İçeriğe atla

Kurmanbek Bakiyev

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kurmanbek Bakiyev
2. Kırgızistan cumhurbaşkanı
Görev süresi
25 Mart 2005 - 15 Nisan 2010
Yerine geldiği Askar Akayev
Yerine gelen Rosa Otunbayeva (Geçici)
Kırgızistan Başbakanı
Görev süresi
10 Temmuz 2005 - 15 Ağustos 2005
Başkan Askar Akayev
İshenbay Kadirbekov (Geçici)
Yerine geldiği Medetbek Kerimkulov (Geçici)
Yerine gelen Felix Kulov
Görev süresi
25 Mart 2005 - 20 Haziran 2005
Başkan Askar Akayev
Yerine geldiği Nikolay Tanayev
Yerine gelen Medetbek Kerimkulov (Geçici)
Görev süresi
21 Aralık 2000 - 22 Mayıs 2002
Yerine geldiği Amangeldi Muraliyev
Yerine gelen Nikolay Tanayev
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Ağustos 1949 (75 yaşında)
Masadan, Celal-Abad İli, Kırgızistan

Kurmanbek Saliyeviç Bakiyev (d. 1 Ağustos 1949) Kırgızistan'ın eski başbakanı, 2. Kırgızistan cumhurbaşkanı'dır.

Kurmanbek Bakiyev 1 Ağustos 1949 tarihinde Celalabad ilinin Masadan kentinde doğdu. 1995 yılında memleketi Celalabad eyaletinin valisi olarak atandı. 1997-2000 yılları arasında Chui eyaletinin valisi olarak görev yaptı. 21 Aralık 2000 tarihinde bu defa ülkesinin başbakanı olarak yemin etti. Ancak 2002 yılındaki olaylar sonucu istifa etti. 2005 yılında yapılan Lale Devrimi ile beraber devrim lideri sıfatıyla Devlet Başkanı oldu ve aynı yıl Temmuz ayı seçimleri sonucu görevi resmiyet kazandı.

Cumhurbaşkanı olarak bulunduğu 5 yıl süresince 7 başbakan değiştiren Bakıyev yolsuzluk ve akraba kayırmacılığı ile suçlandı bütün bunlara rağmen 2009 yılında yeniden seçildi ve 2010 yılında yapılan darbeye kadar görevini sürdürdü. 7 Nisan'da Bayan Rosa Otunbayeva tarafından devrilerek fiilen cumhurbaşkanlığından uzaklaştırıldı.

Şubat 2012'de Bakiyev'in 2010 yılında Belarus vatandaşlığı aldığı bildirilmiştir.

Minsk'e sürgün

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırgızistan'da Bakiyev, 2010 ayaklanması sırasında protestocuların öldürülmesine karıştığı için gıyaben ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Kırgız hükûmeti o zamandan beri Bakiyev'in iadesini talep etti, ancak Belarus reddetti, bu da Kırgız-Belarus ilişkilerinde birçok çatışmaya neden oldu.[1] Bakiyev'e eşi Tatyana, 2 oğlu ve Kırgız metresi Nazgül Tolomuşeva eşlik etti.[2] Şubat 2012'de Bakiyev'e 2010 yılında Belarus vatandaşlığı verildiği bildirildi.[3] Bakiyev, Özgür Avrupa Radyosu/Özgürlük Radyosu'nun Belarus servisi ile 2017 yılında yaptığı bir röportajda, Medvedev ve Putin'in yanı sıra ABD Başkanı Barack Obama'nın Minsk'e güvenli bir şekilde gitmesinin koordinasyonunda yer aldığını iddia etti.[4]

Şubat 2019'da ABD Hazinesi, Bakiyev tarafından çalınan 4 milyon dolardan fazla paranın Kırgızistan Hükûmetine iade edildiğini duyurdu.[5] 6 Ağustos 2019'da Bakiyev, 70. doğum gününü kutlamak için Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko ile Bağımsızlık Sarayı'nda bir araya geldi.[6] Lukashenko, Bakiyev'e, ilgili konuları tartıştıkları ofisinde buluşmadan önce geleneksel çiçekler ve sembolik hediyeler sundu.[7][8] Görüşme Kırgız Dışişleri Bakanlığını kızdırdı ve ertesi gün "iki ülke arasındaki dostluk ve işbirliği ilkelerine temelde uymadığını" belirtti.[9][10]

Aile ve özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bakiyev'in karısı Tatyana Vasilevna Petrova (Rusça: Татьяна Васильевна Бакиева), bir üretim mühendisi olarak Samara'da doğmuş ve günümüz Moldova'sında büyüyen etnik bir Rus'tur.[11][12]

Cumhurbaşkanı olarak görev yaptığı süre boyunca, Bakiyev ailesinin birkaç üyesi, iktidarın üst kademelerinde çalışan en az beş yakın akraba ile hükûmette önemli pozisyonlara sahipti. Kardeşi Janysh, başkanlık muhafızlarının başıydı. Bir diğer kardeş Marat, Kırgızistan'ın Almanya büyükelçisiydi. Diğer bir erkek kardeş, Adyl, Kırgızistan'ın Çin büyükelçisinin danışmanıydı.[13]

Devrilmesinden bu yana, Kurmanbek'in küçük oğlu Maksim, geçici hükûmet tarafından zimmete para geçirme ve iktidarı kötüye kullanmakla suçlandı. Rusya'dan yaklaşık 35 milyon dolarlık 300 milyon dolarlık krediyi özel banka hesaplarına aktardığından şüpheleniliyor.[14]

Ayaklanma gerçekleştiğinde oğlu Bakiyev, Washington, DC'de bir dizi toplantı için ABD'ye gitmişti.[15] Kırgızca dışında Rusça ve Özbekçe konuşmaktadır.[16]

  1. ^ "Belarus reacts harshly to Atambaev's statement on Bakiev". Radio Free Europe/Radio Liberty. 27 Şubat 2015. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019. The Kyrgyz Prosecutor-General's Office has repeatedly requested Bakiev's extradition...but Belarusian authorities have refused to take action. 
  2. ^ "Беженец Курманбек Бакиев вдобавок ко всему оказался двоеженцем". rus.azattyq.org. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  3. ^ "Бакіеў атрымаў беларускае грамадзянства і купіў дом за $2 млн у Мінску?" (Rusça). nn.by. 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2016. 
  4. ^ "Interview: Former Kyrgyz President Kurmanbek Bakiev". 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019 – www.rferl.org vasıtasıyla. 
  5. ^ "US transfers $4.6 million to Kyrgyzstan stolen by former president Bakiyev". tass.com. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  7. ^ "Kyrgyz FM Summons Belarusian Ambassador Over Lukashenka-Bakiev Meeting". www.rferl.org. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019. 
  8. ^ "Встреча с экс-президентом Кыргызстана Курманбеком Бакиевым | Новости | Официальный интернет-портал Президента Республики Беларусь". president.gov.by. 10 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019. 
  9. ^ "Lukashenka angers Kyrgyz Foreign Ministry". belsat.eu. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019. 
  10. ^ "В Министерство иностранных дел КР был вызван Временный Поверенный в делах Посольства Республики Беларусь в Кыргызской Республике С.Иванов". mfa.gov.kg. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019. 
  11. ^ "Вторые жены кыргызстанских политиков". Вечерний Бишкек. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2017. 
  12. ^ "With which wife has Bakiyev arrived to Minsk?". charter97.org. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2017. 
  13. ^ "Kyrgyz President's Son's New Role". rferl.org. 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2016. 
  14. ^ Bakiyev's son suspected of Russian loan embezzlement 17 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., rian.ru; accessed 7 April 2018.
  15. ^ "Where in the world is Maksim Bakiyev?". foreignpolicy.com. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2016. 
  16. ^ "Курманбек Салиевич Бакиев. Биографическая справка - РИА Новости". ria.ru (Rusça). 24 Temmuz 2009. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyasi görevi
Önce gelen
Amangeldi Muraliyev
Kırgızistan Başbakanı
2000-2002
Sonra gelen
Nikolay Tanayev
Önce gelen
Nikolay Tanayev
Kırgızistan Başbakanı
2005
Sonra gelen
Medetbek Kerimkulov
Geçici
Önce gelen
Medetbek Kerimkulov
Geçici
Kırgızistan Başbakanı
2005
Sonra gelen
Felix Kulov
Önce gelen
İshenbay Kadirbekov
Geçici
Kırgızistan Cumhurbaşkanı
2005-2010
Sonra gelen
Roza Otunbayeva