Károly Ereky

Károly Ereky
Károly Ereky
Macaristan Gıda Bakanı
	Görev süresi; 17 Ağustos 1919 - 24 Kasım 1919
Yerine geldiği	Béla Térfi
Yerine gelen	István Szabó de Nagyatád
Kişisel bilgiler
Doğum	Wittmann Károly; 20 Ekim 1878; Estergon, Avusturya-Macaristan
Ölüm	17 Haziran 1952 (73 yaşında); Vác, Macaristan
Partisi	Bağımsız
Bitirdiği okul	Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi
Mesleği	Siyasetçi · ziraat mühendisi

Károly Ereky (20 Ekim 1878 - 17 Haziran 1952), Macar ziraat mühendisi. ' Biyoteknoloji ' terimi onun tarafından 1919'da ortaya atıldı.^[1] Bazıları tarafından biyoteknolojinin "babası" olarak kabul edilir.^[2]^[3]^[4]

İlk yılları

Ereky, 18 Ekim 1878'de Macaristan'ın Esztergom kentinde Károly Wittmann olarak doğdu. Babası István Wittmann ve annesi Mária Dukai Takách idi. İlk Macar kadın şair olan Judit Dukai Takách (1795-1836) akrabalarından birisidir. 1893 yılında adını Ereky olarak değiştirmiştir. Üç erkek kardeşi vardı: Jenő, Ferenc ve István. Ereky, Gramer okulunu Sümeg ve Székesfehérvár'da bitirdi. Budapeşte Teknik Üniversitesi'ne girdi ve 1900'de teknik mühendislik diploması aldı.

Ereky ile önde gelen elektrik mühendisi ve Wittmann osiloskopunun mucidi olan yurttaşı Franz Wittmann arasında bir aile bağı olabilir.

Kariyer

Daha sonra 1905 yılına kadar Avusturya'nın Viyana kentinde çeşitli kağıt ve gıda endüstrisi şirketlerinde makine tasarımcısı olarak çalıştı. Budapeşte'ye taşındı ve József Teknik Üniversitesi'nde yardımcı doçent oldu. 1919'da Macaristan Gıda Bakanı oldu. Macarca yazılmış ve Almanca olarak yayınlanan yüzden fazla yayın yazdı. Ereky ayrıca hem Almanca hem de İngilizce konuşabiliyordu.

1922'de klorofilin mekanizmaları ve hayvanların beslenmesinde nasıl kullanılabileceği üzerine bir kitap yazdı. 1925'te olası bir besin kaynağı olarak yaprak proteinleri üzerine bir kitap yazdı ve ticari bir ürün olarak da tanıtımını yaptı.

Biyoteknoloji

Ereky, 1919'da Macaristan'da "Biyoteknoloji" kelimesini, Berlin'de Biotechnologie der Fleisch-, Fett- und Milcherzeugung im landwirtschaftlichen Grossbetriebe (Büyük Ölçekli Tarım Çiftliğinde Et, Yağ ve Süt Üretiminin Biyoteknolojisi) adlı kitabında yayınladı.

Ereky, kitabında hammaddeleri daha kullanışlı bir ürüne dönüştürmeye dayalı bir teknoloji tanımladı.^[5] Bin domuz barındıran bir mezbaha ve ayrıca 50.000 domuz kapasiteli bir besi çiftliği inşa etti ve yılda 100.000'den fazla domuz yetiştirdi. Girişim muazzamdı ve dünyanın en büyük ve en kârlı et ve yağ işletmelerinden biri haline geldi. Ereky, 20. yüzyıl boyunca biyoteknolojinin, gıda ve enerji kıtlığı gibi toplumsal krizlere çözümler sağlayabileceğini öngördü. Ereky için "biyoteknoloji" terimi, ham maddelerin biyolojik olarak sosyal açıdan faydalı ürünlere dönüştürülebildiği süreci ifade ediyordu.

Kitap Almanya'da birkaç hafta içinde birkaç bin kopya sattı. 1921'de kitap Hollandaca'ya çevrildi.

İkinci Dünya Savaşı ve ölümden sonra

19 Eylül 1946'da Ereky, Macaristan'daki karşı-devrimci rolü nedeniyle Halk Mahkemesi tarafından 12 yıllığına Vác hapishanesine gönderildi. 17 Haziran 1952'de 74 yaşında hapishanede öldü.

Kaynakça

^ Biotechnologie der Fleisch-, Fett-, und Milcherzeugung im landwirtschaftlichen Grossbetriebe: für naturwissenschaftlich gebildete Landwirte verfasst. P. Parey. 8 Haziran 1919. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022 – Hathi Trust vasıtasıyla.
^ "The founding father of biotechnology: Károly (Karl) Ereky, auths, Fári, M.G. & Kralovánszky, U. P., International Journal of Horticultural Science 2006, 12 (1): 9–12 Agroinform Publishing House, Budapest, Printed in Hungary ISSN 1585-0404" (PDF). 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "What Is Biotechnology? | An Introduction to Biotechnology". Biotechnology.amgen.com. 17 Ocak 2014. 5 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
^ "Biotechnology Definition". Investopedia. 6 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
^ Fiechter (ed.), History of Modern Biotechnology I, p. 153

[1] Biotechnologie der Fleisch-, Fett-, und Milcherzeugung im landwirtschaftlichen Grossbetriebe: für naturwissenschaftlich gebildete Landwirte verfasst. P. Parey. 8 Haziran 1919. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022 – Hathi Trust vasıtasıyla.

[2] "The founding father of biotechnology: Károly (Karl) Ereky, auths, Fári, M.G. & Kralovánszky, U. P., International Journal of Horticultural Science 2006, 12 (1): 9–12 Agroinform Publishing House, Budapest, Printed in Hungary ISSN 1585-0404" (PDF). 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[3] "What Is Biotechnology? | An Introduction to Biotechnology". Biotechnology.amgen.com. 17 Ocak 2014. 5 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.

[4] "Biotechnology Definition". Investopedia. 6 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.

[5] Fiechter (ed.), History of Modern Biotechnology I, p. 153

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]