Hemedan (eyalet)

Hemedan eyaleti
استان همدان
Hemedan eyaleti; استان همدان
Eyalet
Ülke	İran
Başkent	Hemedan
İller	10
Yüzölçümü
• Toplam	11.526 km²
Nüfus (2011)
• Toplam	1.758,268
• Yoğunluk	89.8/km²
Zaman dilimi	UTC 03:30 (ISS)
Diller	Farsça; Azerice; Lurca; Leki; Kürtçe

Hemedan Eyaleti (Farsça: استان همدان, Ostān-e Hamadān, Azerbaycan Türkçesi: Hәmәdan), İran'nin 31 eyaletinden birisidir.

19.368 km² yüzölçümündeki^[1] eyaletin 2005 yılı nüfusu 1.739.000'dir. Halkı Azeriler, Kürtler, Lurlar ve Lekler'den oluşur. Eyaletin önemli kentleri Tuyserkan, Nihavend, Malayer, Esadabad, Bahar, Razan ve Kabudrahang'dır.

Geçmişi

Eyaletin geçmişi çok eskidir. Pers devletleri zamanında Hamedan şehri (o zamanlardaki adıyla Ectabana) İran platosunda çok önemli bir merkezdi ayrıca dönem dönem Pers devletlerine başkentlik yapmıştı. Seyyid Mahmut Birifkani, Birifkan Seyyidleri adlı kitabında şu bilgilere yer vermektedir: 'Hemedan adını Sam'ın torununun adından alır. Hemedan, Med İmparatorluğu'nun başkenti idi. Hemedan Felluç'un oğlu, Sam'ın oğlu, Nuh'un oğludur.'

Etnik durumu

Bölgede Azerbaycan Türkleri nüfusun çoğunluğu oluşturur. Hakim dil ise Azericedir. Genellikle eyaletin kuzey ve kuzeydoğu yönü tamamen Azeri etnik yapısı bulunur. Azerilerden sonra Farslar ikinci etnik yapıyı oluşturur.

Konumu ve coğrafi yapısı

Hamedan Eyaleti, İran'ın batısında yer alır. Kuzeyinde Zencan Eyaleti, doğusunda Merkezi Eyaleti, güneyinde Luristan Eyaleti ve batısında ise Kirmanşah ile Kürdistan eyaletleri bulunur.

Eyalet, Zagros Dağları'nın engebeli arazisi içinde bulunur. Yazları ılıman, kışları ise sert geçen bir dağ iklimine sahiptir. Eyaletin dağlık kesiminde yer alan şehristanlarında sekiz ay kar olur. Eyalet, karlı zirveleri olan dağlar ile ve verimli vadilerle meşhurdur. Hamedan'ın en yüksek noktası 3574 m.'lik Alvand dağı'dır.

Yönetim yapısı

Hamedan Eyaleti, idari olarak 9 şehristan ve 24 bahşa ayrılmıştır. Bu alt yönetim bölgeleri aşağıdaki tabloda, konumları ise haritada gösterilmiştir.

9 şehristan, 24 bahşa ayrılmıştır
Sıra	Şehristan Adı	Nüfusu	Yönetim merkezi	Bağlı bahşlar
1	Bahar şehristanı	121.590	Bahar	Merkezî • Lalecin • Salehabad
2	Esadabad şehristanı	104.566	Esadabad	Merkezî
3	Famenin şehristanı	88.251	Famenin	Merkezî • Pişhur
4	Hamedan şehristanı	626.183	Hamedan	Merkezî • Şara
5	Kabudrahang şehristanı	137.919	Kabudrahang	Merkezî • Şirinsu • Gültepe
6	Malayer şehristanı	285.272	Malayer	Merkezî • Cuvkar • Samen • Zand
7	Nihavend şehristanı	178.683	Nihavend	Merkezî • Giyan • Hezel • Zarindeşt
8	Razan şehristanı	111.120	Razan	Merkezî • Kurve-i Dercezin • Serdrud
9	Tuyserkan şehristanı	109.262	Tuyserkan	Merkezî • Kolgolrud