İçeriğe atla

Görele

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Görele (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Görele
İlçe
Giresun'un Türkiye'deki konumu
Giresun'un Türkiye'deki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlGiresun
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamHamit Genç[1]
 • Belediye başkanıHasbi Dede (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam178 km²
Rakım50 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam33.510
 • Kır
12,258
 • Şehir
19.251
Zaman dilimiUTC 03.00 (TSİ)
İl alan kodu0454
İl plaka kodu28
Görele Deresi
Görele Deresi

Görele, Giresun ilinin kuzeydoğusunda bulunan ve Karadeniz'e kıyısı olan bir ilçedir.

İl merkezine 63 km uzaklıkta bulunan ilçenin toplam nüfusu 31.862'dir. Giresun ilçeleri arasında nüfus bakımından 4. sıradadır. Rus-Osmanlı Harbi'nde Rusların mağlup olduğu Haç Dağı'ndaki Kanlıdere muharebe yeri, Görele şehir merkezine 6 km uzaklıkta olup, görülmesi gereken bir yerdir.

Kuşçulu Köyü'ndeki türbe ve Çavuşlu'daki Kuğuoğlu Süleyman Ağa Türbesi kültürel değer taşıyan önemli yapılardır. İlin genelinde olduğu gibi Görele ilçesinde de fındık bahçeleri doğanın dokusuna önemli bir zenginlik katmaktadır.

Halkının çoğunluğu Türkmen/Çepnilerden oluşur.[4]

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]

Görele ilçesi Doğu Giresun-Batı Trabzon (Espiye/Tirebolu/Torul/Beşikdüzü) kültürüne sahiptir. Merkez ilçede Giresun karşılaması ağırlıklı iken Görele ve çevresinde ise Horon ağırlıklıdır.[kaynak belirtilmeli]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Koralla, Bölge Valisi Arrianus'un İmparator Hadrianus'a yazdığı mektuplarda adı geçen bir yerdir.[5] Bu yer adı Latince "kor kırmızısı" anlamına gelen "corallium" sözcüğü ile karşılaştırılsa bile köken olarak Asya dillerine bağlıdır.[6] Koralla bugün Eynesil ilçe merkezinin hemen doğusunda yer alan kayalık burun ve bunun ucundaki kale olarak belirlenmiştir.[7] Bazı yayınlarda bu kalenin Cenevizliler tarafından inşa edildiği belirtilmekte ancak bugünkü Görele ile Eynesil ilçe merkezlerinin birbirine karıştırıldığı anlaşılmaktadır.[8] Ayrıca eski Koralla Kalesi ile daha doğudaki Liviopolis ya da bugünkü adıyla Yavebolu yerleşmeleri birbirlerinden ayrı yerlerdir.

11. yüzyıldan sonra bölgeye yerleşen Türkmenler "Koralla" adını "Görele" olarak seslendirmiştir. Buradaki kale ve hemen gerisindeki yerleşme yaşanan bir isyanın ardından 1771 yılında bugünkü Görele'nin olduğu yere taşınmıştır. Taşınılan bu yerde Antik Çağ'da Philokaleia adlı bir yerleşme olduğu sanılmakta,[8] ancak bu yerleşmenin tam yeri bilinmemektedir.

Osmanlı Devleti'nin idari reformları doğrultusunda 1867'de Trabzon vilayeti kurulunca, bu vilayetin Trabzon sancağı içinde kalan Görele, önce Tirebolu kazasına bağlı bir nahiyeyken daha sonra aynı sancağa bağlı kaza haline getirildi. 1894 yılında kaza statüsündeyken Görele'nin nüfusu 31.050 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun 30.150'si Müslüman, 694'ü Rum, 214'ü Ermeni idi.[9] 1923 yılında ise ilçe olarak Giresun'a bağlanmıştır.

Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1916 yılında başlayan Rus işgali Görele ve çevresinde 13 Şubat 1918 günü sona ermiştir. Bu işgal sırasında Görele'ye bağlı Maksutlu Köyü ve çevresinde yaşayan Müslümanların Rus işgaline destek veren Ermeni milislerce katledildiği ve Dikmetaş adlı mevkiindeki toplu halde gömüldüğü anlatılmaktadır.[10] 1990 yılında Çanakçı ilçesi kurularak Görele ilçesi bölünmüştür.[11]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[12] 36.964 5.956 31.008
1935[13] 40.537 2.097 38.440
1940[14] 42.852 2.154 40.698
1945[15] 42.280 1.983 40.297
1950[16] 43.711 2.118 41.593
1955[17] 48.343 2.300 46.043
1960[18][a] 42.759 3.009 39.750
1965[19] 48.544 5.687 42.857
1970[20] 49.711 6.244 43.467
1975[21] 50.318 8.079 42.239
1980[22] 48.660 7.321 41.339
1985[23] 51.901 12.208 39.693
1990[24][b] 43.949 20.745 23.204
2000[25] 52.420 27.214 25.206
2007[26] 28.357 14.428 13.929
2008[27] 30.232 14.738 15.494
2009[28] 30.501 15.733 14.768
2010[29] 29.728 16.033 13.695
2011[30] 29.562 15.738 13.824
2012[31] 30.276 15.839 14.437
2013[32] 29.713 15.450 14.263
2014[33] 31.367 17.990 13.377
2015[34] 30.457 18.655 11.802
2016[34] 31.886 20.045 11.841
2017[34] 29.806 17.803 12.003
2018[34] 33.510 17.427 16.083
2019[34] 31.862 19.695 12.167
2020[34] 31.509 19.251 12.258


Turizm

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede turizm çok gelişmemiş olup ekonomiye bir katkısı yoktur. Daha çok iç turizm hakimdir. Yayla turizminin dışında turizm amaçlı herhangi bir faaliyet yaygın değildir.

İlçede yaylacılık çok gelişmiştir. Eskiden bölge halkı hayvan otlatmak için yaylaya göç etmekte iken son yıllarda, temiz dağ havası alarak dinlenmek ve çeşitli yayla şenliklerine katılarak eğlenmek için yaylaya çıkmaktadır.

Önceden yaylaya yürüyerek gidilirken; ulaşımın sağlanması ile otomobiller ile bu yaylalara bir-iki saatte gidilip gelinmektedir. Yöre halkının çıktığı yaylalarda Haziran-Temmuz aylarında çeşitli şenlikler düzenlenmektedir. Bunların içinde en meşhuru Temmuz ayının üçüncü cumartesi günü yapılan Sis Dağı eski adı Abdal Musa Dağı Şenlikleri'dir.

Görele sahile kıyısı olan bir ilçe olması nedeni ile birçok plaja ev sahipliği yapar. İlçeye gelen turistlerin serinleme kaynağı Görele'nin tertemiz soğuk suları olmuştur.

Butik otellere ev sahipliği yapan ilçe büyük oteller barındırmaması nedeniyle büyük oranlarda turist çekememektedir.

Önemli kişiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kâtip Şadi - Kemençe Ustası

Picoğlu Osman - Ünlü Kemençeci

Can Yücel - Türk Şair

Hasan Âli Yücel - Türk Siyasetçi ve Milli Eğitim Bakanı

Bedri Rahmi Eyüboğlu - Türk Ressam, Şair ve Yazar

Hamit Görele - Türk Artist

Ahmet Mahmut Ünlü - Türk vaiz, hafız ve yazar

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Eynesil ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  2. ^ Çanakçı ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Nevşehir'de 5 İlçenin Kaymakamı Değişti". 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023. 
  2. ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  4. ^ "'GİRESUN VE ÇEVRESİNDEKİ ÇEPNİ KÜLTÜRÜ'NÜ KONUŞTULAR". Milliyet. 11 Temmuz 2016. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
  5. ^ M. Arslan, Arrianus'un Karadeniz Seyahati. Odin Yayıncılık, İstanbul 2005, s. 33.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2016. 
  7. ^ Paulys Real-Enzyklopädie der classischen Altertumswissenschaft. Cilt 11. Koralla maddesi.
  8. ^ a b AnaBritanica Genel Kültür Ansiklopedisi. Cilt 9. "Görele" maddesi. Ana Yayıncılık, İstanbul 2004; B. Umar, Karadeniz Kapadokyası (Pontos). İnkılap yayınları, İstanbul 2000, s. 114.
  9. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 1. cilt, s. 141; 15. cilt, s. 441. ISBN 9789157871117.
  10. ^ B. N. Tonka, "Giresun-Görele Maksutlu Dikmetaş Mevkiinde Rus Ermeni Katliamı ve Şehitlerimiz", Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu I: Tarih (Trabzon 2002), s. 527-530; http://www.tireboluhaber.net/Ozel-Haber/Ermeniler-Gorelede-Katliam-Yapmislar-1220.htm 13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ "Çanakçı". www.giresun.gov.tr. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
  12. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  13. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  15. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  16. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  17. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  18. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  19. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  30. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  31. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  32. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  33. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  34. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Görele Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Giresun Görele Nüfusu". nufusune.com. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Görele&oldid=33899239" sayfasından alınmıştır