Gürcistan Millî Botanik Bahçesi
| Gürcistan Milli Botanik Bahçesi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tür | Botanik Bahçesi |
| Konum | Tiflis |
| Yüzölçümü | 98 ha |
| Açılış | 1 Mayıs 1845 |
| Durum | Faliyette |
| Resmî site | Gürcistan Milli Botanik Bahçesi |
Gürcistan Milli Botanik Bahçesi (Gürcüce: თბილისის ბოტანიკური ბაღი) Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in güneybatısında, Narikala kalesinin eteğinde yer alan Güney Kafkasya'nın en büyük botanik bahçesi. Eskiden Tiflis Botanik Bahçesi (Gürcüce : თბილისის ბოტანიკური ბაღი ) olarak bilinirdi.
Botanik bahçesinin tarihi 300 yıldan daha geriye gitmektedir. On yedinci ve on sekizinci yüzyıllarda, Gürcistan kraliyet sarayına ait olan bugünkü Botanik Bahçesinin farklı yerlerine üç küçük bahçe bulunuyordu.[1] Burası ilk olarak 1671 yılında Fransız gezgin Jean Chardin'in yazılarında kraliyet bahçeleri olarak anlatıldı. Bu bahçeler Tiflis'i ziyaret eden Franzız doğabilimci Joseph Pitton de Tournefort'un 1701 yılına ait kayıtlarında ve Gürcü Prens Vahuşti'nin 1735 yılında hazırladığı haritada da yer almaktadır.[2]1795 yılındaki Krtsanisi Savaşında büyük zarar gören bahçe, 19. yüzyılın başlarında yeniden canlandırıldı.1 Mayıs 1845'te Kafkasya'nın Veliaht Prensi Mikhail Vorontsov'un emriyle bahçe "Botanik Bahçe" olarak yeniden adlandırıldı ve 100 yıldan fazla bir süredir Alman bilim adamları tarafından işletildi.[3]
Tiflis Botanik Bahçesi, 19. yüzyılda Alman botanikçi ve peyzaj mimarı Heinrich Scharrer'in rehberliğinde, bahçe 1861 ile 1889 yılları arasında büyük ölçüde genişletildi. 1870'lerde İlk seralardan biri tropikal bitkiler, diğeri subtropikal bitkiler için oluşturuldu. 1886'da "Botanik Müzesi inşa edildi. 457 odunsu bitki türü ve otsu bitkiyi listeleyen ilk bahçe tohum kataloğu da yayınlandı.
Yuri Voronov ve diğer bazı önemli bilim adamları Bahçe için çalıştı. 1896 ve 1904 arasında Bahçe batıya doğru daha da genişletildi. 1932 ve 1958 yılları arasında, içinde Mirza Fetali Ahundov, Mirza Şefi Vazeh, Fetali Han Hoyski, Hasan bey Ağayev, Mehmet Hasan Hacınski ve Mehdigulu han Vafa gibi ünlü Azerbaycanlıların mezarlarının bulunduğu eski Müslüman mezarlığı ve etrafındaki bölge botanik bahçesine dahil edildi. 1960'larda Sovyetler Birliği zamanınında mezarlık büyük ölçüde ortadan kaldırıldı. Haydar Aliyev bu mezarlığın yok olmaması için çaba gösterdi. 1970'te ve 1996'da burasını ziyaret etti.[4] Bu mezarlıkta bulunan, ünlü Azerbaycanlı yazar Mirza Fetali Ahundov'un (1812-1878 ) ki de dahil olmak üzere birkaç mezar günümüze kadar gelmiştir.
20. yüzyılda, Tiflis'teki botanik bahçesi, Tsavkisistskali Nehri boyunca üç açık köprü yapıldı.[5] Bu köprülerden en önemlisi, ziyaretçilerin 42 metrelik şelalenin manzarasını rahatça görebileceği uzun kemer köprüdür. 1917 Ekim Devriminden sonra kaynak yetersizliğinden dolayı bahçe bir süre bakımsız kaldı. 1945'ten sonra yeniden düzenlendi.
98 hektarlık bir alanı kaplayan bahçe[6] Dünya Botanik Bahçeleri Uluslararası Birliği'nin bir parçasıdır. Bu sayede başta Bonn ve Münih botanik bahçeleri olmak üzere 150 botanik bahçe ile bağlantılıdır. Botanik bahçesinin koleksiyonu, Kafkasya, Akdeniz, Avrupa, Doğu Asya ve Kuzey Amerika florasının 4,500'den fazla türünü içermektedir. Bunların arasında 1.000'den fazla ağaç ve çalı türü vardır; Açık toprakta 500 tür ve otsu bitki çeşidi; Seralarda 700'den fazla tropikal ve subtropikal bitki türü bulunmaktadır. Burada bulunan yaklaşık 700 bitki türü Kafkasya'ya özgüdür ve bunların 370'i tehdit altındaki türlerin kırmızı kitabında listelenmiştir. 2018 yılında TİKA tarafından botanik bahçesine, buradaki bitkilerin korunması ve ilaçlanması amacıyla çeşitli cihazlar verildi.[7]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]_%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3.jpg)
_%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3.jpg)
_%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3.jpg)
_(2).jpg)
_%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
