Ayşe Hümaşah Sultan

Ayşe Hümaşah Sultan
عائشة هوما شاه سلطان
Ayşe Hümaşah Sultan ; عائشة هوما شاه سلطان
Doğum	1543; İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	1863; İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
İkamet	İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Milliyet	Türk
Diğer ad(lar)ı	Ayşe Hümaşah-i Hanım Sultan
Din	İslam
Evlilik	Semiz Ahmed Paşa (vefat etti) ; Feridun Ahmed Bey (vefat etti) ; Aziz Mahmud Hüdayi
Çocuk(lar)	Abdurrahman Bey, Mehmet Bey, Şehid Mustafa Paşa, Osman Bey
Ebeveyn(ler)	Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa

Ayşe Hümaşah Sultan^[1] (1543, İstanbul - 1863, İstanbul), Ayşe Hümaşah Hanım Sultan olarak da bilinmektedir. Ayşe Hümaşah Sultan 1543 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Annesi Mihrimah Sultan, babası ise Rüstem Paşa'dır. Osmanlı padişahı I. Süleyman ile Hürrem Sultan'ın ilk torunu olduğu düşünülmektedir. Mihrimah Sultan'ın Rüstem Paşa ile olan evliliğinden Ayşe Hümaşah ve Osman adında iki çocuğu olmuştur. Çocukları Abdurrahman Bey, Mehmet Bey, Şehid Mustafa Paşa ve Osman Bey'dir.

Yaşamı

Ayşe Hümaşah Sultan, 1543 senesinde İstanbul'da doğmuştur.^[2] İlk yıllarını annesi Mihrimah Sultan ile babası Rüstem Paşa'nın yanında geçirmiştir. Mihrimah Sultan ile Rüstem Paşa'nın ilk çocukları olduğu düşünülür.

Evliliği

Ayşe Hümaşah Sultan, soradan sadrazam olacak Semiz Ahmed Paşa^[3] ile evlendirilmiş ve bu evlilikten Abdurrahman Bey, Mehmet Bey, Şehit Mustafa Paşa ve Osman Bey adında dört erkek çocuğu dünyaya gelmiştir.^[4]

Ahmet Paşa'nın ölümü üzerine, Nişancı Feridun Bey ile evlenmiş ve bu eşini de bir yıl sonra kaybetmiştir.^[5] 1863'te oğlu ile hacca giden Ayşe Hümaşah Sultan, dönüşünden kısa bir süre sonra Üsküdar'daki sarayında öldü. Kendisinin, Saliha Hanım Sultan'dan başka adı bilinmeyen ve Hasan Bey ile evlenmiş bir kızı daha olduğu rivayet edilir. Bir söylentiye göre Ayşe Hümaşah Sultan, Aziz Mahmud Hüdayi Efendi ile de evlenmiştir.

Bu evliliğin 1590 yılında olduğu sanılmaktadır. Ayrıca bu isimle bilinen meşhur camii, 1863 yılında yapılmıştır. Kendisinin bundan başka, İmrahor Semti'nde kendi adı ile anılan bir Celveti Tekkesi, bir çeşmesi ve 2 katlı bir darül-kurrası vardır. Çok zengin bir kadın olan Ayşe Hümaşah Sultan'ın birinci oğlu Abdurrahman Bey, Cağalazade Sinan Paşa'nın kızı ile evlenmiş ve bu evlilikten Civan Kapıcıbaşı, Semin ve Sultanzade lakapları ile anılan Mehmet Paşa dünyaya gelmiştir.

Ayşe Hümaşah Sultan'ın diğer bir oğlu Mehmet Bey, Bosna Valisi Telli Hasan Paşa döneminde Hersek Sancak Beyliğinde bulunuyordu. Abisi Mustafa Paşa ise, Kilis Sancak Beyi idi. Avusturyalılarla yapılan ve tarihe Kulpa Bozgunu adı ile geçmiş olan savaşta, Kulpa Nehri'nde boğularak ölmüştür. Ayşe Hümaşah Sultan'ın dördüncü oğlu olan Osman Bey de 1590'da ölmüş ve Mihrimah Sultan Camii türbesine gömülmüştür.

Çocukları

Abdurrahman Bey^[4]
Mehmet Bey: Bosna Valisi Telli Hasan Paşa döneminde Hersek Sancak Beyliğinde bulunuyordu. Avusturyalılarla yapılan ve tarihe Kulpa Bozgunu adı ile geçmiş olan savaşta, Kulpa Nehri'nde boğularak ölmüştür.
Şehit Mustafa Paşa: Mustafa Paşa ise, Kilis Sancak Beyi idi. Avusturyalılarla yapılan ve tarihe Kulpa Bozgunu adı ile geçmiş olan savaşta, Kulpa Nehri'nde boğularak şehid olmuştur.
Osman Bey: 1590'da ölmüştür. Mezarı Mihrimah Sultan Camii türbesindedir.

Ölümü

Ayşe Hümaşah Sultan'ın ölüm tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1863 yılında öldüğü düşünülmektedir. Mezarının Mihrimah Sultan Camii türbesinde olduğu düşünülmektedir.

Galeri

Mihrimah Sultan Camii (Edirnekapı), İstanbul
Mihrimah Sultan Camii (Edirnekapı)'nin başka bir görüntüsü
Üsküdar Mihrimah Sultan Külliyesi ve İskele Camii, İstanbul
Üsküdar Mihrimah Sultan Camii'nin başka bir görüntüsü
Ayşe Hümaşah Sultan'ın dedesi I. Süleyman
Ayşe Hümaşah Sultan'ın büyük validesi Hürrem Sultan
Ayşe Hümaşah Sultan'ın babası Rüstem Paşa
Ayşe Hümaşah Sultan'ın annesi Mihrimah Sultan
Ayşe Hümaşah Sultan'ın dayısı II. Selim

Kaynakça

^ Hans Georg Majer; Sabine Prätor; Christoph K. Neumann (2002). Ayşe Sultan duhter-i hazret-i Mihrümāh Sulțān el-mezbūre zevce-i Ahmed Paşa. Arts, women and, scholars. Simurg. s. 105. ISBN 978-975-7172-64-2.
^ Atçıl, Zahit (31 Aralık 2020). "Osmanlı Hanedanının Evlilik Politikaları ve Mihrimah Sultan'ın Evliliği". Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi. 0 (34): 1-26. doi:10.26650/gaad.20213401. ISSN 0378-3863.
^ "SEMİZ AHMED PAŞA". TDV İslâm Ansiklopedisi. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.
^ ^a ^b "Mehmet Nermi Haskan (2001). Yüzyıllar boyunca Üsküdar. Üsküdar Belediyesi. p. 532. ISBN 978-975-97606-2-5.". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ "Ga ́bor A ́goston; Bruce Alan Masters (21 May 2010). Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing. p. 536. ISBN 978-1-4381-1025-7.". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)

[1] Hans Georg Majer; Sabine Prätor; Christoph K. Neumann (2002). Ayşe Sultan duhter-i hazret-i Mihrümāh Sulțān el-mezbūre zevce-i Ahmed Paşa. Arts, women and, scholars. Simurg. s. 105. ISBN 978-975-7172-64-2.

[2] Atçıl, Zahit (31 Aralık 2020). "Osmanlı Hanedanının Evlilik Politikaları ve Mihrimah Sultan'ın Evliliği". Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi. 0 (34): 1-26. doi:10.26650/gaad.20213401. ISSN 0378-3863.

[3] "SEMİZ AHMED PAŞA". TDV İslâm Ansiklopedisi. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.

[Mehmet_Nermi_Haskan_2001_p._532-4] "Mehmet Nermi Haskan (2001). Yüzyıllar boyunca Üsküdar. Üsküdar Belediyesi. p. 532. ISBN 978-975-97606-2-5.". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)

[5] "Ga ́bor A ́goston; Bruce Alan Masters (21 May 2010). Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing. p. 536. ISBN 978-1-4381-1025-7.". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]