İçeriğe atla

Gül

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gül
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Rosales
Familya: Rosaceae
Oymak: Roseae
Cins: Rosa
L., Sp. Pl.: 491 (1753).
Türler
metne bakınız.
  • Vikitür'de Rosa ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Bulgaristan'daki Gül Vadisi'nde gül toplanışı, 1870'ler, F. Kanitz tarafından yapılmış bir oyma.

Gül, gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden, odunsu çok yıllık kapalı tohumlu güzel kokulu bitki türlerine verilen ad.[1]

Çoğu gül türünün ana vatanı Asya'dır. Daha az sayıda türleri Avrupa, Kuzey Amerika ve Kuzeybatı Afrika'da yetişir. Güller yaygın olarak güzellikleri ve kokuları için yetiştirilir ve birçok toplumda kültürel öneme sahiptir.[1] Park ve bahçelerin süslenmesinde kullanıldığı gibi odaları, balkon ve terasları süsler. Birçok rengi vardır. Kesme çiçekçilikte çok talep edilen bir çiçektir.

Gül dikenleri aslında dikendir – epidermis büyümeleri
Gül yaprakçıkları
Gül tomurcuklarının dış görünümü
Gelişmekte olan bir gül tohumu boyunca boyuna kesit

Yapraklar dalında dönüşümlüdür. Çoğu gül türünde yapraklar 5 ila 15 santimetre (2,0 ila 5,9 in) boyunda, karşılıklı (3–) 5–9 (–13) yaprakçıklı ve yaprakçıklar genellikle tırtık kenarlı ve dalın alt tarafında birkaç küçük dikeni vardır.

Güllerin çoğu yaprak dökendir ama Güneydoğu Asya'dan birkaçı yaprak dökmez.

Sadece dört yapraklı Rosa sericea hariç çoğu türde çiçeklerin beş yaprağı vardır. Her petal iki ayrı loba bölünmüştür ve birkaç türde sarı veya kırmızı olmasına rağmen genellikle beyaz veya pembedir. Yaprakların altında beş çanak yaprak vardır (veya bazı "Rosa sericea" türleri dört yapraklıdır). Bunlar, yukarıdan bakıldığında görülebilecek kadar uzun olabilir. Aken'lere dönüşen birden fazla superior yumurtalık vardır.[2] Güller doğada böceklerle tozlaşır.

Genel sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güllerin birçok türü bulunmaktadır. Aynı zamanda dikenler de gül sınıfına aittir. Genel olarak güller, çiçek ve gövde şekillerine göre sınıflandırılırlar.[3] Bunlar:

  • Çiçekleri bakımından:[4]
  1. Yalınkat güller
  2. Yarım katmerli güller
  3. Katmerli güller
  • Boyları bakımından:[4]
  1. Bodur güller
  2. Yüksek boylu güller
  3. Sarılıcı-sarmaşık güller
  • Çiçek açma zamanına göre:[4]
  1. Yılda bir çiçek açanlar
  2. Yılda birden çok çiçek açanlar
  3. Yediveren güller
  • Katmer çiçekleri bakımından:[4]
  1. Çiçekleri küçük katmerli
  2. Çiçekleri normal katmerli
  3. Çiçekleri büyük katmerli güller

Gül simgeselliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şairler, gül ile ilgili olarak çeşitli tasavvur ve hayallerde bulunmuşlardır.[5]

Sosyalistler ve sosyal demokratlar için kırmızı gül genel kabul edilir bir simge olmuştur. Sosyalizmin amblemi gül tutan elken İngiliz İşçi Partisinin amblemi kırmızı güldür.

İslam dininde gül Muhammed'i temsil eder.

Rosa 'Singin' in the rain', bir Floribunda gülü.
Rosa 'Louis Odier', bir Bourbon gülü.

Kültür ile elde edilen güller (Kültivarlar)

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Stevens, Donovan, and Daxton Ware. Biotechnology of Horticultural Crops. Scientific e-Resources, 2018.
  2. ^ Mabberley, D. J. (1997). The Plant-Book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521414210. 
  3. ^ Austin, David (2020). David Austin's English roses. Woodbridge, Suffolk. ISBN 978-1788840194. 
  4. ^ a b c d Mikolajski, Andrew (2018). How to grow roses : a comprehensive illustrated directory of types and techniques. Londra. ISBN 978-0754834328. 
  5. ^ Fuzuli'nin Gül Bahçesinde Bir Gezinti http://www.muhammetkuzubas.com/makaleler/fuzuligul.htm 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]