav akınına yol açtı.[12]

863'te Mauricius, Priscus'u görevden aldı ve yerine deneyimsiz kardeşi Petros'ı getirdi. Başlangıçta başarısızlığa rağmen, Petros pozisyonunu korudu, Marcianopolis'de Slavları (Priscus Bulgarlar hakkında konuşuyordu) yendi ve Novae (modern Ziştovi) ile Karadeniz arasında Tuna'ya devriyeler koydu. Ağustos ayının sonlarında Tuna'yı Novae'nin batısındaki Securisca yakınlarında geçti ve Slavları yeni talan seferlerine hazırlanmalarını zorlaştıracak şekilde Helibasia Nehri'ne doğru savaştı.[13]

Bu başarı, bu arada yeni bir başka ordunun komutasında bulunan Priscus'un, 595 yılında Avar'ın kuşatılması için Singardu'nun Roma Tuna filosuyla birlikte harekâtını önlemesi için imkân sağladı. Avarların kenti yıkma ve 584'ün fethi yerine nüfusunu sınır dışı etme planlarını bırakmaları, güven eksikliğinden ve bu sınır kalesinde gördükleri tehdidi gösterir.[14]

Ardından Avarlar, Dalmaçya'ya kapandı ve burada Priscus'la doğrudan çatışmadan kaçınarak birkaç kaleyi yağmaladılar. Roma komutanları asla bu uzak ve fakir eyaletteki barbar saldırılarına aşırı derecede endişe duymadılar, bu nedenle Priscus dikkatli davranmak zorunda kaldı. Tuna'nın savunmasını ihmal etmeyi göze alamadı, bu yüzden Avar'ın ilerleyişini kontrol etmek için küçük bir kuvvet gönderdi. Bu küçük kuvvet Avar'ın ilerlemesini engelledi ve hatta ganimetlerin bir bölümünü elde etti.[14]

Sessiz ara dönem, 596–597

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avarların Dalmaçya'ya yaptıkları bu orta derecede başarılı girişimin ardından, yaklaşık bir buçuk yıl boyunca Balkanlar'da ufak bir harekette bulunuldu. Başarının olmamasından dolayı hevessiz Avarlar, Batı'da ganimet için daha fazla ihtiyatlı görüldü ve bu nedenle Franklara 596'da baskın düzenlediler.[15] Bu arada Romalılar Odessos yakınlarındaki Marcianopolis'i Avar yokluğundan istifade etmek yerine Slavlara karşı daha düşük Tuna üzerindeki operasyonların üssü olarak kullandılar. Bu dönem hiçbir önemli Slav baskınları gerçekleşmedi.

Yenilenen seferler, 597–602

[değiştir | kaynağı değiştir]

Frank intikamı ile güçlenen Avarlar, 597 sonbaharında Tuna seferlerine, Romalılara şaşırtarak, devam ettiler. Priscus'un Tomis'teki ordusunu kuşatmayı başardılar bile. Comentiolus komutasında, Balkan dağlarından toplanan oldukça tecrübesiz askerlerden oluşan bir ordu Tuna boyunca Tomis'ten sadece 30 kilometre (19 mi)* kilometre uzakta modern Medgidia yakınlarındaki Zikidiba'ya hareket etmesi nedeniyle, 30 Mart 598'de kuşatma kaldırdı.[16] Bilinmeyen nedenlerle, Priscus Avarları takip etmedi ve Comentiolus'a yardım etmedi. Comentiolus, Iatrus'a çekilmeye zorlandı, burada birlikleri yine de yönlendirildi ve Balkan dağları boyunca güneye doğru savaşmak zorunda kaldılar. Avarlar, bu zaferden yararlanarak, Hadrianapolis ile Konstantinopolis arasında yer alan Arkadiopolis yakınlarındaki Drizipera'ya ilerlediler, orada ordunun büyük bir kısmı ve Avar Kağanı'nın yedi oğlu veba yüzünden öldü.[17] Comentiolus, komutasından geçici olarak rahatladı ve yerini Philippicus aldı,[18] Mauricius, yarış atı partilerini ve kendi korumalarını Konstantinopolis'in batısındaki uzun surları savunmak için çağırdı.[19] O an için Mauricius, Avarları satın almayı başardı[16] ve aynı yıl, Eflak'ta Roma seferlerine açıkça izin veren Avar Kağanı Bayan ile bir barış antlaşması yapıldı.[20] Romalılar, yılın kalanında güçlerini yeniden organize ettiler ve başarısızlık nedenlerini analiz ettiler.[19]

Ardından Romalılar antlaşmayı ihlal etti: Priscus, Singidunum'u çevreleyen bölgede ilerledi ve orada 598/599'da kışladı.[21] 599'da Priscus ve Comentiolus'un orduları aşağı doğru Viminacium'a doğru inip Tuna'yı geçti. Kuzey kıyısında, kendi topraklarında açık savaşta Avarları yendiler. Bu sadece kendi vatanındaki ilk Avar yenilgisi değil, aynı zamanda Bayan Kağan'ın birkaç oğlunun daha ölümünü gördüğü yenilgiydi. Priscus, daha sonra, Avar vatanı kuzeydeki Pannonian ovasına ilerledi. Avarları kendi imparatorlukları içinde derin bir şekilde yenilgiye uğratırken, Comentiolus Tuna yakınında kaldı.[21] Daha sonra Priscus, Avar ve Slavların daha önce Balkanlar'da yaptığı gibi, Tisa'nın doğusundaki geniş arazileri harap etti. Birkaç Avar kabilesi ve onların Gepid kulları özellikle yüksek kayıplara maruz kaldı.[22] Tisa kıyısındaki iki savaş daha da Avar yenilgisi anlamına geliyordu.[23]

Dahası, Ravenna Eksarhı Callinicus, 599'da İstirya'ya yapılan Slav saldırısını püskürttü.

599 sonbaharında Comentiolus modern İhtiman yakınlarındaki Trajan Geçidi'ni yeniden açtı. Bu dağ geçidi onlarca yıldır Romalılar tarafından kullanılmamıştı. 601'de Petros, Tisa'ya ilerlerdi ve Avarları Tuna çağlayanlardan uzak tuttu. Bu çağlayanlar Sirmium ve Singidunum şehirlerine erişimi sağlamak için Roman Tuna filosu için hayati önem taşımaktadır.[24] 602'de Petros, Eflak'ta Slavlar üzerinde bir başka şiddetli yenilgi sağlarken Avar Kağanı'na Antalar muhalefet ettiler ve birkaç Avar kabilesinin isyanı yüzünden çöküşün eşiğindeydi.[25] Bu asi kabilelerden birisi bile Roma tarafına geçti.[23] Romalılar zamanla Tuna hattını başarıyla tekrar kurmuşlar ve Eflak ve Pannonia'nın düşman bölgelerinde ileri savunma başarı ile yürütüyorlardı. Ancak Mauricius orduya 602/603 kışını Tuna'nın kuzey kıyısında geçirme emri verince, başarılarını artırmak ve bölgede tasarruf yapmak için birlikler 593'te olduğu gibi harekete geçti. Priscus daha sonra kendi yargı ve inisiyatifiyle, Petros imparatorun emrine uymaya cesaret edemedi. Dolayısıyla, kısa sürede Konstantinopolis'e doğru ilerleyen ordusunun kontrolünü kaybetti. Bu durum, Konstantinopolis'da ilk başarılı coup d'état olan, iyi bilinen Mauricius'in devrilip ve öldürülmesine yol açtı

602'den sonra Balkan yarımadası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mauricius, I. Anastasius döneminden bu yana yapılmayan bir başarı olan Balkan sınırlarını yumuşattı. Avar ve Slavlar sertçe tutuldu. Eyaletler potansiyel bir iyileşme aşamasındaydı; yeniden yapılanma ve yeniden yerleşim, Roma egemenliğini tekrar güvence altına almak için anahtarlarıydı. Mauricius, Ermeni kökenli milis köylüleri nüfusun azaldığı bölgelerde bulmaya ve bölgedeki Slav yerleşimcilerini romanlaştırmayı planlıyordu. Onun devrilmesinden sonra bu planlar Avar imparatorluğunun seferleri, imha edilmesi ya da teslim edilmesi gibi yanlış yönlendirildi. Yeni Roma imparatoru Phocas (602-610 arası hükümdar) bir kez daha Perslere karşı savaşmak zorunda kalacaktı: Doğu savaşındaki düşman, yeni savaşın ilk evresinde Ermenistan'ı işgal etti. Bu nedenle, Phocas daha önce olduğu gibi kampanyalara devam edemedi veya Balkanlar'da herhangi bir Ermeniyi yerinden edemedi.[26] Bu, sonuçta, Balkan Ülkesinde Roma egemenliğinin çökmesine neden olmuş ve bölgedeki Geç Antik Çağ'ın sonunu işaretlemiştir.

Phocas'ın Balkan seferleri? - Fırtınadan önce sessizlik, 602–612/615

[değiştir | kaynağı değiştir]

Balkanlar'da Roma kontrolünün tahta çıkmasından hemen sonra çöktüğü hemen sonra çöktüğü yaygın görüşü,[27] tüm kanıtlara aykırıdır.[28]

Phocas, Mauricius'un bilinmeyen bir ölçekte (muhtemelen daha az titiz ve disiplinli olmasına rağmen) kampanyalarına devam etti ve muhtemelen 605'ten sonra Pers cephesine güç aktardı.[29] Fakat 605'ten sonra bile, Trak mirasını göz önüne alındığında, bütün güçleri Balkanlardan çekmesi pek olası değildir. Phocas'ın hükümdarlığı boyunca Roma'nın iktidarının tamamen çökmesine izin vermeyen madeni para toplama alanları veya yıkım gibi Slav veya Avar saldırılarını gösteren arkeolojik bir delil yoktur.[30][31] Aksine Dardania, Daçya ve Pannonia mültecilerinin Selanik'te sadece halefi Herakleios (610-641) tarafından korunması istenmiştir.[32] Phocas'ın altında bile ılımlı bir düzelme gerçekleşmiş olabilir. Belli ki, Mauricius ya da Phocas'ın altında birçok kaleler yeniden inşa edilmiştir.[30] Ancak öyle olsa bile, Phocas'ın eylemsizliği, Pers cephesindeki kötüleşen durumun az ya da çok neden oldukları, Herakleios'un ilk on yılının büyük istilalara ve Balkanlar üzerindeki Roma yönetiminin çökmesine yol açtı.[31]

Büyük Slav ve Avar akınları, 612–626

[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük olasılıkla Herakleios tüm Roma kuvvetlerini Balkanlar'dan çekti. Phocas aleyhindeki iç savaş, Pers cephesinin daha önce herhangi bir şey tarafından eşi benzeri görülmedik şekilde bozulmasına yol açtı. Bu, 610 yılında Friuli'de Lombardlar'a karşı ve 611'de Franklar'a karşı başarılı seferlerin yanı sıra, muhtemelen Avarları ve onların Slav kullarunu 612'den sonra bir süre sonra yenilemek için teşvik etti. En geç, 614'te Perslerin Kudüs'ü ele geçirmesi Roma misilleme ihtimalini gösteren anahtar bir olaydı. Aslında, 610'ların vakainameleri yine toptan yağmaları kaydeder. Justiniana Prima ve Salona gibi şehirler bu saldırılara yenik düştü. Belirli bir bölgenin Slav kabileleri tarafından hangi zaman basıldığı bilinmiyor, ancak bazı olaylar net bir şekilde ortaya çıkıyor;[31] 613 sonrasında Novae'nin tahrip edilmesi, Naissus (modern Niş) ve Serdica (modern Sofya) şehirlerinin fethi ve aynı zamanda 615 yılında Justiniana Prima'nın yıkılması, Selanik'in üç kere kuşatılması (604?, 615 ve 617), 619'da Marmara kıyısındaki Heraclea Perinthus muharebesi, 623'te Girit'e yapılan Slav saldırıları[33] ve 626'da Konstantinopolis Kuşatması. 620'den itibaren, arkeolojik kanıtların gösterdiği üzere, yıkılmış Balkan bölgelerindeki Slav yerleşimleri başlamıştır.[34]

626'dan sonra yavaş düşüş

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avar ve Slav saldırılarından kurtulan bazı şehirler, deniz ve nehirler vasıtasıyla Konstantinopolis ile iletişim kurabiliyorlardı.[35] Vakainüvisler, Herakleios'un saltanatının ortasında, Singidunum'da bir Romalı kumandandan bahseder. Ancak, gemi tarafından erişilebilen pek çok Tuna kolunda bile, 7. yüzyılda inşa edilmiş bir kiliseye sahip olan Yantra Nehri üzerindeki modern Tırnovo gibi Roma yerleşimleri hayatta kaldı.[35] Herakleios, 628'de Pers savaşına son ermesi ile 634'te Arap saldırılarının başlaması arasında bulunan kısa süre Balkanlar üzerinde en azından bir çeşit otoritenin kurulması için çalıştı. Açık kanıt, Niğbolu kalesinin 629 yılında inşa edilmesidir. Herakleios, Sırpları Avarlara ve Dalmaçya ve Aşağı Pannonia'da Hırvatlara karşı, Balkanlarda foederati olarak yerleşmelerine izin verdi; Hırvatlar hatta sınırı 630'da Sava'ya itti. Ancak, doğudaki Arapları savaşmak zorunda kaldığından projesini bitiremedi. Balkanlar'daki kırsal alanlarda Roma yönetimi, kısa yaz kampanyalarında elde edilen başarılarla sınırlıydı.[36] Geleneksel olarak Roma medeniyetinin başlıca merkezleri olan Balkanlar kentleri, eskiçağın zengin, varlıklı ve kendi kendine yeten polis durumundan sınırlı, güçlendirilmiş bir kastron durumuna düştü. Roma devletinin üzerine inşa edebilecek kültürel ve ekonomik bir çekirdeği oluşturamadılar. Dolayısıyla nüfus Slav yerleşimciler tarafından asimile edildi.[37] Buna rağmen, Tuna boyunca bazı şehirler, 679 Proto-Bulgar istilasına kadar Roma özelliklerini korudular ve bu tarihlere kadar Bizans egemenliği altında kaldılar. Proto-Bulgarların yönetimsel bir dil olarak basit bir Yunanca kullandıkları gerçeği, 679'dan sonra bile orada Roma nüfusu ve idari yapıların var olduğunu gösterir.[35] Dalmaçya'da Roman deyimleri (Dalmaçyaca), 19. yüzyılın sonlarına dek devam ederken, Makedonya'da modern Arumenlerin ataları göçebeler devam ettiler. Arnavutluk'un orta kesiminde, yüzyıllarca Roma egemenliğinden habersiz olan küçük bir etnik grup, Romalıların öncesi dilini korudu ve ayrıca günümüz Arnavutlarının ataları olan Slav yerleşim bölgesinde yaşadılar. Özetle, Roma'nın Balkanlar üzerindeki gücünün azalması ancak Bizans askeri varlığının olmaması nedeniyle gerçekleşen yavaş bir olaydı. Balkanlar'da birliklerin azlığında, Bizans'ın şehirler arasında güvenli iletişim sağlamasına imkân yoktu. Bizans, yerel olarak Balkan Slavları üzerinde ve yalnızca onları kısa vadede özümsemek için yeterli olmayan bir kural dayatabilirdi. Bununla birlikte, Bizans, Arap cephesindeki faaliyet duraklamalarının Slavları boyunduruk altına almak ve onları Küçük Asya'ya en masse (topluca) yerleştirmek için bulduğu her fırsatı kullandı. İki yüzyılın sonunda, Trakya ve Yunanistan yeniden yunanlaşırken, Arnavutlar ve proto-Rumen Ulahlar haricinde, Bizans Balkanları geri kalanı kalıcı olarak slavlaştı.

Geriye dönük

[değiştir | kaynağı değiştir]
Herakleios ile yanlarında oğulları III. Konstantinos ile Heraklonas'ı gösteren bir Solidus

Sonuçta, Mauricius'un seferlerinin başarısı Phocas tarafından geride bırakıldı. Mauricius'un Balkanlar'ı yeniden inşa etme ve Ermeni kökenli milis köylülerini nüfusun azaldığı bölgelere yeniden kazandırma umutları gerçekleşmedi. Herakleios Balkanlar için daha az şey yapacaktı. Dolayısıyla, hemen ortaya çıkan sonuç, Balkanlar'daki Slavların topraklarının genişlemesinin sözü edilen gecikmesiydi. Bu nedenle, çoğunlukla yanlış ve yüzeysel olarak Mauricius'un Balkan kampanyalarının başarısız olduğu varsayılır.

Muhtemelen, 599'tan sonraki seferlerin geç döneminde Avar yenilgilerinin uzun vadeli bir etkisi olmuştur. Avarlar kendi ülkelerinde kanlı bir şekilde yenilgiye uğradı ve kullukları dışında her şeyi bir yana bırakarak kendilerini koruyamayacaklarını kanıtladılar. 599'daki Viminasium savaşına kadar, yenilmez oldukları için kulluklarını iyice kullanmalarına izin verildi. Sonucunun yanlış olduğu kanıtlandıktan sonra, ilk isyanlar 603'ten sonra ezildi. Avarlat, Lombardlar, Franklar ve Romalılara karşı daha fazla başarı elde edebildi; ancak, eski ünlerini yeniden kuramadılar. Bu, 623'te Samo'nun öncülüğünde, Konstantinopolis'in küstah Kuşatması'ndan üç yıl önce Slav isyanını açıklayabilir.

Mauricius'un seferleri Avarların Balkanlar üzerindeki hegemonyalar hayallerine son verdi ve Avar tehdidinin sona ermesine yol açtı. Kağan'ın gücü, 626'da Konstantinopolis'in abartılı kuşatılması sonrasında çöktü ve Avar Kağanlığı daha sonra Şarlman tarafından (791-803) tarafından çok sonra yok edildi. MS 790'dan sonra Avar Kağanlığı imparatorluğu sona ermiştir. Müslüman fetihleri, 630'lu yıllardan başlayarak, Roma İmparatorluğu'ndaki tüm Doğu eyaletlerini kaybına neden oldu. Stratejik önemi olan Küçük Asya'daki Arap tehdidi sürekli Balkanlar üzerinde etkili oldu. Konstantinopolis inisiyatifi geri alıp Slav kontrolündeki alanların (Sclaveni) parçalarını yeniden ele geçirmek için birkaç on yıl geçmesi gerekiyordu. II. Basileios, yangın ve kılıçla Balkanlar'ın tamamını Bizans kontrolüne tekrar alması için birkaç yüzyıl geçmesi gerekiyordu.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ cf. Norwich (1998), p. 325
  2. ^ Norwich (1998), p. 334
  3. ^ Whitby (1998), pages 69f.
  4. ^ compare Whitby (1998), pages 86f.
  5. ^ a b c d e f Whitby (1998), pages 142f.
  6. ^ Whitby (1998), pages 141f.
  7. ^ Whitby (1998), pages 89f.
  8. ^ Whitby (1998), pages 143f.
  9. ^ Pohl (2002), pp. 105–107
  10. ^ Pohl (2002), pp. 86–87
  11. ^ Theophylact Simocatta, II.15.6–9, ed. De Boor, Leipzig, 1887; cf. FHDR 1970, Walter Pohl
  12. ^ Whitby (1998), pages 159f.
  13. ^ Whitby (1998), pages 160f.
  14. ^ a b Whitby (1998), p. 161
  15. ^ Whitby (1998), pp. 161–162
  16. ^ a b Whitby (1998), p. 162
  17. ^ Whitby (1998), pp. 162–163
  18. ^ Pohl (2002), p. 153
  19. ^ a b Whitby (1998), p. 163
  20. ^ Pohl (2002), p. 154
  21. ^ a b Pohl (2002), p. 156
  22. ^ Pohl (2002), p. 157; Whitby (1998), p. 164
  23. ^ a b Pohl (2002), p. 158
  24. ^ Whitby (1998), p. 164
  25. ^ Whitby (1998), p. 165
  26. ^ Whitby (1998), pages 184f.
  27. ^ for instance Byzanz in Fischer Weltgeschichte
  28. ^ Curta (2001), p. 189.
  29. ^ Curta (2001) with further references
  30. ^ a b Curta (2001)
  31. ^ a b c Whitby (1998)
  32. ^ Maurice's Strategikon: Handbook of Byzantine Military Strategy. Translated by George T. Dennis. Philadelphia 1984, Reprint 2001, page 124 with further references.
  33. ^ Byzanz in Fischer Weltgeschichte
  34. ^ Curta (2001), Compare also Byzanz in Fischer Weltgeschichte
  35. ^ a b c Whitby (1998), p. 187
  36. ^ Byzanz in Fischer Weltgeschichte, p. 81
  37. ^ Whitby (1998), pp. 190 f.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birincil kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Maurice's Strategikon: Handbook of Byzantine Military Strategy. translated by George T. Dennis. Philadelphia 1984, Reprint 2001.
  • Teofilakt Simokata, Historiae

İkincil kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mauricius'un_Balkan_seferleri&oldid=33760346" sayfasından alınmıştır