Autoblindo Fiat-Ansaldo
| Autoblindo Fiat-Ansaldo | |
|---|---|
 Autoblindo 43 | |
| Çeşidi | Zırhlı devriye aracı |
| Uyruğu |  İtalya Krallığı
|
| Hizmet geçmişi | |
| Hizmet | 1941–1954 |
| Kullanıcılar | Kullanıcılara bakınız. |
| Kullanıldığı savaşlar | İkinci Dünya Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Tasarlandığı tarih | 1938-1940 |
| Üretici | Ansaldo Fiat-SPA |
| Üretildiği tarih | 1941–1943 |
| Üretim adedi | 667 |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 6.850 kg (15.100 lb) (AB 40) 7.400 kg (16.300 lb) (AB 41) 8.000 kg (18.000 lb) (AB 43) |
| Uzunluk | 5.200 mm (17 ft 1 in) |
| Genişlik | 1.920 mm (6 ft 4 in) |
| Yükseklik | 2.440 mm (8 ft 0 in) |
| Mürettebat | 4 kişi (ön sürücü, arka sürücü, silahçı ve komutan) |
| Yolcu | 4 kişi (AB 42 Comando) |
| Zırhı | Gövdede 9 mm, tarette 40 mm'ye kadar |
| Ana silahı | AB 40: 2 × 8 mm Breda Mod.38 makineli tüfek 2040 mermi kapasiteli AB 41, 43: 1 × 20 mm Breda Mod.35 top 456 mermi kapasiteli |
| Diğer silahları | 2 × 8 mm Breda Mod.38 makineli tüfek 1992 mermi kapasiteli |
| Motor | SPA Abm 1 4.995 cc (304,8 cu in) Sıralı 6 silindirli benzin motoru 80 PS (59 kW) (AB 40) 88 PS (65 kW) (AB 41) 110 PS (81 kW) (AB 43) |
| Kaldırma kapasitesi | 10,40 PS/t (AB 40) 11,73 PS/t (AB 41) 13,5 PS/t (AB 43) |
| Transmisyon | 6 ileri 4 geri vites kutusu, dört tekerlek için ayrı güç çıkışlı |
| Süspansiyon donanımı | Dört tekerlekte çift salıncaklı bağımsız süspansiyon |
| Depo kapasitesi | Toplam: 195 L (52 US gal) Ana depo: 118 L (31 US gal) Ön yedek: 57 L (15 US gal) Arka yedek: 20 L (5,3 US gal) |
| Harekat menzili | 400 km (250 mi) |
| Azami hızı | 78 km/sa (48 mph) |
| Direksiyon sistemi | Dört tekerleğe etkili, çift simitli |
Autoblindo 40, 41 ve 43 (kısaca AB 40, 41 ve 43),[1] Fiat-Ansaldo tarafından üretilen ve II.Dünya Savaşı'nda hizmet gören İtalyan zırhlı araçlarıdır. Bu araçların büyük çoğunluğu, taret üzerinde 20 mm'lik top, eşeksenli 8 mm'lik makineli tüfek ve gövdenin arkasına monte edilmiş ikinci bir 8 mm'lik makineli tüfekle donatılmıştır.
Geliştirilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1937'de İtalya Savaş Bakanlığı, hem sömürge polisinin uzun menzilli devriyelerinin, hem de ordu keşif birimlerinin gereksinimlerini karşılamak üzere, Fiat Terni-Tripoli, Fiat 611 ve Lancia-Ansaldo 1Z'lerin yerini alacak yeni bir zırhlı makineli tüfekli araç (İta. autoblindomitragliatrice) projesi için şartname yayınladı[2]. Otomobil üreticisi Fiat-SPA ile silah ve zırh sistemleri üreticisi Ansaldo-Fossati'den oluşan ortaklık, Nisan 1938'de prototip çalışmalarına başladı ve Mayıs 1939'da Torino yakınlarındaki yeni açılan Fiat Comprensorio di Mirafiori tesisinde, Ansaldo-Fossati'nin Cenova'daki fabrikasında üretilmek üzere Abm 1 adlı[3] biri askeri, diğeri sömürge polisi kullanımına yönelik iki prototip araç tanıttı[2]. Bu prototipler seri üretim modellerinden farklı görünüşlere sahipti. Askeri prototipte ön farlar aracın dışında gövde üzerinde, PAI0021 plakalı polis prototipindeyse ön çamurlukların üzerindeydi, polis prototipinde ayrıca yedek tekerlekler çelik bir kalkanla kapatılmıştı ve iki prototipte de 8 bijonlu sac jantlar kullanılmıştı.[4]
Ordu ve sömürge polisi tarafından Etiyopya, Eritre ve Libya'da yapılan atış ve mobilite testlerinin ardından Abm 1, Mayıs 1940'ta Autoblindo 40 resmi adıyla envantere kabul edildi ve 176 araçlık ilk parti sipariş edildi[2]. Ordunun talebi üzerine, araç envantere kabul edilmeden önce gövdenin önü, farlar zırhlı kapaklarla gövde içine gömülerek yenilenmiş, sac jantlar SPA logolu parçalı ispit jantlarla değiştirilmiş ve çamurluklar kısaltılmıştır. İlk AB 40'lar Mart 1941'de teslim edildi[3].
Teknik bilgi
[değiştir | kaynağı değiştir]Şasi ve güç paketi
[değiştir | kaynağı değiştir]Autoblindo Fiat-Ansaldo ailesi araçlarının perçinli ve cıvatalı gövdesi, alt kısmından zırh plakalarıyla güçlendirilmiş 3200 mm[4] dingil mesafeli ayrı bir şasi üzerinde yer almakta olup, bu şasi sarmal yaylı çift salıncak tipi tam bağımsız süspansiyon sistemi, sürekli dört tekerlekten çekiş sistemi ve çift kutulu ve sürekli dört tekerleğe etkili direksiyonla donatılmıştır. TM.40 topçu traktöründen türetilen[5] bu şasi, uzun menzilli devriye aracı SPA-Viberti AS.42'de sadece ön tekerleklere etkili direksiyonla birlikte kullanılmıştır. Motor ve vites kutusu aracın arkasında, gövdeden daha dar bir bölme içerisinde yer almaktadır. Araçların aktarma organları, 6 ileri 4 geri vites kutusu, şasinin tam ortasında dört tekerlek için ayrı güç çıkışına sahip ana diferansiyel ve ana diferansiyel çıkışlarına şasinin ortasından çıkan birer adet kardan şaftla bağlanmış, tekerlek başına birer adet redüksiyon dişli kutusundan oluşur.[4] Gövdenin yanlarında yer alan iki adet yedek tekerlek serbestçe dönebilir, böylece araç engebeli arazide şasinin altındaki engellerden kolaylıkla geçebilmektedir. Şasi üzerinde 118 litre, ön sürücü tarafında 57 litre, arka sürücü tarafında da 20 litre olmak üzere toplam hacmi 195 litre olan üç adet yakıt deposu bulunmaktadır.
İç düzen
[değiştir | kaynağı değiştir]Direksiyon iki adet simitle kumanda edilir, bu nedenle iki mürettebat üyesi sürücüdür, ön sürücü tarafında bulunan bir levye aşağı indirilerek arka sürücünün vites geçişi yapabilmesi sağlanmaktadır,[5] araç öndeki sürücü tarafından kullanılmaktayken arka sürücü de yanında bulunan makineli tüfekten sorumludur. Araç komutanı tarafından kullanılan ve aracın sağ tarafında yer alan bir adet 38 W gücünde Marelli RF3 M veya sol arka tarafındaki RF2 CA modeli alıcı ve vericisi ayrı telsizler, katlanır antenle sabitken 60 km'ye, hareket halindeyken 25–30 km'ye kadar olan çapta iletişim kurabiliyordu.[4] Tüm varyantlarda sağ elle çevrilen tarete yerleştirilen silahlar, çift pedallı tetiklerle ateşlenir.
Bekâ ve hareket kabiliyeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Zırh kalınlığı aracın gövdesinde 9 mm; taretin yan ve arkalarında 30 mm, ön tarafında maksimum 40 mm'dir.[5]
Autoblindo'lar düzgün satıhlı yolda 78 km/sa, bozuk yolda 45 km/sa maksimum hıza erişebilmekte olup, azami tırmanma meyili @'tır.
Dar bölmeden ötürü motora erişim zor; mühimmat, yedek yakıt depoları ve aktarma organları zırha nispeten korumasız, tareti tek kişilik ve mürettebat için iç mekanın hacmi yetersizdi. Bununla birlikte, gövdede kullanılan zırh çeliği yol dışı intikaller için aşırı kırılgandı ve antitank topu ateşine karşı yeterli koruma sağlayamamaktaydı. Bu handikaplarına karşın, Autoblindo araçları çağdaşı ve muadili olan zırhlı araçlarda olmayan mobilite olanaklarından ötürü çağının en iyi zırhlı araçlarından biri olarak kabul edildi[3].
Autoblindo'lar herhangi bir arazide çalışmaya hızlı bir şekilde uyarlanabilirdi. Çöl sürüşü için düz dişli 9.75-24 ebadında Pirelli Tipo Libia kum lastikleri, yol ve arazi sürüşleri için 11.25-24 ebadında Pirelli Superflex Artiglio standart hizmet lastikleri takılabilir ve ek ışıklar eklenerek demiryolu raylarında seyretmek üzere demiryolu tekerlekleriyle değiştirilebilirdi.
Üç ayrı varyantta toplamda 667 adet araç üretildi.
Varyantlar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Üstü açık top kalkanı üzerinde 47/32 topuyla donatılmış, Pirelli Tipo Libia lastikli AB 41 (Abm 2), -
20/65 topuyla donatılmış, Pirelli Superflex Artiglio lastikli Autoblindo 41 (Abm 2) seri üretim modeli. -
Autoblindo 41 (Abm 2), arka çeyrek görünüş -
Autoblindo 41 (Abm 2) ön çeyrek görünüş -
Autoblindo 43 (Abm 3)
Autoblindo 40
[değiştir | kaynağı değiştir]Autoblindo 40 veya Abm 1, 1941'den itibaren 24 adet üretildi. Ana silahı taret üzerinde iki adet eşeksenli 8 mm'lik Breda Mod. 38 makineli tüfeklerdir, üçüncü bir makineli tüfek ise arka sürücü kapağının yanına küresel bir kundağa yerleştirilmiştir. Üretim sırasında araç için daha ağır bir silahlanma ihtiyacı duyuldu ve üretimi tamamlanmış AB 40'ların çoğu daha sonra AB 41'lere dönüştürüldü, bu araçlar orijinal AB 41'lerden görsel olarak ayırt edilemese bile daha güçsüz motordan dolayı azami hızı ve harekât menzili AB 41'lerden daha düşüktü. 4995 cc hacmindeki sıralı 6 silindirli SPA Abm 1 benzin motoru 80 PS güç üretiyordu.
Autoblindo 41
[değiştir | kaynağı değiştir]Autoblindo 41 veya Abm 2, en fazla sayıda üretilen ve en çok bilinen varyanttır. AB 40'ın çift makineli tüfekli taretinin yerine 20 mm'lik Breda 20/65 Mod. 35 top, 1× büyütmeli bir vizör ve tek bir makineli tüfeğin yer aldığı L6/40 hafif tankının tareti kullanılmıştır. Ana silah bu taret üzerinde 18°/-9° yükselme açılarına sahiptir. AB 40'lardan dönüştürülen araçların yavaş kalması üzerine, çift boğazlı Zenith 42 TTVP tipi karbüratör kullanılarak motorun gücü 88 PS'e çıkarılmıştır. Bu varyantın üzerine AB 42, Comando 42 prototipleri ve AB 43 varyantları geliştirilmiş, bir adet araca standart taretin yerine Breda 47/32 Mod.35 tanksavar topunun yer aldığı üstü açık bir top kalkanı eklenmiş, arka kokpit, arka makineli tüfek kundağı ve telsiz ekipmanı kaldırılmıştır.[4][5] AB 41'in Wehrmacht envanterindeki adı Panzerspähwagen AB41 201 (i) idi.[6]
Autoblindo 42
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalya Kraliyet Ordusu kurmaylarının, Fiat-Ansaldo ortaklığından AB 41'lerin tasarımında, "daha hafif ve zırh koruması daha fazla" olacak şekilde radikal bir değişikliğe gidilmesi talebi üzerine geliştirilmiş bir prototiptir. Bu prototipte, seri üretim araçlardaki çift direksiyon sistemi, arka sürücü mahalli ve arka makineli tüfek kundağı kaldırılmış, gövde ve taret, daha düşük bir siluet için yeniden tasarlanmış ve motor gücü yakıt sisteminde yapılan değişiklikler ve yeni tip egzoz susturucusuyla 110 PS'e çıkarılmıştı. Bu çalışma sonucu aracın ağırlığı 6 tona düşürülmüş, maksimum hızı saatte 90 km'ye ve harekât menzili 500 km'ye çıkarılmıştı. Prototip 7 Kasım 1942'de tamamlandı, ancak dört gün sonra El-Alameyn'deki İtalyan kuvvetlerinin mağlubiyeti ile birlikte araca ihtiyaç kalmadığı ve üretim hattında değişiklik yapılmasına neden olacağı gerekçesiyle yaklaşık 300 adetli seri üretim planı iptal edildi. Prototip, güç paketi Ansaldo tarafından AB 43 projesinde kullanılmak üzere ayrıldıktan sonra imha edilmiştir.[7]
Autoblindo Comando 42
[değiştir | kaynağı değiştir]1942 yılında, RE 116B plakalı bir AB 41, Ansaldo tarafından komuta ve kontrol aracına dönüştürülmüştür. Tamamen silahsız olan aracın taretinin yerine dört kapaklı yüksek bir zırhlı tavan eklenmiş, SPA-Viberti AS.42'deki tek simitli direksiyon sistemi yerleştirilerek arka kokpiti kaldırılmış, arka tüfeklik ve sürücü penceresi körletilmiştir. Aracın içine dört adet katlanır koltuk ve bir masa eklenmiş olup, aracın RF 2 CA modeli telsizi masanın yanına, arka kokpitin yerine yerleştirilmiştir.[4]
Autoblindo 43
[değiştir | kaynağı değiştir]Autoblindo 43, AB 41'lerden Mayıs 1943'te geliştirilen son ve en gelişmiş varyanttır. AB 43'ler aslında, İtalya Kraliyet Ordusu için AB 41'lerin zırhlı gövdesi genişletilmiş, L6/40 taretinin yerine Breda 47/40 tanksavar topu ve tek bir eşeksenli makineli tüfekle donatılmış düşük profilli yeni bir tarete sahip üst varyantı (Autoblindo Cannone) olarak düşünülmüştü ancak bu plan 1943 Cassibile Mütarekesi sonucu gerçekleştirilemedi.[5] 1944 yılından itibaren Wehrmacht için üretilen AB 43'lerin gövdesi ve silahları AB 41'lerle aynı bırakılmış ancak AB 42 prototipindeki 110 PS gücündeki motor kullanılmış, silueti daha düşük yeni bir taret kullanılmış, savaşa hazır ağırlığı 8 tona çıkarıldığı için aracın harekât menzili 350 km'ye düşmüştür. Üretilen AB 43'lerin tamamı mütarekeden sonra Kuzey İtalya'yı işgal eden Wehrmacht güçleri tarafından 1945 yılına kadar kullanıldı. AB 43'ün Wehrmacht envanterindeki adı Panzerspähwagen AB43 203(i) idi.[6]
Autoblindo Ferroviaria
[değiştir | kaynağı değiştir]Yugoslav partizanlarının stratejik öneme sahip demiryollarına, demiryolu köprülerine, tren istasyonlarına ve telgraf postalarına yönelik düzenlediği saldırıların bastırılması için bu noktalara sadece zırhlı trenler ve drezinlerin konuşlandırılmasının uzun zaman alacağı anlaşıldı. Bu trenler gelene kadar, çift sürüş pozisyonuna sahip olduğu için ray üstündeyken bulunduğu yerden zaman kaybetmeden geri dönebilecek olan Autoblindo araçlarının demiryolu üzerinde seyir edebilecek şekilde hazırlanması uygun bulundu. Bunun için Fiat ve raylı sistemler üreticisi Fiat Ferroviaria'nın ortak çalışmasıyla FS ALn 556 serisi mototrenlerin çelik tekerlekleri, aracın yıldız tipi tekerlek göbeğine uyarlanmış, araç üzerinde bowden teliyle kumanda edilen kumlama kutulu bir ek fren sistemi ön çamurlukların üzerine yerleştirilmiş, aracı raylardan çıkarabilecek engelleri dışarıya atmak için tekerleklerin önüne kızaklar yerleştirilmiştir. Ferroviaria varyantı araçlar, Balkan cephesindeki zırhlı trenlere eskortluk görevinde bulunmuş, 1943 ateşkesinden sonra da Wehrmacht güçleri tarafından bölgedeki partizan karşıtı milliyetçi çetelere ateş desteği sağlamak üzere kullanılmaya devam etmiştir.
Bu varyantların dışında, Autoblindo şasisi üzerinde imal edilen ahşap gövdeli eğitim araçları, Pinerolo'daki kurs merkezinde sürücülerin çift direksiyon sistemine alıştırılması faaliyetlerinde kullanılmıştır.[5][8]
Hizmet geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Anti-Partizan polis devriyesi yapan bir AB 41, Yugoslavya. -
Kuzey Afrika cephesinde bir AB 41. -
İtalyan askerleri tarafından motoru çıkarılmış olan bir AB 41. -
Balkan cephesinde devriye hazırlığındaki AB 41'ler.
II. Dünya Savaşı sırasında AB 41, Kuzey Afrika, Yugoslavya, İtalya, Macaristan ve Doğu Cephesinde faaliyet gösterdi. AB 41 İtalya'da sadece süvari, İtalyan Afrika Polisi (PAI) ve Bersaglieri birlikleri tarafından kullanıldı. 1943 mütarekesinden sonra İtalya'yı işgal eden Nazi Almanyası, 57 adet AB 41'e el koydu ve AB 43 olarak 120 tane daha ürettirdi. Savaştan sağ çıkan araçlar NATO yeşiline boyanarak savaş sonrası İtalyan Ordusunda ve Jandarma birimlerinde görev yaptı veya amarant kırmızısına boyanarak AS.42 Metropolitana'larla birlikte İtalya'da polis isyan kontrolü birimleri (Nucleo Celere di Pubblico Sicurrezza) tarafından kullanıldı.
Organizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalya Kraliyet Ordusundaki AB 41'ler her biri 3 veya 4 adet keşif takımından oluşan taburlar (veya süvari grupları) şeklinde organize edildi. Her zırhlı araç taburu, biri komutan aracı olmak üzere dört araçlık takımlardan oluşuyordu ve her taburda karargah takımı dahil olmak üzere toplamda 42 veya 56 adet araç bulunuyordu. Her bir tam donanımlı bağımsız zırhlı araç takımı özellikle keşif, eskort ve devriye görevlerinde yer aldı[3].
Kullanıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Fiat-Ansaldo Autoblindo ailesi araçları aşağıdaki ülkeler ve kuruluşlar tarafından kullanılmıştır[2]:
- İtalya Krallığı
- İtalya Kraliyet Ordusu
- İtalyan Afrika Polisi
- Demiryolu devriye birimleri
Nazi Almanyası
İtalya
Romanya- Yugoslav partizanları (ele geçirilen araçlar)
Diğer bilgiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüze ulaşan örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Opicina, Trieste'de sergilenen AB 41 -
AB 41, Torino 2011 -
Savaş sonrası İtalya Ordusu'nda görev yapmış bir AB 43
.jpg)
Aşağıdaki listede Fiat-Ansaldo Autoblindo ailesinin günümüze ulaşan örneklerinin bulunduğu/sergilendiği yerler sıralanmıştır:
AB 41
[değiştir | kaynağı değiştir]- ASPHM Association (La Wentzenau, Fransa)[9]
- Caserma "Litta Modigliani" - "Nizza Cavalleria" Alayı (1º) (Pinerolo)
- Caserma "Brunner" - Reggimento "Piemonte Cavalleria" Alayı (2º) (Villa Opicina)
- Caserma "Beraudo di Pralorno" - "Savoia Cavalleria" Alayı (3º) (Grosseto)[9]
- Caserma "Zappalà" - İtalyan Ordusu Süvari Okulu (Lecce)
- Askeri Havacılık Tarihi Müzesi (Vigna di Valle)
- Sanayi ve İş Müzesi (Brescia)
- Askeri Tarih Müzesi (Johannesburg, Güney Afrika)
- El Alameyn Savaş Müzesi (El Alameyn, Mısır)[10]
AB 43
[değiştir | kaynağı değiştir]- Askeri Araçlar Tarihi Müzesi (Roma-Cecchignola)
- Zırhlı Süvariler Tarihi Müzesi (Pinerolo)[10]
- Diego de Henriquez Barış için Savaş Müzesi (Trieste)
- Anıt Özgürlük Müzesi (Bologna)[11]
- Caserma "Beraudo di Pralorno - "Savoia Cavalleria" Alayı (3º) (Grosseto)
- Fabio Teméroli Özel Koleksiyonu (San Marino)[9]
- Askeri Araçlar Tarihi Müzesi (Roma-Cecchignola)[8][12]
Ölçekli modeller
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalyan plastik maket üreticisi Italeri tarafından, Autoblindo Fiat-Ansaldo ailesi araçlarının demiryolu dahil tüm seri üretim varyantlarının 1/35, 1/48 ve 1/72 ölçeklerinde plastik demonte kitleri ve Wespe Models gibi belli başlı küçük üreticiler tarafından reçine demonte kitleri üretilmektedir.[4]
Video oyunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Autoblindo Fiat-Ansaldo ailesi araçları, oyuncu tarafından kullanılabilir araçlar olarak Allied General, Codename: Panzers Phase Two, R.U.S.E., War Thunder, Men of War,World Conqueror serisi, Sudden Strike 4 gibi oyunlarda yer almıştır.
Kaynakça ve notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 40, 41 ve 43, sırasıyla araçların envantere kabul yılları olan 1940, 1941 ve 1943 yıllarını belirtir.
- ^ a b c d Pignato and d'Inzéo.
- ^ a b c d Pignato 2004.
- ^ a b c d e f g "AB 40 et 41". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f "Autoblinda AB41". Tank Encyclopedia (İngilizce). 3 Eylül 2020. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ a b Chamberlain, Peter and Hilary Doyle. Encyclopedia of German Tanks of World War Two. Wigston Leicestershire, UK: Silverdale Books, 2004. 1-84509-012-8. p. 232.
- ^ gravesays, Monroe himself back from the (11 Aralık 2020). "Autoblinda AB42". Tank Encyclopedia (İngilizce). 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ a b Arturo Giusti, Marko Pantelic (27 Ocak 2021). "AB 'Ferroviaria'". Tank Encyclopedia (İngilizce). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
- ^ a b c Çalışır ve yürür durumdadır.
- ^ a b Tamamlanmamış araç.
- ^ Restorasyon aşamasındadır.
- ^ Günümüze ulaşan tek Ferroviaria varyantıdır.
Diğer projeler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Autoblindo Fiat-Ansaldo ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur