Kaygusuz Abdal

Kaygusuz Abdal (ö. 1444) asıl adı "Gaybi" olan Alevî-Bektaşî halk ozanı ve Türkmen şairi.

Kaygusuz Abdal.

Yaşamı

Hayatı hakkındaki bilgiler ölümünden tahminen bir buçuk asır sonra kaleme alınmış olan anonim menakıbnamesiyle diğer eserlerindeki ipuçları üzerinden yapılan yorumlara dayanmaktadır. Menakıbnameye göre Alanya sancağı beyinin oğludur ve adı Gaybi'dir. Minbername adlı eserindeki, "Aşık olsam adım tembel Alayi" mısrasındaki Alayi kelimesinden hareketle gerçek adının Alaeddin olduğu tahmin edilmiştir.

Dedesinin Alaeddin bin Yusuf babasının ise Alaiye Begi Hüsameddin Mahmud olduğu rivayetten öteye geçmemektedir. Hacı Bektaş-ı Veli’den sonra Bektaşîlik tarikâtının başına geçen Abdal Musa'ya bağlanarak tasavvuf yoluna girdi. Kaygusuz Abdal, Bektaşî erkannâmesi üzerinde bazı düzenlemeler yaparak Bektaşîliğin ilk "erkannâmesini" hazırladı. Böylece Bektaşîlik Tarikatı’nın ilk “tüzük yapıcısı” “Kaygusuz Abdal” olmuş oldu. Mısır'a giderek Bektaşîliği yaymaya çalıştı ve orada öldü.

Edebî üslûbu

Didaktik türdeki eserlerinde açık ve yalın bir dil kullandı. Nükteli ve iğneli bir üslubu vardır. Alevî-Bektaşî Türk şiir geleneğini sürdürdü. Bazı şiirlerinde Yunus Emre'nin etkileri görülür.

Eserleri

• Divân
• Sarây-nâme
• Minber-nâme
• Dil-güsâ
• Gevher-nâme
• Budala-nâme
• Mesnevi
• Muglâta-nâme (Kitab-ı miğlate)
• Esrâr-i Hurûf
• Vücûd-nâme

Kaynakça

• Prof. Dr. Abdurrahman Güzel, Kaygusuz Abdal, Ankara 1981
• "Türk Halk Şiiri", Asım Bezirci, Say Yayınları, 1993 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.