İçeriğe atla

Kartopu örneklemesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kartopu örneklemesi (İngilizce: Snowball sampling) sosyal bilimlerde özellikle nitel araştırmalarda kullanılan bir örnekleme yöntemidir.[1] Kartopu örneklem bir olasılık dışı örnekleme yöntemidir, çünkü evren içerisindeki tüm elemanların seçilme şansı eşit değildir.[1][2]

Kartopu örneklemesinde araştırmacı ilk olarak araştırdığı konu ile ilgili olarak "en fazla bilgiye sahip olduğunu düşündüğü" veya "görüşmeye kiminle başlaması gerektiğini" kendisine sorar.[3] Çünkü araştırmacı ilk katılandan başlamak üzere görüştüğü kişilerden diğer katılımcılara ulaşmaya çalışır.[4] Bu şekilde örneklem sayısının arttırılması hedeflenir.[5] Bu sorma ve yeni bağlantılara ulaşma işlemi araştırmacının hedeflediği örneklem büyüklüğüne ulaşıncaya kadar süreç içerisinde devam eder.[1]

Kartopu örneklemesi birçok durumda kullanılabilir. Ama nitel araştırmalarda genel olarak;

  1. Araştırma evrenini oluşturan elemanların tamamına erişiminin güç olduğu durumlarda,[6]
  2. Evreni tanımlayacak bilgilerin eksik olması halinde,[6]
  3. Toplumdaki dışlanan veya marjinal gruplar hakkında, suçlular/hükümlüleri kapsayacak bir araştırma yapılacaksa[7] kartopu örneklem kullanılmaktadır.
  1. ^ a b c "Olasılıklı Olmayan Örnekleme Yöntemleri". LEYASTAT. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022. 
  2. ^ "Sosyolojik Araştırmalarda Kartopu Örneklemesi Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır?". greelane.com. 6 Mayıs 2019. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022. 
  3. ^ Flick, Uwe (2014). An Introduction to Qualitative Research. New York: Sage. ISBN 9781847873231. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022. 
  4. ^ "Örnekleme Teknikleri" (PDF). Ankara Üniversitesi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022. 
  5. ^ Koç, Yağmur (15 Haziran 2017). "SOSYAL BİLİMLERDE ÖRNEKLEME KURAMI". doi:10.16992/ASOS.12368. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022. 
  6. ^ a b Patton, Michael Quinn (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley&Sons. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022. 
  7. ^ Neumann, Lawrance; Robson, Karen (2014). Basics of Social Research, Third Canadian Edition (3rd Edition). Toronto: Pearson Canada. ISBN 0205927904. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.