İçeriğe atla

Kırkayak

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kırkayaklar
Yaşadığı dönem aralığı: 427,4-0 myö
Ludlov-Günümüz 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Arthropoda
Alt şube: Myriapoda
Sınıf: Diplopoda
De Blainville in Gervais, 1844
Alt sınıflar
Metne bakınız.
Narceus americanus
tespih böceğine çok benzeyen bir tespih kırkayağı (Glomeris marginata)

Kırkayaklar (Diplopoda), yavaş hareket eden, uzun segmentli vücuda sahip, eklembacaklılar şubesine ait bir çok bacaklılar sınıfı. 13.000 türlük çok bacaklılar içinde 10.000 tür ile başı çekerler.

Sayıları 36 dan 400 e kadar olan bacaklara sahiptir. En fazla ayağı olan kırkayak türü 750 ayaklı Illacme plenipes türüdür.[1] Erkeklerinde yaklaşık 660, dişilerinde ise 750 ayak bulunur.

Çıyanlarla aynı sınıfta ele alınırlar. Her segmentte ikişer çift bacak bulunur ve bacak sayısı çıyanlarınkinden daha fazladır. Çıyanlar etçil ve zehirliyken, kırkayaklar otçul/çürükçül ve zehirsizdir. Vücutları da çıyanlara göre daha sert ve silindiriktir.

Görünüşleri ile tespih böceklerine oldukça benzeyen tespih kırkayakları (Oniscomorpha) tıpkı tespih böcekleri gibi tostoparlak olmalarıyla tanınırlar.

Kırkayakların ayak sayısı cinse göre değişken özelliktedir. Türkçe dilindeki bu kullanımın tamamen tesadüf olduğunu söylenebilir. Kelime olarak Latince dilinde 'yüz ayak' anlamına gelen centipeda kelimesinden gelmektedir. Ve de üstelik, henüz 100 ayaklı bir türe de rastlanılmış değildir.

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Most leggy millipede rediscovered". BBC News. 8 Ağustos 2006. 12 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.