Değerli metallerin ayrıştırılması
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ekim 2024) |
,_Allegheny_Ludlum_Steee_Corp.,_Brackenridge,_Pa_(cropped).jpg)
Değerli metallerin ayrıştırılması değerli metalleri içeren maddeleri ayırmak için kullanılan kapsayıcı bir terimdir. Değerli metaller örneğin kullanılmış katalizörlerden, elektronik devrelerden, cevherlerden veya alaşımlardan çıkarılır. Değerli metal ayırma pahalı ve zaman alan bir işlemdir.
Yöntemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Değerli metaller içeren malzemeleri geri dönüştürmek için piroliz işlemleri, ıslak kimyasal işlemler veya her ikisi de birlikte kullanılır.
Pirolizde kıymetli metal içeren ürünler cüruf olarak bir eriyik içerisine dökülerek veya yakma prensibine göre elenerek (oksitlenerek) eşlik eden malzemelerden arındırılır.
Yaş kimyasal işlemde değerli metalleri içeren ürünler ya altın suyunda (hidroklorik asit ve nitrik asitten oluşan) ya da klor içeren hidroklorik asit içinde çözülür. Bu nedenle bir <i id="mwGA">sindirim sürecinden</i> bahsedilir. Daha sonra belirli metaller doğrudan tuz, gaz veya organik ve/veya amin içeren bir bileşik ile bağlantılı olarak çökeltilebilir veya indirgenebilir. Örneğin altın kükürt dioksit gazı ile indirgenir veya platin (tetrakloridoplatinat olarak) amonyum klorür ile çökeltilir. Tuz kompleksinin saflığına bağlı olarak rengi açık turuncu ile kum sarısı arasında değişir. Daha sonra belirli ara saflaştırma aşamalarından geçer veya yeniden kristalleştirilirler. Sonunda değerli metal kalsinasyon yoluyla (eritme) elektroliz veya özel kimyasallarla ekstraksiyon yoluyla değerli metal-tuz bileşiğinden salınır.
Çoğu durumda her iki yöntem de kullanılır. Değerli metaller içeren malzemeler önce termal olarak ayrıştırılır (piroliz) ve daha sonra ıslak bir kimyasal işlem kullanılarak işlenir. Bu özellikle kimya sektöründen gelen katalizörler söz konusu olduğunda veya müşteri metallerin özellikle saf olmasını istediğinde yapılır çünkü bu malzemeler genellikle arıtma sürecine müdahale eden veya onu sürükleyen diğer metalleri ve yabancı maddeleri de içerir. Katalizörlerin kendileri de birkaç (değerli) metalden oluşabilir. Bu nedenle tek tek (değerli) metaller geri dönüşüm ürününden adım adım çıkarılır ve defalarca geri dönüştürülür.
Ara ve son ürünler sürekli olarak içerik ve saflık açısından kontrol edilir. Bu, müşterinin her şeyden önce metaller için uygun şekilde fiyat almasını ve ayrıca sonunda istenen ürünü almasını sağlamanın tek yoludur. Değerli metal kaybı ve kalitesizlik bu pahalı ve zorlu işte müşteriler tarafından ciddi şekilde cezalandırılır. Örneğin geri dönüşümcü kayıpları kendi kaynakları ile telafi etmek zorundadır ve müşteri yeni bir geri dönüşümcü arayacaktır. Tüm geri dönüşüm süreci boyunca bir "örnekleyicinin" bulunması alışılmadık bir durum değildir. Müşteri ve geri dönüşümcü adına bu her süreci bir tür hakem olarak belgeler.
Ürünler
[değiştir | kaynağı değiştir]Çoğunlukla gümüş ve altın ayrılır ardından platin, paladyum ve rodyum gelir. İridyum, rutenyum, osmiyum ve renyum nadiren geri dönüştürülür. Ancak artık daha küçük ve daha güçlü sabit diskleri kaplamak için kullanıldığından rutenyum talebi artmaktadır.
Piyasa katılımcıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu yüksek kaliteli malzemeler ve işler yalnızca bu konuda uzmanlaşmış ve iyi bir üne ve iyi banka derecelendirmesine sahip şirketlere emanet edilmektedir. Bu değerli metaller gibi ticaret nedenlerinden biri yabancı dövizdir. Bu metaller günlük olarak yeniden değerlendirilir (sabitleme). Endüstride alışılmış olduğu gibi çoğu değerli metal geri dönüşümcüsü prensipte bir bankaya benzer şekilde çalışan bütünleşik bir değerli metal ticaretine sahiptir. Sözde kıymetli maden hesapları orada tutulur hatta biraz faiz bile vardır.
