Maskat Deniz Muharebesi
| Maskat Deniz Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Portekiz Savaşları 4. Hint Seferi | |||||||||
 16'ncı yüzyıla ait bir deniz muharebesi tasviri | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
.svg){kind=small} Portekiz İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Seydi Ali Reis |
Fernando de Noronha | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 15 Kadırga |
12 Kalyon 22 Kadırga Toplamda 34 Parça | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
5 Kadırga 200 Denizci |
7 Kalyon 5 Kadırga Çok sayıda denizci | ||||||||
Maskat Deniz Muharebesi 25 Ağustos 1554 tarihinde Umman Denizi'nde Seydi Ali Reis komutasındaki Türk Donanması ve Fernando de Noronha komutasındaki Portekiz Donanması arasında gerçekleşmiştir.
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]1554 yazında 4. Hint Seferi'nde olan Türk Donanması, Hürmüz Deniz Muharebesi'nin akabinde körfezden çıkıp Umman'ın Sohar limanına ulaştı. Limandan da ayrılıp Süveyş'e gitmek için yelken açan donanma, 25 Ağustos Cumartesi günü Maskat'ı ablukaya alan Portekiz Donanması ile karşılaştı.
34 parça gemiden oluşmakla birlikte çok sayıda askere sahip olan Alfonso de Noronha'nın oğlu Fernando de Noronha kumandasındaki Portekiz Donanması, yarısı kadar bile kuvvete sahip olmayan Türk Donanması'nı hızlı bir taarruz sonucunda bozacağını düşünüp harekete geçti. Seydi Ali Reis ise düşman kalyonlarının yelken avantajını etkisizleştirmek için sırtlı kıyılara yakın rüzgarsız bir bölgede savunma yapmaya karar verdi. Portekiz Kalyonları da rüzgarı arkalarına alıp salvo atışlarıyla birlikte çarpışmaya yaklaşıyordu ve bu atışlar sonucu bir Türk kadırgası yanıp batmaya başlamıştı. Sırtların altında rüzgarsız kalan kalyonların kadırgalarıyla arası da açılmıştı ve düzensizlerdi. Hızlı karar veren Seydi Ali Reis 14 kadırgasıyla taarruza kalktı ve Portekiz kadırgaları yetişemeden kalyonlarına bindirme yaptı. Portekiz kadırgaları yetişti ve artık iş iki tarafın denizcilerinin bilek gücüne kaldı. Uzun süren çarpışmalar sonucunda Portekiz'in 5'er kalyonu ve kadırgası battı. Buna müteakip içlerinde bazı gemilerin kaptanları da bulunan 200 Türk denizcisi şehit düştü. 10 gemisi batan Portekiz Amirali de Türk Donanması'nı bozamayınca çekilme kararı aldı ve bu sırada çekilmeden önce yangın çıkan 2 Portekiz kalyonu daha battı. Çok sayıda kürekçi ve Levent'in üstüne 5 kadırgasını kaybeden Seydi Ali Reis de tahribata uğrayan kadırgalarıyla açık denizde çarpışmayacağını düşünüp, yaralarının sarılması için donanmasını Maskat'a çekti.
Seydi Ali Reis bu muharebeyi de şu beyit ile anlatıyordu:
Taşları güllükleri kim yağdırır
Her biri deryada döküntü olur.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Donanma Maskat'da tamirattayken Seydi Ali Reis de kaybettiği kürekçileri civar sancaklardan temin etti. Yeni ve daha güçlü bir Portekiz Donanması'nın dönmesinden endişelenen Türk Donanması, Süveyş'e doğru yelken açtı.
Muharebede ölen bazı Türk denizciler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alemşah Reis
- Kara Mustafa
- Kalafat Memi
- Mustafa Bey
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Seydi Ali Reis. Mir’âtü’l-memâlik. ISBN 9789751611888.
- Danişmend, İsmail Hami (1971). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi. İstanbul: Doğu Kütüphanesi. ss. 406-407. ISBN 978-9944-397-70-4.
- Ak, Mahmut (2009). "Seydi Ali Reis". TDV İslam Ansiklopedisi. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.