İçeriğe atla

Madalya

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Savaştan sonra bir madalya ve belki de bir iş: Karikatürde bağırsağını peşinden sürükleyerek kollarıyla sürünen I. Dünya Savaşı gazisi, koltukta oturan ve kendisinin yaptığı askerî hizmet için bir madalya vermek üzere eğilen şişman bir kapitaliste yaklaşıyor (John Sloan, 1914)

Madalya veya diğer adıyla madalyon, savaşta yararlık gösterenlere, yarışlarda derece alanlara ödül, bazen de önemli bir olay dolayısıyla ilgililere hatıra olarak verilen metal nişan.[1] Ödülleri inceleyen bilime faleristik denir.

İtalyanca medaglia "özel amaçla basılan metal para, metal para şeklinde süs" sözcüğünden alıntıdır. İtalyanca sözcük Geç Latince metallea "metal para" sözcüğünden evrilmiştir.[2]

Bir madalyayı ödüllendirmek için kullanmanın ilk örneği, MÖ dördüncü yüzyılda Baş Rahip Jonathan'ın Büyük İskender'in yardımıyla İbranileri yönettiğini ve bunun karşılığında, İskender, Jonathan'a kralın akrabalarına onur olarak verme geleneği olan altın düğmeler gönderdi. Roma imparatorları hem askeri madalya ödülleri, hem de çok büyük madeni paralar gibi, genellikle altın veya gümüş madalyonlardan oluşan siyasi hediyeler kullandılar.[3]

Osmanlı Devleti'nde, genellikle askeri alanda üstün başarı gösteren kişilerin madalya ile taltif edilmesi 18. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren görülmektedir.[4] II. Abdülhamid döneminde ise İmtiyaz, İftihar, Maarif, Hamidiye Demiryolu, Kanun-ı Esasi, Yunan Muharebesi, Hicaz Demiryolu, Galatasaray Futbol Kulübü, Sanayi, Tahlisiye gibi çok çeşitli madalyalar verilmekteydi.[5]

  1. ^ "TDK - Madalya ne demek?". Türk Dil Kurumu. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020. 
  2. ^ "Etimoloji Türkçe - Madalya Kelimesinin Kökeni". Etimoloji Türkçe. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020. 
  3. ^ Age Of Spirituality: Late Antique and Early Christian Art, Third to Seventh Century. PDF (İngilizce). Metropolitan Museum of Art. ss. 36-46. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Küskü, Fırat (29 Kasım 2021). "II. ABDÜLHAMİD'İN MADALYA SİYASETİ: LİYAKAT MADALYASI ÖRNEĞİ". Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  5. ^ Küskü, Fırat (1 Kasım 2020). "II. Abdülhamid Döneminde Hayat Kurtaranlara Madalya Verilirdi / In the Period of Abdul Hamid II Those Who Saved Lives Were Given Medals". Toplumsal Tarih. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]