Gıyâseddin Türkanşah

Gıyâseddin Türkanşah
Gürcistan Krallığı
Hüküm süresi	1223 - 1226
Eş(ler)i	Rusudan
Çocuk(lar)ı	Gürcü Hatun VI. Davit
Hanedan	Selçuklu hanedanı
Babası	Tuğrul Şah
Annesi	Seyfettin Baytimur'un kızı
Dini	Gürcistan Ortodoks Kilisesi

Gıyâseddin Türkanşah (Gürcüce: ღიას ად-დინი) Anadolu Selçuklu hanedanının bir üyesi ve Gürcistan Krallığı'nın kraliçesi Rusudan'ın 1223 ila 1226 yılları arasındaki kocasıdır. Erzurum emirinin oğludur. Gürcü kraliçesi ile evlenebilmek için babasının emriyle Hıristiyanlığı kabul etti. Gıyaseddin'in Gürcü sarayındaki konumu zayıftı ve Rusudan'ın sadakatsizliği nedeniyle ilişkileri gergindi. 1226'da Harezmşahlar'ın Gürcistan'ı işgali sırasında dini ve siyasi ayrımlar arasında gidip geldi. Bu sıralarda, Rusudan kendisinden boşandı ve Gıyaseddin kayıtlardan kayboldu. Tamar ve David adında iki çocuğu vardı.

Erzurum Selçuklu emiri Abdül Haric Muhammed Muğiseddin Tuğrul Şah'ın ve eşi Ahlat hükümdarı Seyfeddin Begtimur'un kızının küçük oğludur. Tuğrul Şah, Anadolu Selçuklu devletinin 1192'de babası II. Kılıç Arslan tarafından taksim edilmesi üzerine Elbistan'ı rehine olarak almıştı, fakat Erzurum ile mübadele etti. Hükümdarlığının en azından bir bölümünde Gürcistan'a haraç ödediği görülüyor.

Türkanşah'ın orijinal adı ne Gürcü ne de Müslüman kaynaklarda kayıtlı değildir. "Ghias ad-din", 13. yüzyılda Mısırlı bilgin ibn 'Abd al-Zahir tarafından bildirilen bir lakabdır. Gürcü tarihçi Prens Ioann, Türkanşah'ın Gürcistan'da Hristiyanlığı kabul etmesi üzerine Dimitri (Demetrius) olarak adlandırıldığını öne sürüyor. Harezmşahlar Devleti'nin Gürcistan işgali sonrası yeniden Müslüman olduğu düşünülür.

Kaynakça

Dipnotlar

Kullanılan kaynaklar

• საქართველო და მახლობელი აღმოსავლეთის ისლამური სამყარო XII-XIII ს-ის პირველ მესამედში [Georgia and the Near Eastern Islamic world in the 12th–13th century] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Metsniereba. 1995. 
• "Georgia and the Anatolian Turks in the 12th and 13th centuries". Anatolian Studies. 56: 127-146. 2006. doi:10.1017/S0066154600000806. 
• Metreveli, Roin, (Ed.) (2008). "„ასწლოვანი მატიანე"" [Chronicle of A Hundred Years] (PDF). ქართლის ცხოვრება [Kartlis Tskhovreba] (Gürcüce). Tiflis: Artanuji. 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
• Richards, Donald Sidney, (Ed.) (2010). The Chronicle of Ibn Al-Athir for the Crusading Period from Al-kamil Fi'l-ta'rikh, Part 3: The Years 589-629/1193-1231: the Ayyubids After Saladin and the Mongol Menace. Farnham: Ashgate Publishing. ISBN 978-0754669524. 
• "The Fifteenth-Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia". Traditio. 7: 169-221. 1949–1951. doi:10.1017/S0362152950015142.