İçeriğe atla

Londra Antlaşması (1839)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Londra Antlaşması sayfasına bakınız.
Londra Antlaşması
Belçika'nın XXIV Madde Antlaşması'ndan önce talep edilen sınırları
TürÇok Taraflı Antlaşma
İmzalanma19 Nisan 1839 (1839-04-19)
YerLondra, Birleşik Krallık
Özgün
imzacılar
Onaylayanlar
  • Avusturya
  • Belçika
  • Fransa
  • Alman Konfederasyonu
  • Hollanda
  • Rusya
  • Birleşik Krallık

1839 Londra Antlaşması,[a] 19 Nisan 1839 tarihinde Avrupa'nın başlıca güçleri olan Hollanda Birleşik Krallığı ve Belçika Krallığı arasında imzalanmıştır. Hollanda'nın imzalamayı reddettiği 1831 tarihli On Sekiz Madde Antlaşması'nın doğrudan bir devamı niteliğindeydi ve Avrupa uyumunu sürdürmeyi amaçlayan 1838-1839 Londra Konferansındaki müzakerelerin bir sonucuydu.[1]

Antlaşma uyarınca Avrupalı güçler Belçika'nın bağımsızlığını ve tarafsızlığını tanımış ve garanti altına almış ve Lüksemburg'un Almanca konuşulan kısmının tam bağımsızlığını tesis etmiştir. Madde VII Belçika'nın sürekli olarak tarafsız kalmasını gerektiriyordu.[1] Almanya'nın 1914'teki işgalinin ardından Belçika tarafsızlık politikasını terk etti (1936'dan 1940'a kadar kısa ve başarısız bir yeniden başlama dışında).[kaynak belirtilmeli]

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Belçika Devrimi

Belçika, 1815'ten beri Birleşik Hollanda Krallığı'nın gönülsüz bir parçasıydı.[2] Belçikalılar 1830 yılında ayrılıp bağımsız bir Belçika Krallığı kurdular. Ezici çoğunluğu Katolik olan nüfus, Hollanda kralının Protestanlığı kayırmasını kabullenemezken, Fransızca konuşanlar kralın Fransızcayı küçümsemesinden rahatsız olmuş, orta sınıflar ise kamu dairelerinin Hollandalıların tekelinde olmasına itiraz etmişti.[3] Liberaller Kral I. Willem'ın yönetimini despotik olarak görürken, işçi sınıfları arasında yüksek düzeyde işsizlik ve endüstriyel huzursuzluk vardı.

Küçük çaplı çatışmaları - 600 kadar gönüllünün ölümü Brüksel'deki Place des Martyrs'de anılmaktadır[4] - 1831'de uluslararası bir anlaşma izledi.[5] Ancak bu anlaşma 1831 sonbaharında ülkeyi istila eden Hollandalılar tarafından kabul edilmedi[6] ve Belçika ile Hollanda'nın bir ateşkes üzerinde anlaşabilmesi için bir Fransız ordusunun 1832'de Anvers'i yeniden ele geçirmesi gerekti.[7] Birkaç yıl sonra Hollanda, 1831 anlaşmasını kabul etmekle, sadece ateşkesin devamından daha fazla toprak kazanacağını fark etti.[8] Belçika hükümeti, Fransa'nın da desteğiyle, çözüm şartlarının geç uygulanmasını protesto etti, ancak İngiltere Hollanda'nın talebini kabul etti ve 1839'da Hollanda, Londra Antlaşması ile Belçika'nın bağımsızlığını kabul etti (ve tartışmalı bölgeleri geri aldı). Aynı zamanda, büyük güçlerin hepsi Belçika'nın Hollanda'dan bağımsızlığını garanti altına aldı.[9][10]

Toprak sonuçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antlaşmayla, 1830'dan beri fiilen bağımsız olan Hollanda'nın güney illeri uluslararası alanda Belçika Krallığı olarak tanınırken, Limburg İli de Belçika ve Hollanda olarak ikiye bölündü.

Lüksemburg Büyük Dükalığı, Hollanda ile kişisel bir birlik içindeydi ve aynı zamanda Alman Konfederasyonu'nun bir üyesiydi. Antlaşma, Büyük Dükalık'ı ikiye böldü. Topraklarının üçte ikisini Belçika'nın yeni Lüksemburg iline kaptırdı. Bölünme, orijinal toprakların üçte birini kapsayan ve orijinal nüfusun yarısının yaşadığı,[11] Kral-Büyük Dük I. Willem (ve daha sonra II. Willem ve III. Willem) yönetiminde Hollanda ile kişisel birlik içinde olan bir büyük dükalık bıraktı. Bu düzenleme, 1839 anlaşmasına atıfla 'İkinci Londra Anlaşması' olarak bilinen 1867 Londra Anlaşması ile teyit edilmiş[12] ve Kral-Büyük Dük III. Willem'in 23 Kasım 1890'daki ölümüne kadar sürmüştür.[13]

Belçika'nın tarafsızlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]
"The Scrap of Paper - Enlist Today", 1914 tarihli bir İngiliz I. Dünya Savaşı askere alma posteri, Kanada Savaş Müzesi. Bahsi geçen "Bülow", Prusya'nın İngiltere Büyükelçisi Heinrich von Bülow'dur.

Belçika'nın fiili bağımsızlığı, 1830'larda Hollanda'ya karşı dokuz yıl süren aralıklı çatışmalarla kurulmuştu. Londra Antlaşması'nın ortak imzacıları bağımsız Belçika Krallığı'nı tanıdılar. Avrupa'nın beş büyük gücü de (Avusturya, Fransa, Prusya, Rusya ve Birleşik Krallık) Belçika'nın tarafsızlığını garanti altına almayı taahhüt etti.[14]

Antlaşma, Avrupa uluslararası hukukunun temel taşı haline gelen temel bir "yasa koyucu" antlaşmaydı; özellikle I. Dünya Savaşı'nın nedenlerinde önemliydi.[15] 31 Temmuz 1914'te Belçika Ordusu'nun seferber edilmesi emredildi ve Belçika Kralı; Almanya, İngiltere ve Fransa'nın ülkesinin tarafsızlığını savunmakla yasal olarak yükümlü olduğu gerçeğine Avrupa'nın dikkatini çekti.[16] Alman İmparatorluğu, antlaşmaya rağmen Ağustos 1914'te Belçika'yı istila ettiğinde, cevapsız kalan bir ültimatomun ardından İngiltere 4 Ağustos'ta savaş ilan etti.[17][18] İngiliz Büyükelçisi'nin, Belçika'nın tarafsızlığını ihlal ettiği gerekçesiyle İngiltere'nin Almanya ile savaşa gireceğini bildirmesi üzerine Alman Şansölyesi Theobald von Bethmann Hollweg, İngiltere ve Almanya'nın sadece bir "kağıt parçası" yüzünden savaşa gireceklerine inanamadığını söyledi.[19]

Christopher Clark, İngiliz kabinesinin 29 Temmuz 1914'te, 1839 antlaşmasının imzacısı olarak Belçika'nın sınırlarını garanti altına almanın, Almanya'nın Belçika'yı işgaline askeri güçle karşı çıkma zorunluluğu getirmediğine karar verdiğine işaret etmektedir.[20] Isabel V. Hull'a göre:

Annika Mombauer, "Çok az tarihçi hala 'Belçika'nın tecavüze uğramasının' İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilan etmesinin gerçek nedeni olduğunu savunmaktadır" diye yazmıştır. Bunun yerine, Belçika'nın tarafsızlığının rolü çeşitli şekillerde kamuoyunu harekete geçirmek için kullanılan bir bahane, kabinedeki utangaç radikallere pasifizm ilkesini (sic) terk etmek ve böylece görevde kalmak için gerekçe sağlamak ya da - daha komplocu versiyonlarda - çıplak emperyal çıkarlar için bir örtü olarak yorumlanmaktadır."[21]

Demir Ren

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Demir Ren

Londra Antlaşması ayrıca Belçika'ya Alman Ruhr'una çıkış olarak Hollanda toprakları üzerinden demiryolu veya kanal yoluyla geçiş hakkını garanti etmiştir. Bu hak, Daimi Hakemlik Mahkemesinin 24 Mayıs 2005 tarihli kararında, Belçika ile Hollanda arasında demiryolu hattı konusunda çıkan bir anlaşmazlıkta yeniden teyit edilmiştir.[22]

2004 yılında Belçika Demir Ren demiryolunun yeniden açılmasını talep etti. Bu talep, Anvers limanı ile Alman Ruhr Bölgesi arasında artan mal taşımacılığının bir sonucuydu. Avrupa'nın artan mal trafiğine ilişkin modal değişim politikasının bir parçası olarak, demiryolu hatları ve su yolları üzerinden yapılan taşımacılık artık karayolu taşımacılığına tercih edilmekteydi. Belçika'nın talebi 1839 tarihli antlaşmaya ve 1873 tarihli Demir Ren Antlaşması'na dayanıyordu.[23] Bir dizi başarısız müzakerenin ardından Belçika ve Hollanda hükümetleri konuyu Daimi Hakemlik Mahkemesine götürmeyi ve mahkemenin kararına saygı göstermeyi kabul etti.

24 Mayıs 2005 tarihli bir kararda mahkeme, hem Belçika'nın 1839 tarihli durdurma anlaşması kapsamındaki haklarını hem de Hollanda'nın De Meinweg Ulusal Parkı doğa koruma alanının bir bölümüne ilişkin kaygılarını kabul etmiştir. Mahkeme, 1839 anlaşmasının hala geçerli olduğunu ve Belçika'ya Demir Ren'i kullanma ve modernize etme hakkı verdiğini belirtti. Ancak, Belçika hattın modernizasyonunu finanse etmekle yükümlü olurken, Hollanda da güzergahın onarım ve bakımını finanse etmek zorundaydı. Her iki ülke de doğa koruma alanının altından geçecek bir tünelin masraflarını paylaşacaktı.[24]

Medyada

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Birinci Londra Antlaşması, 1839 Sözleşmesi, Ayrılık Antlaşması, 1839 Beşli Antlaşması veya XXIV Madde Antlaşması olarak da adlandırılır

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Eric Van Hooydonk (2006). "Chapter 15". Aldo E. Chircop; O. Lindén (Ed.). Places of Refuge: The Belgian Experience. Leiden: Martinus Nijhoff. s. 417. ISBN 9789004149526. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012. 
  2. ^ J. Weller, Wellington at Waterloo (London 1967), p. 30.
  3. ^ D. Richards Modern Europe (London 1964), pp. 86–7.
  4. ^ H A L Fisher, A History of Europe (London 1936) p. 891
  5. ^ E. Halevy, The Triumph of Reform (London 1961), p. 73.
  6. ^ G. M. Trevelyan, British History in the 19th Century (London 1922), p. 233.
  7. ^ D. Richards Modern Europe (London 1964), p. 88–89.
  8. ^ E. Halevy, The Triumph of Reform (London 1961), p. 254.
  9. ^ E. H. Kossmann, The Low Countries, 1780–1940 (1978), pp. 151–154.
  10. ^ Paul W. Schroeder, The Transformation of European Politics, 1763–1848 (1994), pp. 671–691.
  11. ^ Calmes (1989), p. 316
  12. ^ Kreins (2003), pp. 80–81
  13. ^ Kriens (2003), p. 83
  14. ^ Abbenhuis, Maartje Maria (2013). "A Most Useful Tool for Diplomacy and Statecraft: Neutrality and Europe in the 'Long' Nineteenth Century, 1815–1914". The International History Review. Cilt 35. s. 5. doi:10.1080/07075332.2012.737350. 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2024. 
  15. ^ Hull, Isabel V. (2014). A Scrap of Paper: Breaking and Making International Law during the Great War. Cornell University Press. s. 17. ISBN 9780801470646. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  16. ^ Fox, Sir Frank (2014) [1914]. The Agony of Belgium The Invasion of Belgium in WWI August–December 1914. 2nd edition 2014. Beaumont Fox. s. 19. 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2024. 
  17. ^ Cook, Chris; Stevenson, John (2005). The Routledge Companion to European history since 1763. Londra: Routledge. s. 121. ISBN 9780415345835. 
  18. ^ Why did Britain go to War?, The National Archives, 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2016 
  19. ^ Larry Zuckerman (2004). The Rape of Belgium: The Untold Story of World War I. New York University Press. s. 43. ISBN 9780814797044. 
  20. ^ Christopher Clark, The Sleepwalkers (2012) p. 539.
  21. ^ A Scrap of Paper: Breaking and Making International Law during the Great War (Cornell UP, 2014) p. 33
  22. ^ "Iron Rhine Arbitration (Belgium/Netherlands)". The Hague Justice Portal. 24 Mayıs 2005. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016. 
  23. ^ "Iron Rhine Arbitration, Belgium v Netherlands, Award, ICGJ 373 (PCA 2005), 24th May 2005, Permanent Court of Arbitration [PCA]". Oxford Public Law International. 24 Mayıs 2005. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016. Letter of the Belgian Minister of Transport to the Dutch Minister of Transport and Waterstaat, dated 23 February 1987 ... In my view, such a limitation would go against the rights accorded to Belgium by Article 12 of the Treaty of London of 19 April 1839 between Belgium and the Netherlands, which was executed through the Treaty of 13 January 1873 regulating the passage of the railway Antwerp-Gladbach through the territory of Limburg. In the above context, it is beyond doubt that Belgium will hold firm to its right of free transport through the Iron Rhine. 
  24. ^ "Iron rhine Arbitral Tribunal Renders Awards" (PDF) (Basın açıklaması). Permanent Court of Arbitration. 24 Mayıs 2005. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2016. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Calmes, Christian (1989). The Making of a Nation From 1815 to the Present Day. Luxembourg City: Saint-Paul. 
  • Omond. G. W. T. "The Question of the Netherlands in 1829–1830," Transactions of the Royal Historical Society (1919) pp. 150–171 JSTOR 3678256
  • Schroeder, Paul W. The Transformation of European Politics, 1763–1848 (1994) pp. 716–18
  • Kreins, Jean-Marie (2003). Histoire du Luxembourg. 3rd (Fransızca). Paris: Presses Universitaires de France. ISBN 978-2-13-053852-3. 
  • Sanger, Charles Percy; Norton, Henry Tertius James (1915). England's guarantee to Belgium and Luxemburg: with the full text of the treaties. G. Allen & Unwin Limited. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Londra_Antlaşması_(1839)&oldid=34430592" sayfasından alınmıştır