Alusi
Alusi | |
|---|---|
| Doğum | Ebu’s Sena Şehabeddin Mahmud el-Alusi 1802 Bağdat, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 1854 Bağdat, Osmanlı Devleti |
| Milliyet | Arap |
| Vatandaşlık | Osmanlı Devleti |
| Din | İslam |
| Kariyeri | |
| Dalı | Tefsir, Tarih |
| Etkilendikleri | Ebu Hanife |
Alusi veya tam adıyla Ebu's Sena Şehabeddin Mahmud el-Alusi, Iraklı bilim insanı.
Döneminin etkili alimlerinden birisi olan Alusi'nin, 'Ruhu'l Meani' adlı tefsiri günümüz İslam dünyasında en çok rağbet gören ve kaynak gösterilen tefsir kitaplarından birisidir.
Alusi, 1802 yılında Bağdat'ta doğmuştur. 'Alus' Irak'ta Fırat Nehri üzerinde bulunan bir adadır. Hülagü'nun Bağdad'ı istilası sırasında buraya sığınan kişiye ve ailesine Alusi denilmiştir. Daha sonra Bağdad'a gelmiş olan bu aileden birçok alim ve edebiyatçı çıkmıştır.[1] Şair Ahmet Haşim de Mahmud el Alusi'nin öz torunun oğludur.[2] Alusi babasından ve diğer alimlerden ders alıp yetişmiş, 13 yaşında ders vermeye ve eser yazmaya başlamıştır. Fıkıhta Şafii mezhebine uymuş, Bağdad'ın bir süre Hanefi müftüsü olmuştur.
Müftülük, müderrislik ve vakıf faaliyetlerini gündüz yaparken, akşamlarını dostlarıyla sohbete ayırmış, daha sonra sabahlara kadar da eser yazım işleriyle uğraşmıştır
İstanbul seyahati
[değiştir | kaynağı değiştir]Alusi, 1850 yılında Ruhu'l Meani tefsirini tamamladığı zamanlarda İstanbul'a gelmiş ve önemli devlet adamarıyla görüşmeler yapmıştır. İstanbul'a geliş nedenini tamamladığı tefsirini padişaha sunmak olarak belirtse de aslında haksız nedenle azledildiği Bağdad müftülüğünü geri almak ve bu konudaki şikayetlerini devlet adamlarına iletmek olduğu kaynaklarda yer alır. Bu seyahatini ise 'Neşvetü'ş Şümul' ve 'Neşvetü'l Müdam' adlı eserlerinde anlatmıştır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ruhu'l Meani fi Tefsiri'l Kur'ani'l Azim
- Garaibu'l İğtirab
- Neşvetü'ş Şümul
- Neşvetü'l Müdam
- Şehiyyü'n Neğam fi Tercemet-i Şeyhi’l İslam Arifi’l Hikem
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Eroğlu, Muhammed (1989). "ÂLÛSÎ, Şehâbeddin Mahmûd". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 550-551. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
- ^ Ömrüm Benim Bir Ateşti Ahmet Haşim'in Hayatı, Sanatı, Estetiği, Dramı - Beşir Ayvazoğlu, Kapı Yayınları, İstanbul 2012, ISBN 9758950768
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aydın, Cemal Abdullah (2010). "BAĞDAT MÜFTÜSÜ MAHMUD ÂLÛSÎ'YE (D.1802-Ö.1854)". İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Mecmuası, 16. 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2016.
