Kotzebue, Alaska
| Kotzebue Qikiqtaġruk | |
|---|---|
Kent | |
 | |
Slogan: "Kutuba Açılan Kapı" | |
  Kotzebue | |
| Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
| Eyalet | Alaska |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 74,2 km² |
| • Kara | 269 mil² (69,9 km²) |
| • Su | 16 mil² (4,3 km²) |
| Rakım | 6 m |
| Nüfus (2010) | |
| • Toplam | 3.201 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC-09.00 (AZD) |
| • Yaz (YSU) | UTC-08.00 (AYZD) |
Kotzebue (İnyupikçe Qikiqtaġruk), Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska eyaletinin Northwest Arctic Borough ilçesininin yönetim merkezi olan İnyupik şehri.
2000 sayımına göre nüfusu 109 kişidir. 2005 sayımına göre 3.237 kişi, 2007 sayımına göre 3.152 kişi, 2008 rakamlarına göre de 3.126[1] dir.
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]İngilizce resmi adı Otto Von Kotzebue'nün adını taşıyan Kotzebue Sound yöresinin adından gelir.
İnyupikçe adı Malimiut ve North Slope İnyupikçesinde Qikiqtaġruk (King Adası İnyupikçesinde ise Qigiqtaaruk) biçimindedir. Kelime olarak "adaya benzer, adamsı" anlamına gelir ve köken olarak "ada" anlamındaki qikiqtaq sözüne dayanır. Kotzebue Sound'un içindeki Baldwin Yarımadasının ucunda bulunduğu için "adaya benzer" denmiştir.[2]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]"Kikiktagruk" kasabası en az 600 yıldır İnyupikler tarafından yerleşimdedir. Avrupalılar gelmeden önce de eski kutup ticaret yollarının merkezi olmuştur. Kotzebue Sound yöresi batılılarca, Rusya adına 1818 yılında Baltık Almanlarından Teğmen Otto Von Kotzebue tarafından fark edildi ("keşfedildi"). Batılıların Qikiqtaġruk yerlileriyle ilk karşılaşması ise 1826 yılında olmuş ve 1840 yılındaki nüfusları 375 olarak tahmin ediliyor.[3] İlk Kotzebue Sound'da yarımadanın ucunda bulunan yerleşime de buranın adı verildi. 1899 yılında Kotzebue'de ilk postahane açıldı. 1958 yılında şehir statüsünü aldı.[4] Bir hava kuvvetleri üssü ve White Alice Communications System adlı haberleşme sistemi daha sonra inşa edilmiştir.
Misyonerlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Anglikan olan Friends misyonu 1897 - 1902 yıllarında Covenant misyonerleri olan David Johnson ve Uyaraq tarafından Kotzebue bölgesinde faaliyet gösterdi. 1891 yılında 19 yaşında genç bir öğretmen olarak Unalakleet kasabasına gelen Johnson, Mart 1895'te Wales'te Lopp'un yanında çalıştı. İnyupik kökenli bir genç olan Uyaraq da onun yardımcısı oldu. İkisi birlikte Norton Sound bölgesinde ve Seward Yarımadasında, Çukçi Yarımadasından Kotzebue Sound'un kuzeyine kadar olan bölgede faaliyetlerini yürüttüler.[5]
Yer
[değiştir | kaynağı değiştir]Kotzebue Sound'un içinde Baldwin Yarımadasının ucunda yer alır. Anchorage'ın 549 hava mili kuzeybatısındadır. Kotzebue Recording District birimine bağlıdır. Kobuk, Noatak ve Selawik ırmaklarının denize kavuşma noktaları yakınında bulunur. Bu yüzden eski çağdan beri ticaret merkezidir.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kotzebue, uzun ce soğuk kış ile kısa ve serin yaz iklimin sürdüğü geçiş iklim bölgesinde yer alır. En düşük sıcaklığı ortalama Ocak ayında −24 °C, en yüksek sıcaklığı da Temmuz ayında 14 °C dir. En aşırı sıcaklık verileri -47 °C - 29 °C olarak kaydedilmiştir. Yıllık ortalama kar yağışı miktarı 1.016 mm olup toplam 229 mm dir. Temmuz başından Ekim başlarına kadar serbest yüzen buzlarla kaplıdır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2000 sayımına göre nüfusu 109 kişidir. 2005 sayımına göre 3.237 kişi, 2007 sayımına göre 3.152 kişi, 2008 rakamlarına göre de 3.126 dir. Beyaz % 19.47, Amerikan Yerlisi % 71.19, Siyah % 0.32, Asyalı %1,82, Pasifik adalı % 0.06, diğerleri 0.78 ve Latin kökenliler % 6.36 dır.
Yerli halk
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasabanın ana yerli halkı Malimiut kolundan Qikiqtaġruŋmiut İnyupikleridir. Her yaz "North Tent City" adlı balık kampında mevsimin yakalanan balıkları kurutulur ya da tütsülenir. İlçenin diğer köylerinde yasak olan alkolün Kotzebue'de satışı, ithalatı ve bulundurulması 2009 yılında serbest bırakıldı.[1]
ANCSA Yapılanması
[değiştir | kaynağı değiştir]Qikiqtaġruk İnyupiklerinin (Qikiqtaġruŋmiut), 1971 Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği kurulan Alaska Yerli Bölge Şirketlerinden NANA Regional Corporation yerli bölge şirketine bağlı Kikiktagruk Inupiat Corporation adlı yerli köy şirketi vardır. Yerüstü kaynakları köy şirketine, yeraltı kaynakları ise bölge şirketine aittir.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Northwest Arctic Borough Okul Bölgesine (NWABSD, Northwest Arctic Borough School District) bağlı olan Kotzebue Middle/High School adlı okul tarafından İngilizce ve İnyupikçe ikidilli eğitim verilmektedir.[1]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kotzebue, Northwest Arctic Borough ilçesindeki bütün köy ve kasabaların servis ve ulaşım merkezidir. Sağlıklı bir nakit ekonomisi vardır.Büyüyen bir özel sektör ve istikrarlı bir kamu sektörü oluşmuştur. Üç ırmağın denize ulaştığı noktalara yakın olması sebebiyle okyanus ve içbölge arasındaki taşımacılığın transfer noktasıdır. Petrol ve maden arama ve geliştirme faaliyetleri ekonomiye katkı yapmıştır. Kent gelirinin çoğu doğrudan ya da dolaylı ilçe hükûmetinin okul bölgesi, Maniilaq Association gibi istihdamlardan gelir. Teck Alaska Red Dog Mine adlı şirket de istihdam sağlayan önemli bir bölge işverenidir. Pasifik som balıkları için ticari balıkçılık da mevsimlik istihdam sağlar. Ticari balıkçılık izni (permi) 112 kent sakinindedir. Ayrıca, geleneksel avcılık ve toplayıcılık da ek gelir kaynağıdır.
Şebeke
[değiştir | kaynağı değiştir]Kentin suyu 150 milyon galonluk Vortac Reservoir tarafından sağlanır. Kentin bir buçuk mil dışındadır. Su arıtımdan geçirilerek 1.5 milyon galonluk tankta saklanır. Su evlerde kullanıldığı gibi elektrik santralinde de kullanılır.
Borulu kanalizasyon havaalanının batısındaki sıfır deşarjlı lagünde toplanarak arıtılır.
Elektrik takviyesi olarak 50 kilovatlık rüzgâr türbinleri kullanılmaktadır.
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010.
- ^ http://www.cs.cmu.edu/afs/cs/user/lsl/Nice/Inupiaq/combined dictionary.doc Iñupiaq Combined Dictionary
- ^ Chukchi Sea Sociocultural Systems Baseline Analysis (1983) 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Table 1 Northwest Alaska Eskimo Societies of the 1816-1842 period
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010.
- ^ "Ernest S. Burch, Jr (1994), The Inupiat and the Christianization of Arctic Alaska" (PDF). 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2010.
