İçeriğe atla

Franklar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Franklar, Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyudur. 4. yüzyıl sonlarından itibaren Galya eyaletinin kuzeyine Roma müttefiki sıfatıyla sızmaya başlar, 406 tarihinden itibaren ise tam güçle Kuzey Galya'yı istila ederler. 6. yüzyılda Güney Galya'dan Vizigotları kovarak hakimiyetlerini pekiştirirler. Bu tarihten sonra Galya artık Fransiya yani Fransa olarak anılacaktır.

Frankların egemen olduğu topraklar.

Kavimler Göçü dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Roma İmparatorluğu'nun Ren-Tuna savunma hattının Ren koluna baskı yapan Cermen kabileleri, İlkçağ'ın sonlarında Frank çatısı altında toplanmıştı. IV.yüzyılın ortalarında, baskıya dayanamayan hat yırtıldı ve Franklar Galya'ya yerleşmeye başladı. Gotların İtalya'yı istila etmesine paralel olarak Franklar da Galya'dan Romalıları kovdu. Attila'nın Galya istilasına (451) mümkün olduğunca karışmamaya çalıştılar. Buradaki son Roma toprağı, Frank kralı Clovis tarafından işgal edildi.

Merovenj Hanedanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Clovis Frank savaş lordlarına boyun eğdirerek ilk Frank Krallığını kurdu (481). Romalılarla ve Gotlarla savaştı, Galya'yı birleştirdi. I. Clovis'le beraber Franklar arasında Hristiyanlık hızla yayıldı.

Clovis'in ardıllarının hiçbiri onun otoritesini yeniden tesis edemedi. Frank lordları çok zayıf bağlarla krala bağlıydı ve Galya, katı bir feodalizmle yönetiliyordu.

Hristiyanlık'ı benimsemiş olmaları, Frankları diğer ırkdaşlarıyla karşı karşıya getiriyordu. Kuzeydoğudaki Saksonlar ve güneydoğudaki Lombardlar ile Franklar arasında din eksenli bir düşmanlık ortaya çıktı. Müslüman ordularının Gotları çiğneyip geçerek Frank topraklarına girmesi, Merovenjlerin iktidarını temelinden sarstı. Merovenj ailesinin etkisiz kaldığı bir anda başka bir Frank ailesi olan Karolenjler Müslüman istilasını durdurarak ülkenin en nüfuzlu ailesi durumuna geldi.

Karolenj Hanedanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Charles Martel'in Puvatya'de kazandığı zafer, iki asırlık durgunluktan sonra Franklar için yeni bir savaşlar çağının başlangıcını gösteriyordu.

Charles'ın oğlu Kısa Pepin de Hristiyanlık'ın savunuculuğu rolünü sürdürdü ve Papa'yı sıkıştırmakta olan Lombardlarla savaştı. Oğlu Şarlman nihayet sonuca ulaştı, İtalya'yı istila etti ve Lombardları kılıçtan geçirerek ülkeyi Hristiyanlık'ın kalesi durumuna getirdi. Hizmetleri karşılığında "imparator" unvanıyla ödüllendirildi.

Şarlman'ın zaferleri, Frankları Avrupa'nın hakimi durumuna getirdi. Papa tarafından Roma'nın mirasçısı ilan edildiler. Şarlman, imparator tacını giyen ilk Cermen'di.

Cermen ve Roma kültürlerini tek bünyede toplamaları, Frankları yeni bir uygarlığın öncüsü yaptı. Bunlara ek olarak Hristiyanlık'ı benimsediler; İtalya ve Almanya'daki paganları kırarak, güneyde Müslümanlarla ve kuzeyde Vikinglerle savaşarak kıta üzerinde Hristiyanlık'ın egemenliğini sağladılar. Sonraki yüzyıllarda ortaya çıkacak Avrupalı kimliğinin temelini atmış oldular.

Frankların batıda bir imparatorluk kurması, doğudaki Bizanslıları kızdırdı ve doğu-batı ayrımı hiç olmadığı kadar derinleşti. Bu ayrım, ileride kiliselerin bölünmesine dek gidecekti.

Emevilere karşı Abbasileri destekleyen Franklar, Bağdat sarayıyla diplomatik ilişkiler kurdu. Sonraki yüzyıllarda İslam coğrafyasında Avrupalı kavramı için kullanılacak olan "frenk" kelimesi bu sayede doğuya ulaştı.

Karolenj Hanedanı döneminde savaş lordlarıyla imparator arasındaki hiyerarşiyi düzenleyen yasalar, daha önceki Cermen kabile sistemiyle Roma hukukunu tek potada birleştirdi ve Orta Çağ boyunca Avrupa'da etkin kalacak olan derebeylik hukuku ortaya çıktı.

Frank İmparatorluğu'nun 843'te bölünmesi, Avrupa tarihi açısından dönüm noktası oldu. Şarlman'ın torunlarından biri doğuda ve biri batıda kendi güç merkezlerini oluşturdu. Bu merkezler daha sonra Fransa ve Almanya isimleri altında şekillenecek ve bu iki gücün çatışması Avrupa tarihini belirleyecekti.

Pek çok ülkeyi işgal etseler de Frankların çoğu Galya'da kaldı. Buradaki yerli halkla, Keltlerle karışıp kaynaştılar ve Roma kültürünü benimsediler, bu sayede Fransızlara dönüştüler.