Dresden
| Dresden | |
|---|---|
 Bayrak  Arma | |
  Dresden | |
| Ülke |  Almanya |
| Eyalet | Saksonya |
| İlçe | Dresden |
| Lupphurdum | 1 Ocak 116 |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Dirk Hilbert (FDP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 328,8 km² |
| Rakım | 113 m |
| Nüfus (2019)[1] | |
| • Toplam | 556.780 |
| • Yoğunluk | 1,700/km² |
| • Kent | 790,400 |
| • Metropol | 1,343,305 |
| Zaman dilimi | UTC 01.00 (OAS) |
| Posta kodu | 66001-66133 |
| Alan kodları | 0681, 06893, 06897, 06898, 06805 |
Resmî site www.dresden.de | |
Dresden (Yukarı Sorbça: Drježdźany), Almanya'nın Saksonya eyaletinin merkezi olan şehir.
Elbe Nehri'nin kenarında kurulan Dresden'e "Elbe'nin Floransa'sı" da denir. Dresden çok sayıda sanat eseri koleksiyonları barındırır. Bugüne dek ayakta kalmış olan sayısız muhteşem barok yapı, Güçlü August döneminin şanını ve ihtişamını taşımaktadır. Dresden eski Doğu Almanya toprakları içinde yer alır.
Avrupa'nın en güzel su saraylarından biri olan Moritzburg, Dresden'den yalnızca 10 km uzaklıkta kuzey yöndedir. Sarayın parkında yürüyüş yapabilir. Tırmanış ve doğa yürüyüşü tutkunları, Dresden'in yaklaşık 30 km güneyinde başlayan Sächsische Schweiz bölgesinin kumtaşı kayalarına ve dağ geçitlerine hayrandırlar.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Dresden önce balıkçıların ve köylülerin barındığı bir köy idi. Şehir hakkında ilk belgesel kaynak 1206'da "Burg Thorn" adlı Orta Çağ başlarından kalan bir kalenin yıkılması hakkındaki bazı mahkeme protokol anlaşmalarıdır ve bu belgelerde İslav adıyla "Drežďany" olarak anılmıştır. Şehir olma beratı bulunmamakla beraber 1216 tarihli bir resmi belgede ismi şehir olarak anılmaktadır. "Meissen Kontu" Dietrich Dresden'i geçici bir ikametgâh olarak kabul etmiştir. 1270'ten itibaren Dresden Meisen Kontluğunun başkenti olmuştur. Yaklaşık 1319'dan itibaren bu kontluk ve merkezi Dresden Wettin hanedanı idaresine geçmiştir. 1485'te Saksonya Düklüğü başkenti ve 1547'den itibaren Saksonya Elektörü'nün başkenti olmuştur. 1549'da Saksonya Elektörü "Moritz" Elbe Nehri'nin iki yakasında bulunan Dresden yerleşkeleri birleştirmiş ve bu yeni idare merkezine şehir olma beratı vermiştir.
Çok zayiat ve zarar veren bir Katolik-Protestant çatışması olan Otuz Yıl Savaşı (1618-1648) sırasında diğer birçok Alman şehri aksine kuşatma, talan ve yıkım tehlikelerini atlattı ama bu savaşla çok bağlantılı genel iktisadi buhran, büyük fakirlik ve veba gibi diğer salgınlar dolayısıyla hiç gelişemedi. Otuz Yıl Savaşı'ndan sonra Dresden'in gelişmesi çok değişen ve düzensiz olmuştur. Barış dönemlerinde şehirde çok güzel ve çok ihtişamlı binalar, sokaklar ve parklar kurulmuştur. Fakat Saksonya Elektörlüğü Avrupa'da zaman zaman çıkan bütün savaşlara katıldığı için şehir bu harp zamanlarında büyük zayiat ve hasar görmüştür.
1745 yılında Prusya'nın Silezya'yı ele geçirmesini sağlayan barış antlaşması, Saksonya'yı Avusturya ve Prusya arasında gelişmeye zorladı. Şehir 18. yüzyılda Zwinger Sarayının barok kısımları, Japon Sarayı ve Höfkirshe ile bezenmiştir. Saksonya Elektörü Güçlü I. Auguste şehrini "Kuzeyin Floransası yapmak hedefiyle başkent Dresden'e İtalya ve Avusturya'nın en iyi tanınmış mimarlar, besteciler ve müzisyenlerini davet etmiştir. Elektörler Dresden'de Avrupa'nın en geniş kapsamlı ve en değerli güzel sanatlar eserlerini 1560'ta I. August tarafından kurulan Dresden Milli Koleksiyonlarda toplamayı başarmışlardır. Avrupa da ilk porselen üretimi 1710'da Dresden'de geliştirilmiştir.
Fakat Dresden zaman zaman savaşan ordular tarafından ve diğer afetlerle büyük hasara maruz bırakılmıştır. Bunlar arasında 1491 yangını, Yedi Yıl Savaşı (1756-1763) sırasında 1760'ta Prusyalılarca top tutulması, 1813'te I. Napolyon'un altıncı koalisyona karşı yaptığı Almanya kampanyasında Dresden Muharebesi, 1815´te Dresden'in şehir surları harabeye döndürülmesi 1849´da anayasa getirilmesi için ihtilal sayılabilir.
Dresden 1806 ile 1918 döneminde (1870'ten itibaren birleştirilmiş Almanya İmparatorluğu'nun bir eyaleti olarak) Saksonya Krallığı başkentliği yapmıştır. Şehrin 19. yüzyılda çok gelişmiş ve nüfusu 1849´da 95.000 iken 1900'da 396.000 olmuştur.
Dresden bombardımanı
[değiştir | kaynağı değiştir]İkinci Dünya Savaşı sırasında, Ağustos 1944'te Dresden'e ilk hava saldırıları gerçekleştirildi ve bunun ardından şehirde hava saldırılarına karşı hazırlıklar yapıldı. Fakat Dresden'in Britanya Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) ve ABD Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) tarafından 13-15 Şubat 1945 tarihleri arasında kesintisiz dört gece bombalanması sonucu büyük bir yıkım oldu. Sadece 13-14 Şubat 1945 gecesi, 773 adet RAF Lancaster bombardıman uçağı şehrin merkezindeki demiryolu istasyonlarını hedef alarak 1.181,6 ton (yangın bombası da denilen) fosfor bombası ve 1.477,7 ton patlayıcı gücü yüksek bomba attı. Dresden şehrinin iç kısmı büyük ölçüde yıkıldı. Geçmişte bazı yayınlar (birçok tarihi revizyonist ve aşırı sağcı yayın tarafından devamla) yaklaşık 350.000 kişinin öldüğü şeklinde yanlış bilgi veriyordu. Uluslararası Kızıl Haç'ın 1941-1946 Ortak Yardım Raporu da (Report of the Joint Relief 1941–1946) mağdur sayısını 275.000 olarak yanlış gösteriyordu. Fakat önde gelen 13 Alman tarihçiden oluşan Dresden Tarihçiler Komisyonu beş yıllık bir araştırma ardından 2010 yılında yayımlanan resmi bir raporda kayıpların 22.500 ile 25.000 arasında olduğu sonucuna vardı.[2][3][4][5][6][7]
Bu operasyon Müttefikler tarafından askeri ve endüstriyel bir hedefin meşru bir şekilde bombalanması olarak tanımlandı.[8] Fakat bazı araştırmacılar Şubat saldırılarının orantısız olduğunu savundu. Hava saldırısına karşı Naziler tarafından yetersiz önlemleri alınması sonucunda çoğunlukla kadın ve çocuklar öldü.[9]
Coğrafi konum
[değiştir | kaynağı değiştir]Dresden, etrafındaki varoşlar ve kasabalarla büyük bir şehirleşmiş bölge oluşturur. Bunun başlıca nedeni, şehrin orta Avrupa'nın önemli bir ulaşım kavşağı ve ekonomik merkezi olmasındandır. Şehir Almanya'nın ekonomik konum bakımdan en dinamik merkezidir. Dresden metropoliten bölgesi Saksonya eyaletinde bulunan diğer şehirleşmiş Chemnitz-Zwickau metropoliten bölgesi ve Leipzig-Halle metropoliten merkezi ile birlikte bir dinamik ekonomi üçgeni oluştururlar.
|
Dessau | Berlin | Cottbus |
| |||
| Leipzig | 
|
Görlitz | |||||
 Dresden 
| |||||||
| |||||||
| Chemnitz | Ústí nad Labem (Çekya) |
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Dresden şehrinin şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:
Coventry, Birleşik Krallık
Sankt Petersburg, Rusya
Wrocław, Polonya
Üsküp, Makedonya
Ostrava, Çekya
Brazzaville, Kongo Cumhuriyeti
Floransa, İtalya- Hamburg, Almanya
Rotterdam, Hollanda
Strazburg, Fransa
Salzburg, Avusturya
Columbus, Ohio, Amerika Birleşik Devletleri
Hangzhou, Çin
Resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Dresden'in havadan gorunusu -
Dresden Fuerstenzug -
Dresden'de Saksonya Eyaleti Sansolyelik ofisi -
Dresden - Frauenkirche -
Dresden'de kış -
Dresden - Şehir Muzesi modern merdiveni -
Dresden - Semperopera -
Dresden - UFA Kristal Saray -
Dresden - "Goldener Reiter" Altin Atli Heykeli -
Dresden - Kongre Merkezi -
Dresden - Hochschule für Bildende Künste
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
- ^ "1945: Thousands of bombs destroy Dresden". BBC News. 14 Şubat 1945. 11 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ (RAF Bomber Command 60th Anniversary – Campaign Diary February 1945 7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ "Historikerkommission" (Almanca). 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Erklärung der Dresdner Historikerkommission 4 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2008-10-01.
- ^ Keine Belege für mehr als 25'000 Tote in Dresden 1945 Meldung zum Abschlussbericht der Historikerkommission auf NZZ Online vom 17. März 2010.
- ^ "Up to 25,000 died in Dresden's WWII bombing". BBC. 18 Mart 2010. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2024.
- ^ "Historical Analysis of the 14–15 February 1945 Bombings of Dresden". Air Force Historical Studies Office. 17 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. including a list of all bombings on the railway network (especially towards Bohemia).
- ^ Addison, Paul and Crang, Jeremy A. (eds.). Firestorm: The Bombing of Dresden. Pimlico, 2006. 1-84413-928-X. Chapter 9 p.194
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Dresden - Wikivoyage (en) 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dresden - Wikivoyage (de) 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Resmî site (Almanca)(İngilizce) (Erişim:10.11.2010)
- Dresden 360° Sanal Şehir 14 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:10.11.2010)
