İçeriğe atla

Malgaşça

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Malgaşça (malagasy), Avustronezya dillerindendir. Madagaskar adasına mahsus olup Malgaş halkının millî dilidir. Fransızca ve İngilizce ile birlikte Madagaskar Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir. Yaklaşık 20 milyon kişi tarafından konuşulur. Madagaskar'ın dışında Komorlar ve Mayotte'ta Malgaşça konuşanlar vardır.

Malgaşça, Avustronezya dilleri Malayo-Polinezya dalına âit en batıdaki üyesidir.[1] Yakınındaki Afrika dillerinden farklılığı, 1708'de Hollandalı bilgin Adriaan Reland tarafından tespit edilmiştir.[2] Filipinler, İndonezya ve Malezya'da konuşulan Malayo-Polinezya dillerine ve daha fazla Borneo'da konuşulan Doğu Barito dillerine benzerse de Polinezyaca morfofonetikleri açısından farklıdır.[3] Roger Blench (2010)'e göre, Madagaskar'da konuşulan en eski dil, Avustronezya dil ailesi haricinde olan bir dil tabakasına ait olabilirdi.[4]

Ondalıklı sayılar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
PAN, takrîben M.Ö. 4000 *isa *DuSa *telu *Sepat *lima *enem *pitu *walu *Siwa *puluq
Cava dili siji loro telu papat limo nem pitu wolu songo sepuluh
Fiji dili dua rua tolu lima ono vitu walu ciwa tini
Hawaii dili kahi lua kolu lima ono hiku walu iwa -'umi
İlokanoca maysá dua talló uppát limá inném pitó waló siam sangapúlo
Kamorroca maisa/håcha hugua tulu fatfat lima gunum fiti guålu sigua månot/fulu
Malayca satu dua tiga[5] empat lima enam tujuh lapan sembilan sepuluh
Malagaşça iray roa telo efatra dimy enina fito valo sivy folo
Maorice tahi rua toru whā rima ono whitu waru iwa tekau (eskimiş: ngahuru)
Markizce e tahi e 'ua e to'u e fa e 'ima e ono e fitu e va'u e iva 'onohu'u
Sabuanca usá duhá tuló upat limá unom pitó waló siyám napulu
Samoa dili tasi lua tolu lima ono fitu valu iva sefulu
Tagalogca isá dalawá tatló ápat limá ánim pitó waló siyám sampu
Tahitice hō'ē piti toru maha pae ōno hitu va'u iva 'ahuru
Tonga dili taha ua tolu nima ono fitu valu hiva -fulu

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Malagasy's family tree on Ethnologue". 4 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2014. 
  2. ^ "New palaeozoogeographical evidence for the settlement of Madagascar" (PDF). 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2014. 
  3. ^ Wittmann, Henri (1972). "Le caractère génétiquement composite des changements phonétiques du malgache." Proceedings of the International Congress of Phonetic Sciences 7.807-10. La Haye: Mouton.[1] 27 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Blench, Roger; Walsh, Martin (11 Ocak 2010). "The vocabularies of Vazimba and Beosi: Do they represent the languages of the pre-Austronesian populations of Madagascar?" (PDF). 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Eylül 2014. 
  5. ^ Kedukan Bukit Yazıtı'nda tlu ratus sayısı üç yüz olarak görünür, tlu da üç olarak. Telu 1 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da telu kelimesi, çok endek kullanılmasına rağmen Malaycada üç olarak gösterilir