Galette
| Galette | |
|---|---|
 Otlu galette | |
| Alternatif isim | Shortbread |
| Ülke(ler) | Fransa, Birleşik Krallık, ABD |
| Türü | Hamur işi |
| Tipi | Tereyağlı |
| Ana malzemeler | Tereyağı, un, şeker |
| Çeşitleri | Otlu, bademli, çikolatalı, meyveli |
Galette (İngilizce: shortbread) kırılgan ve kolay ufalanan bir hamur işidir. Pişmiş hamurun kırılgan dokusu soğuk tereyağı parçaları ile hazırlanan hamurundan geliyor. Bu hamur işi birçok mutfakta bulunur.[1] Fransız yemek kitabı Larouse Gastronomique galette hamur işlerinin en eskisi olduğunu iddia ediyor. Neolitik cağında bal ile tatlandırılmış küçük yuvarlak kekler yapılırmış.[2]
Shortbread
[değiştir | kaynağı değiştir]
Birleşik Krallık'ın mutfaklarında şeker ve şekerlenmiş karaman kimyonu, badem ve kabuklar ile tatlandırılır. Fransız mutfağında tarçın, rom ve bergamot kullanılır.[1] Yulaf, irmik, pirinç unu ve nişasta ilave ederek farklı dokular ve lezzetleri olan shortbread hamurları hazırlanabilir. Orkney'de geleneksel bannock ekmeği için kullanılan yerel bere arpasindan yapılan ununun da shortbread hamuruna eklendiği oluyor.[1]
İngiliz mutfağında shortcake tarifleri yöreden yöreye değişebiliyor. Derbyshire wakes cakes kuş üzümü, karaman kimyonu ve limon ile yapılır, Lancashire'dan Goosnargh cakes kişniş ve karaman kimyonu ve Shrewsbury cakes baharat ve gül suyu içerir.[1] Ancak shortbread isimin ilk bilinen kullanımı 18. yüzyılın bir İskoç yemek kitabındandır. Bu tarif mayalı bir hamur olduğu için cake (kek) yerine bread (ekmek) kelimesi kullanılmış olabilir. Un, tereyağı ve tatlandırıcı oranları 19. yüzyılından bir tarif 3:2:1 olarak belirliyor. Yuvarlak, oval ve kare şeklinde yapılabilir.[1] Shortbread cookielerin tereyağı-un oranı tereyağlı kurabiye ve şeker kurabiyesinden daha yüksekdir. Tereyağlı kurabiyeler daha fazla un ve şeker içerdiği için shortbread kadar kırılgan olmuyorlar.[3]
Sable kurabiyesi shortbread hamurundan yapılan bir Fransız bisküvisidir.[4] Tereyağı, un, yumurta sarısı ve şeker içerir. İsteğe bağlı vanilya, badem, limon veya çikolata eklenebilir. Sable bisküvisi ile sandviç kurabiyesi yapılabilir.[1]
Galette des Rois
[değiştir | kaynağı değiştir]
Galette des Rois Hristiyan geleneğinde Noel'in son gününde kutlanan Epifani Bayramı için kuzey Fransa'da hazırlanan bir tatlıdır. Hamurun içine küçük bir porselen bebek koyuluyor. Bebeği bulan bayramın Krallı oluyor ve Kraliçesini seçiyor.[2] Fransız İhtilâli sırasında roi (kral) pek tutulmadığı için tatlının ismi gâteau de l’egalité olarak değiştirilmişti.[5]
ABD'nin New Orleans eyaletinde King Cake Güney Fransa'da Epifani bayramı için brioche hamuru ile hazırlanan tatlı için kullanıldığı için Kuzey Fransız usulü badem kremalı galette French king cake olarak adlandırılır. New Orleans'de Noel'in on ikinci akşamı başlayan Epifani bayramı yerel Mardi Gras festivali olarak kutlanıyor.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Goldstein, Darra. The Oxford Companion to Sugar and Sweets. Oxford University Press. s. 610.
- ^ a b Sax, Richard (2010). Classic Home Desserts: A Treasury of Heirloom and Contemporary Recipes. Houghton Mifflin. s. 576.
- ^ "Sugar Cookies, Butter Cookies and Shortbread…What's the Difference?". Taste of Home. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019.
- ^ Escoffier, Auguste (1997). Auguste Escoffier, Memories of My Life. s. 230.
- ^ "Galette des Rois: All you need to know about the French tart for kings". The Local. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019.
- ^ Byrn, Anne. American Cake: From Colonial Gingerbread to Classic Layer, the Stories and Recipes Behind More Than 125 of Our Best-Loved Cakes. s. 244.