İçeriğe atla

Dōgen

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dōgen

Dōgen (Japonca: 道元 veya Dōgen 道元禅師 veya Kigen 希玄 veya Butsushōdentō Kokushi 仏性伝東国師 veya Jōyō Daishi 承陽大師), (19 Ocak 1200 – 22 Eylül 1253), Kyoto doğumlu Japon Zen hocası ve Japonya'daki Soto Zen okulunun kurucusudur. Zamanının en önde gelen din adamlarındandır ve aynı zamanda önemli bir filozoftur.

En önemli kitaplarından bir tanesi Shobogenzo (1231-1253), doksan beş fasikülden teşkil, Budist pratiği ve ibadeti ile ilgilidir.

Dogen, aristokrat bir ailede büyüdü ve yedi yaşında öksüz kaldı. On üç yaşında keşiş oldu ve Hiei dağında, Tendai Budizmin merkezi olan bir manastırda Budist çalışmalarına başladı. Bu eğitimden tatmin olmayınca 1223-1227 yıllarını Çin'de Zen Hocası Ju-ching altında çalışarak geçirdi ve orada aydınlandı. Tekrar Japonya'ya döndükten sonra değişik manastırlarda çalıştı ve Zen pratiği ve ibadetini yaygınlaştırdı.

Hayatının son yıllarını, kendi kurduğu Eihei manastırında geçirdi. Zen konusundaki ilk yazısı Fukan zazan giyi 1227'de yazdı. Bu çalışmada, zazen adı verilen oturularak yapılan meditasyonun nasıl yapılacağına dair öneriler ve zazenin önemi üzerine öğütler bulunmaktadır.

Dōgen'in Zen Anlayışı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dogen'in Zen anlayışının temelini zazen denilen oturarak yapılan meditasyon oluşturur. Zazen Dogen tarafından Zen ile özdeş kabul edilir. Onun "Zazen-gi" (坐禪儀; "Zazen'in İlkeleri") adlı eserinin ilk cümlesin "Zen'i çalışmak ....zazendir" şeklindedir. Yani, zazen, gelecekte bir zaman aydınlanmak için yapılan bir pratik/ibadet değil, aydınlanmanın ta kendisidir Dogen'e göre. Zazen ile ilgili Dogen'in en çok kullandığı kelime shikantazadır. Bu kelimenin anlamı Türkçeye yaklaşık olarak "tam olarak oturmaktan başka hiçbir şey" şeklinde aktarılabilir. Meditatasyon yapan kişi sadece zihnini düşüncelerden arınık şekilde, belirli bir meditasyon nesnesi de dahil olmak üzere hiçbir şeye bağlamaksızın uyanık bir dikkatle oturur.

Halefleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dōgen'in öğretileri aşağıda isimleri yer alan bazı önemli talebeleri tarafından aktarılmaya devam etmiştir:

Fakat onun ön önemli halefi Sōjiji Tapınağı'nın kurucusu ve Keizan (瑩山; 1268–1325) idi. Siddhartha Gotama'dan (Buddha) kendisine kadar gelen tüm Zen ustaları hakkında bilgi veren Işığın Aktarımının Kaydı (傳光錄 Denkōroku) adlı eserin yazarı olan Keizan Dogen ile birlikte Japonya'da Soto okulunun kurucuları arasında görülürler.

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Abe, Masao. A Study of Dōgen: His Philosophy and Religion. Ed. Heine, Steven. Albany: SUNY Press, 1992. ISBN 0-7914-0838-8.
  • Cleary, Thomas. Rational Zen: The Mind of Dogen Zenji. Boston: Shambhala Publications, Inc., 1992. ISBN 0-87773-973-0.
  • Dogen. The Heart of Dogen's Shobogenzo. Tr. Waddell, Norman and Abe, Masao. Albany: SUNY Press, 2002. ISBN 0-7914-5242-5.
  • Heine, Steven. Dogen and the Koan Tradition: A Tale of Two Shobogenzo Texts. Albany: SUNY Press, 1994. ISBN 0-7914-1773-5.
  • —. The Zen Poetry of Dogen: Verses from the Mountain of Eternal Peace. Boston: Tuttle Publishing, 1997. ISBN 0-8048-3107-6.
  • Kim, Hee-jin. Eihei Dogen, Mystical Realist. Wisdom Publications, (1975, 1980, 1987) 2004. ISBN 0-86171-376-1.
  • Kohn, Michael H.; tr. The Shambhala Dictionary of Buddhism and Zen. Boston: Shambhala Publications, Inc., 1991. ISBN 0-87773-520-4.
  • LaFleur, William R.; ed. Dogen Studies. The Kuroda Institute, 1985. ISBN 0-8248-1011-2.
  • Masunaga, Reiho. A Primer of Soto Zen. University of Hawaii: East-West Center Press, 1978. ISBN 0-7100-8919-8.
  • Okumura, Shohaku; Leighton, Taigen Daniel; et al.; tr. The Wholehearted Way: A Translation of Eihei Dogen's Bendowa with Commentary. Boston: Tuttle Publishing, 1997. ISBN 0-8048-3105-X.
  • Nishijima, Gudo, Master Dōgen's Shinji Shobogenzo, 301 Koan Stories. Ed. M. Luetchford, J. Peasons. Windbell. 2003
  • Nishijima, Gudo & Cross, Chodo; tr. 'Master Dogen's Shobogenzo' in 4 volumes. Windbell Publications, 1994. ISBN 0-9523002-1-4
  • Tanahashi, Kazuaki; ed. Moon In a Dewdrop: Writings of Zen Master Dogen. New York: North Point Press, 1997. ISBN 0-86547-186-X.
  • Tanahashi, Kazuaki (tr.) & Loori, Daido (comm.) : The True Dharma Eye. Shambhala, Boston, 2005.
  • Yokoi, Yūhō and Victoria, Daizen; tr. ed. Zen Master Dōgen: An Introduction with Selected Writings. New York: Weatherhill Inc., 1990. ISBN 0-8348-0116-7.
  • Yasutani, Hakuun; Flowers Fall: A Commentary on Zen Master Dōgen's Genjokoan. Boston: Shambhala Publications, 1996. ISBN 1-57062-103-9

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Dōgen ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dōgen&oldid=32613807" sayfasından alınmıştır