Eliot Ness
Eliot Ness (19 Nisan 1903 - 16 Mayıs 1957), Amerikan İçki Yasağı teftiş memurudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin Illinois Eyaleti'nin Chicago kentindeki içki yasağını gerçekleştirmek ve teftişte bulunmak amacıyla yaptığı görevle ve ünlü içki kaçakçısı Al Capone'u adalete teslim eden Dokunulmazlar (İngilizcesi: The Untouchables) adındaki efsanevi ekibin lideri olarak ün kazanmıştır.
Çocukluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ness, Şikago'da Norveçli fırıncı Peter ve Emma Ness'in beş çocuğundan en küçüğü olarak doğdu. Ness başta Sör Arthur Conan Doyle’un Sherlock Holmes’un (Şerlok Holms) serisi olmak üzere okumaya düşkündü. 1925'te mezun olduğu Chicago Üniversitesi’nde hukuk ve işletme okudu. Ness, Sigma Alpha Epsilon adlı kardeşliğin üyesi oldu. Kariyerine Atlanta’da Retail Credit Company şirketinde araştırmacı olarak başladı. Daha sonra, arka plan araştırması yapacağı Şikago'ya atandı. Üniversiteye dönerek burada suçbilim (krimonoloji) dersi aldı ve uzmanlık derecesine yükseldi.
Meslek Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1926’da, kızkardeşinin Araştırma Bürosu (1935’te FBI adını aldı.) memuru olan kocası Alexander Jamie, Ness’i adlî icra alanına girmesi konusunda etkiledi. 1927’de Hazine Bakanlığı’na girdi ve Chicago’da Kaçakçılıkla Mücadele Kurumunda (Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılarla Mücadele Kurumunun öncülü) özel ajan olarak çalıştı.
Amerika Birleşik Devletleri başkanı Herbert Hoover’ın seçilmesiyle birlikte, Andrew Mellon Al Capone’u yıkmakla suçlandı. Federal hükümet soruna iki yönden yaklaştı: gelir vergisi kaçırma ve Volstead Anlaşması. Ness, Volstead Anlaşması’na uygun olarak, Capone’un yasadışı ikmal yollarını ve içki depolarını hedef alan operasyonun başına getirildi.
Ness, Chicago icra makamlarındaki rüşveti görünce, güvenilir bir ekip kurma amacıyla maliye memurları kayıtlarını inceledi ve ilk başta 50, daha sonra 15’e inen ve en sonunda 11 kişi kalan ekip oluşturdu. İçki fabrikası ve depolarına karşı baskınlara derhal başladılar; 6 ay içerisinde Ness toplam piyasa değeri bir milyon dolara ulaşan içki deposunu bastığını iddia etti. Baskınların temel istihbaratı, kapsamlı telefon dinleme yoluyla elde edildi.
Capone’un Ness’e para yedirme girişimlerinin Ness’in ekibi tarafından medyaya duyurulması üzerine, ekibe basın tarafından "Dokunulmazlar (The Untouchables)" adı konuldu. Ness'e karşı birçok suikast girişiminde bulunuldu ve yakın arkadaşı Frank Basile öldürüldü.
Ness ve ekibinin çalışmaları Capone'un kirli işleri üzerinde büyük etki yarattı, ama gelir vergisi kaçırma kozu en büyük silahtı. 1931'de önemli sayıda federal yargı davasında, Capone 22 vergi kaçırma olayı gerçekleştirmek ve Volstead Anlaşmasını 5.000 kez çiğnemekle suçlandı. 17 Ekim 1931'de, Capone 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve cezasını çekmeye 1932'de başladı.
Al Capone'ın mahkumiyetinden sonra
[değiştir | kaynağı değiştir]Ness, Şikago'daki ve de 1934'te Ohio’daki İçki Yasağı Bürosu Başmüfettişliği’ne getirildi. 1933'te içki yasağının sona ermesiyle, Cleveland eyaleti bünyesinde kamu güvenliği müdürü olarak görev aldı. Polis ve itfaiye örgütlerinin rüşvetten temizleme ve aynıca yasadışı kumar karşıtı kampanyaya önderlik etti. Ness'in, 1930’ların ortasında Cleveland bölgesinde etkili seri katil Cleveland Torso Katili’ni yakalayamaması Cleveland’daki başarılı kariyerine karşın işinden çıkmasına neden oldu.
Ness Washington, DC’ye yerleşti ve federal hükümet için çalışmaya başladı. 1944’te merkezi Ohio’da bulunan güvenlik şirketi Diebold Corporation’ın başkanı olmak için bu görevi bıraktı. 1947’de Cleveland belediye seçimine katıldı ancak başarılı olamadı ve 1951 Nisanında Diebold’daki işinden çıkmaya zorlandı. Pensilvanya Eyaleti’nde Coudersport’da North Ridge Industrial için çalıştı. 54 yaşında kalp krizi sonrasındaki ölümünden sonra 1957’de Dokunulmazlar (The Untouchables) adını taşıyan anı kitabı yayınlandı. Author Howie Carr’e göre, Ness geceyarısı sarhoş araç sürerken kaza yaptı ve Ness'in ağır alkol düşkünlüğü erken ölümünün nedenlerinden biri oldu. 3 kez evlendi, ikisinden boşandı ve yalnızca evlat edindiği bir çocuğu oldu. 1938’den 1946’ya kadar ressam Evaline Ness ile evli kaldı. Külleri Cleveland’daki Lakeview Mezarlığı’ndaki küçük bir alana serpildi.
Popüler kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Ness’in hayatı, onu korkusuz rüşvet almayan bir kanun adamı olarak efsanevileştirerek anlatan televizyon dizileri ve filmlerce ele alındı. Bunların en ünlüleri 1950-1960’larda “Dokunulmazlar” (The Untouchables) adıyla yayınlanan Robert Stack’in Ness’I oynadığı televizyon dizisi ve Brian De Palma’ın yönettiği, Kevin Costner’ın Ness’i, Robert de Niro’nun Al Capone’u oynadığı ve Sean Connery’nin En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Oskarı kazandığı “Dokunulmazlar” (The Untouchables) adlı filmdir. Tom Amandes Ness’i 1993'ten 1994’e kadar süren kısa ömürlü “Dokunulmazlar” (The Untouchables) adlı televizyon dizisinde canlandırdı. Eliot Ness, Brian Michael Bendis ve Marc Andreyko’nun “Torso” adındaki çizgi romanının da karakteriydi. Ness, Max Allan Collins’ın bir seri romanının da karakteriydi ve Collins'ın “Felakete Giden Yol” (Road to Perdition) adlı çizgi romanında da küçük bir karakter olarak ortaya çıktı. Supernatural adlı dızıde Nicholas Lea tarafından canlandırıldı ve Dean Winchester'a 1944'te yardım eden bir avcı olarak dizide yer aldı, Timeless adlı dizide de Misha Collins tarafından canlandırılmış ve DC comics'in Scar Of The Bat çizgi romanında Elliot Ness batman kostümünü giymiştir.
İç bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- “Dokunulmazlar” (1987), yönetmen Brian DePalma, oyuncular Kevin Costner, Sean Connery (Oskar ödülü), Robert de Niro
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bilgilenme Özgürlüğü Anlaşması gereğince kamuya açıklanan Eliot Ness hakkında FBI dosyası 10 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Corroborating Evidence 2004'te Sunstone Basım tarafından, Cleveland Torso Cinayetleri'yle ilgili olarak Black Dahlia cinayeti basılan kitap. ISBN 0-86534-440-X
