İçeriğe atla

Heinrich Khunrath

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Heinrich Khunrath

Medicinae Doctoris
Doğum1560
Dresden, Saksonya
Ölüm9 Eylül 1605
MilliyetAlman
MeslekDoktor
Tanınma nedeniHermetik felsefe, simya
Önemli eser(ler)Amphitheatrum sapientiae aeternae

Heinrich Khunrath veya diğer adıyla Dr. Henricus Khunrath (y. 1560 - 9 Eylül 1605); Alman doktor, hermetik filozof ve simyacı. Frances Yates onu John Dee felsefesi ile Gül-haçlılar arasında bir bağlantı olarak görüyordu. "Henricus Künraht" şeklinde yazılan adı, Baruch Spinoza'nın Tractatus Theologico-Politicus'un 1670 yayıncısı için bir takma ad olarak kullanıldı.

Yaşam ve eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Khunrath, 1560 yılında tüccar Sebastian Kunrat ve eşi Anna'nın oğlu olarak Dresden, Saksonya'da doğdu. Leipzig doktoru olan Conrad Khunrath'ın küçük erkek kardeşiydi.[1] 1570 kışında Henricus Conrad Lips adıyla Leipzig Üniversitesi'ne kaydolmuş olabilir. Hayatını çevreleyen belirsizlikler birden çok isim kullanmasından kaynaklanmaktadır. Mayıs 1588'de İsviçre Basel Üniversitesi'ne kaydolduğu ve yirmi sekiz doktora tezi savunduktan sonra 3 Eylül 1588'de Medicinæ Doktor derecesini aldığı kesindir.

Kariyer

[değiştir | kaynağı değiştir]

Paracelsus'un öğrencisi olan Khunrath, Dresden, Magdeburg ve Hamburg'da doktorluk yaptı ve Leipzig'de profesörlük pozisyonunda bulunmuş olabilir. 1588'den sonra mistik eğilimli Habsburg imparatoru II. Rudolf'un evi de olan Prag'daki İmparatorluk sarayında kalması dahil çokça seyahat etti. Prag'a varmadan önce John Dee ile 27 Mayıs 1589'da Bremen'de, Dee Bohemya'dan İngiltere'ye dönerken tanışmıştı. Khunrath sonraki çalışmalarında Dee'yi övdü. Khunrath, mahkemede süresi boyunca, kendisi ve Dee şirketten ayrıldıktan sonra geride kalan simyacı Edward Kelley ile tanıştı (Kelley, 30 Nisan 1591'de sahtekar olduğu iddiasıyla tutuklandı). Eylül 1591'de Khunrath, Trebona'daki Kont Rosemberk'e mahkeme doktoru olarak atandı. Simya üzerine " Basilius Valentinus " incelemelerinin önerilen yazarlarından biri olan Johann Thölde ile tanıştı.

Hermetik simyacı

[değiştir | kaynağı değiştir]
"Büyük İşin İlk Aşaması", daha çok "Simyacının Laboratuvarı" olarak bilinir. Laboratuvarın çizimi mimari ressam Hans Vredeman de Vries'e (1527–1604) aittir ve Khunrath'ı laboratuvarında göstermektedir.

Khunrath'ın John Dee ve Thölde ile olan yakın temasları ve Paracelsian inançları sayesinde, insanı sonsuz bilgeliğe götürecek gizli prima materia'yı bulmaya çalışan, Hristiyanlaştırılmış bir doğal büyü geliştirmeye yöneldi. Khunrath'ın benimsediği Hristiyanlaştırılmış görüş onun Lutherci teolojiye olan bağlılığı etrafında şekillendi. Ayrıca bir doğa filozofu gibi, pratik simya araştırması için deneyim ve gözlemin gerekli olduğunu savundu.

Simya konusundaki en ünlü eseri, bu sanatın mistik yönleri üzerine bir çalışma olan Amphitheatrum Sapientiae Aeternae'dir (Ebedi Bilgelik Amfitiyatrosu). "Simyacının Laboratuvarı" olarak bilinen bu "Başyapıtın İlk Aşaması" kitabı ilk olarak 1595'te Hamburg'da, Khunrath'ın Paullus van der Doort tarafından tasarladığı ve oyduğu, altın ve gümüşle yükseltilmiş dört dairesel ayrıntılı, el boyaması, oyulmuş plaka ile yayınlandı. Kitap daha sonra, 1609'da ölümünden sonra Hanau'da yayınlanan diğer levhaların eklenmesiyle genişletilmiş bir baskıda geniş çapta erişilebilir hale getirildi. Amphitheatrum Sapientiae Aeternae, hem Hristiyanlığı hem de büyüyü birleştiren bir simya klasiğidir. İçinde Khunrath, ruhsal simyanın ustası olduğunu gösterir ve ruhsal mükemmelliğe giden çok aşamalı ve karmaşık yolu resmeder. Khunrath'ın çalışmaları Lutherci çevrelerde önemliydi. John Warwick Montgomery, Lutherci dindarlık ve bağlılık kitaplarının etkili yazarı Johann Arndt'ın (1555-1621) Amphitheatrum üzerine bir yorum yazdığına dikkat çekti. Eserlerindeki bazı fikirler, doğası gereği Kabalistiktir ve Gül Haççılığın habercisidir.

Ölüm

[değiştir | kaynağı değiştir]

Khunrath, simya üzerine yaptığı yayınların çoğu ölümünden sonra geniş çapta yayınlandığından çalışmalarına karşı bir miktar muhalefetle karşılaşmış olabilir. 9 Eylül 1605'te Dresden veya Leipzig'de öldü. Amphitheatrum Sapientiae Aeternae'deki maneviyat ve deney arasındaki gerilim, 1625'te Sorbonne tarafından kınanmasına neden oldu.

Yazıları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • De signatura rerum naturalium theses. Basel. 1588. 
  • Amphitheatrum sapientiae aeternae. Hamburg. 1595. 
Anja Hallacker, (Ed.) (2013). Amphitheatrum sapientiae aeternae – Schauplatz der ewig allein wahren Weisheit. Clavis Pansophiae 6 (Latince). Stuttgart - Bad Cannstatt: frommann-holzboog. s. 500. ISBN 978-3-7728-1628-4. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2014.  Birden fazla |editör-ad= ve |editör-ilk= kullanıldı (yardım); r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı2= (yardım).[2]
  • Confessio de chao physico-chemicorum catholico : in quo catholice habitat azoth sive materia prima mundi, h.e. mercurius sapientum : ubi magnesiae (subjecti videlicet lapidis philosophorum catholici) conditiones fideliter recensentur. 1595. 
  • Von hylealischen das ist, pri-materialischen catholischen, oder algemeinemx natürlichen … chaos der naturgemässen alchymiae und alchymisten, wiederholete, verneuerte und wolvermehrete naturgemäss-alchymisch- und recht-lehrende philosophische Confessio oder Bekandtniss … Deme beygefügt ist eine treuhertzige Wahrnungs-Vermahnung an alle wahre Alchymisten, sich vor den betrügerischen Arg-Chymisten zu hüten. Magdeburg. 1597. 
  • Naturgemes-alchymisch symbolum, oder, gahr kurtze Bekentnus …: von allgemeinem, natürlichen, dreyeinigen, wunderbaren, und wunderthätigen, allergeheimbsten Chao der naturgemessen Alchymisten: desz philosophischen universal und grossen Steins rechten natürlichen unnd eigenen Subjecto, oder, waren und einiger Materia. Hamburg. 1598. 
  • Magnesia catholica philosophorum, das ist, höheste Nothwendigkeit in Alchymia, auch mügliche uberkommung augenscheinliche Weisung, vnd genugsame Erweisung catholischer verborgener Magnesiae ; des geheimen wunderthetigen vniversal Steins naturgemess-chymischer philosophorum Rechten vnd allein wahren pri-materialischen Svbiecti. Magdeburg. 1599. 
  • Wahrhafter Bericht vom philosophischen Athanor und dessen Gebrauch und Nutzen …. Magdeburg. 1603. 
  • Quaestiones tres, per-utiles …: cum curationem, tum praecautionem absolutam … Arenae, Sabuli, Calculi, Podagrae, Gonagrae, Chiragrae, aliorumque morborum tartareorum microcosmi … hominis puta, concernentes: das ist, hochnützliche … drei Fragen, die gründliche, vollkommene und warhafftige Curation oder Genesung, so wol auch Precaution, oder Verhutung Sandes, Grieses Steins, Zipperleins und anderer mehr tartarischer Kranckheiten microcosmi … oder des Menschen betreffende. Leipzig. 1607. 
  • De igne magorum philosophorumque secreto externo & visibili; das ist, Philosophische Erklahrung, von, und uber dem … Gludt und Flammenfewer der uhralten Magorum oder Weysen … Beneben andern zweyen Tractätlein: deren das erste in … Judicium … eines erfahrnen Cabalisten und Philosophen uber die 4. Figuren desz grossen Amphitheatri. Strassburg. 1608. 
  • Lux in tenebris; das ist … Liecht vnd Wegnuss vnd Irrthumb vmbgeben …. 1614. 
  • Medulla Distillatoria & Medica. Hamburg. 1638. 

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Albert Ladenburg: Heinrich Khunrath. In: Allgemeine Deutsche Biographie. Band 15. Duncker & Humblot, Leipzig 1882, S. 709.
  2. ^ "Frommann-holzboog". 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2014. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Heinrich Khunrath ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Heinrich_Khunrath&oldid=30926056" sayfasından alınmıştır