İçeriğe atla

Albrekt (İsveç kralı)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Albrekt
Albrekt'in kendi dönemindeki mezar anıtındaki portre heykeli
İsveç kralı
Hüküm süresi1364–1389
Taç giymesi18 Şubat 1364
Önce gelenIV. Magnus ve Haakon
Sonra gelenMargaret
Mecklenburg-Schwerin Dükü
Hüküm süresi1384–1412
Önce gelenI. Magnus
Sonra gelenV. Albrecht
Doğumy. 1338
Mecklenburg
Ölüm1 Nisan 1412
Doberan Kilisesi
DefinDoberan Kilisesi
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
HanedanMecklenburg-Schwerin Hanedanı
BabasıAlbrekt II, Duke of Mecklenburg
AnnesiEuphemia of Sweden
İsveç Albrekt Kraliyet Mührü

Albrekt av Mecklenburg (AlmancaAlbrecht, y. 1338 - 1 Nisan 1412) 1364'ten 1389'a kadar İsveç Kralı ve 1384'ten 1412'ye kadar Mecklenburg-Schwerin Düküdür.[1]

Mecklenburg Dükü II. Albrekt ile Södermanland Dükü Erik Magnusson'un kızı ve İsveç Kralı IV. Magnus ve Norveç Kralı VII. Magnus'un kız kardeşi Euphemia Eriksdotter'ın ikinci oğludur.[2] Albrekt, Schwerin'li Kont Otto'nun kızı Schwerin'li Richardis ile evlenmiştir. Kraliçe Richardis 1377'de ölmüş ve Stockholm'e gömülmüştür.[3]

1384'te Mecklenburg düklüğü unvanını devralmış ve onu Şahsi birlik içinde İsveç ile birleştirmiştir. Albrekt, İsveç tahtına ilişkin iddialarını aile bağlarına dayandırmıştır: Annesi, baba tarafından büyükbabası Kral III. Magnus olan Magnus'un kız kardeşiydi; Albrekt, IV. Magnus'un tüm çocuklarının tahttan indirilmesi veya ölümünden sonra ve 1196'dan 1208'e kadar İsveç Kralı olan Sverker II'nin kızı İsveçli prenses Christina aracılığıyla İsveç veraset sıralamasında birinci sırayı almış.

Hükümdarlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1363 yılında Bo Jonsson Grip liderliğindeki İsveç Aristokrasi Konseyi üyeleri Mecklenburg sarayına gelmişlerdir. Asiller arasında pek sevilmeyen Kral IV. Magnus'a karşı başlatılan isyanın ardından İsveç'ten sürgün edilmişlerdi. Soyluların isteği üzerine Albrekt, birkaç Alman dük ve kontu ile Kuzey Almanya'daki birkaç Hansa şehri tarafından desteklenen bir İsveç işgali başlatmıştır. Hansa nüfusunun yoğun olduğu İsveç'teki Stockholm ve Kalmar da müdahaleyi memnuniyetle karşılamıştır.

Albrekt, İsveç Kralı ilan edilmiş ve 18 Şubat 1364'te resmen taç giymiştir. Taç giyme töreni Mora Taşları'nda gerçekleşmiştir. Üç Taç taşı olarak adlandırılan olayın anısına taşın bir parçası hala durmaktadır. Bu, üç tacın İsveç'in ulusal sembolü olarak kullanımının bilinen en eski örneklerinden biridir.[4]

Albrekt'in gelişi, İsveç'te Albrekt ve Magnus'un destekçileri arasında sekiz yıl süren iç savaşa yol açmıştır. 1365 yılında Enköping yakınlarında, Albrekt'in Alman kuvvetleri ile Kral Magnus'un kuvvetleri arasında, Norveç Kralı Haakon VI'nın desteklediği savaşta, Magnus'un hayatta kalan oğlu Magnus yenilmiş ve Albrekt tarafından esir alınmıştır. İlk yenilginin ardından Haakon'un kayınpederi Danimarka Kralı IV. Valdemar, Magnus ve Haakon adına müdahale etmiş ve Valdemar'ın güçlerine Magnus'u destekleyen İsveçli köylüler de katılmıştır. Albrekt, Stockholm gibi Alman kaleleri dışında, Albrekt'in tüm İsveç eyaletlerinde Almanları memur olarak atama politikasından hoşnut olmayan İsveçliler arasında pek popüler değildi.

Danimarkalı ve İsveçli müttefiklerin yardımıyla Kral Haakon, Albrekt'i geçici olarak geri püskürtmeyi başarmış ve 1371'de Stockholm'ü kuşatmıştır. Ancak kuşatma kısa sürmüş; Albrekt, Stockholm'deki İsveç soylularının askeri yardımıyla Norveçlileri ve Danimarkalıları yenmeyi başarmıştır. Magnus'un serbest bırakılması ve Norveç'e serbestçe geri dönmesine izin verilmesi koşuluyla bir barış anlaşması imzalanmıştır. Albrekt İsveç tahtını güvence altına almıştı, ancak aynı zamanda vekillik konseyinde İsveç soylularına geniş tavizler vermeyi kabul ettiği gecikmiş bir taç giyme töreni yemini etmek zorunda kalmıştı. Bo Jonsson (Grip) bu gücü kişisel olarak 1.500 çiftliği gasp etmek için kullandı ve kısa sürede İsveç'in en büyük toprak sahibi olmuş, İsveç topraklarının üçte birini kontrol etmiş ve ülkedeki en büyük kraliyet dışı servete sahip olmuştu.

Tahttan indirilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Albrekt, İsveç tacını 19 yıl daha elinde tutmuş, ancak batı İsveç'in çoğu onun hükümdarlığını desteklememiştir. İsveç soylularının büyük mülklerinin azaltılmasını uygulamaya çalıştığında Stockholm'deki desteğini kaybetmiştir. 1389'da toprak ve servet kaybıyla karşı karşıya kalan İsveç vekillik konseyi, Albrekt'tan kurtulmak için yardım istemek üzere Haakon'un dul eşi Margaret'e başvurdu. Kraliçe Margaret asker göndermiş ve Şubat 1389'da Albrekt'i Åsle Savaşı'nda yenmişlerdir. Albrekt yakalanmış, tahttan indirilmiş ve sonraki altı yılını hapiste geçirdiği Skåne'daki Lindholmen Kalesi'ne gönderilmiştir. 1395'te 16 gün süren barış müzakerelerinin ardından serbest bırakılmış; bu müzakereler sırasında ya üç yıl içinde Stockholm'den vazgeçmeyi ya da Margaret'e intikam olarak büyük meblağlar ödemeyi kabul etmiştir. Üç yıl dolduğunda, Albrekt'in (o zamanki) tek oğlu Eric, babasının kışkırtmasıyla İsveç'te Gotland'ı kısa bir süre yönettikten sonra ölmüş ve Albrekt, cezayı ödemek yerine Stockholm'den vazgeçmeyi seçmiştir. 1398'de Margaret'e Stockholm'ün mülkiyetini veren anlaşma yürürlüğe girmiştir.

Albrekt Mecklenburg'a dönmüş, yeniden evlenmiş, bir oğlu daha olmuş ve Margaret'in 1412'deki ölümünden yedi ay önce ölümüne kadar Mecklenburg-Schwerin Dükü olarak hüküm sürmüştür. Nihayet 1405'te resmi olarak İsveç tahtından feragat etmiş, ancak o zamana kadar kendisini hâlâ İsveç Kralı ve ikinci eşi Agnes'i Kraliçe olarak tanımlıyordu. Mezarı Almanya'nın Bad Doberan kentindeki Doberan Kilisesi'ndedir.

Kral Albrekt, 1589'da temsili olarak Kraliçe Margaret'ten merhamet dilerken

Evlilikleri ve çocukları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1359'da Albrekt, 12 Ekim 1352'de Wismar'da yapılan bir evlilikle Schwerin'li Richardis ile evlendi. Kral ve Kraliçe'nin iki çocuğu oldu:

  1. Eric (ö. 1397), İsveç veliaht prensi[5] ve Gotland'ın hükümdarı
  2. Richardis Catherine (ö. 1400), 1388'de Prag'da İmparator IV. Karl'ın beşinci oğlu Bohemyalı John (1370–1396), Moravya Margravlığı prensi ve Görlitz Dükü (Lusatia) ile evlendi.

Şubat 1396'da Schwerin'de Albrekt, Brunswick-Lüneburg'lu Agnes ile evlendi (ö. 1430/1434). Bir oğulları oldu:

  1. Mecklenburg'lu V. Albrekt (ö. 1423), Mecklenburg ve Schwerin Dükü
Özel
  1. ^ "Albrekt af Mecklenburg, konung i Sverige". Nordisk familjebok. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. 
  2. ^ Jones 2000, s. 890.
  3. ^ "Albrekt of Mecklenburg biography Nordisk Familjebok (1876), p. 371–372". 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2023. 
  4. ^ "Kungahusets symboler". www.kungahuset.se (İsveççe). 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2023. 
  5. ^ Nordman, Viljo Adolf in Albrecht Herzog von Mecklenburg König von Schweden, Suomalaisen Tiedeakatemian Tuomituksia B:44:1, Suomalaisen Tiedeakatemia, Helsinki, 1939 p. 336.
Genel
  • Jones, Michael, (Ed.) (2000). The New Cambridge Medieval History: c.1300-1415 (İngilizce). VI. Cambridge University Press. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Suvanto, Seppo (2014). "Bo Jonsson (Grip)". Biografiskt lexikon för Finland 1. Svenska tiden [Biographical Dictionary of Finland 1. The Swedish period], blf.fi (İsveççe). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022. 
  • Nordman, Viljo Adolf (1938). "Albrecht, Herzog von Mecklenburg, König von Schweden". Annales Academiae Scientarium Fennicae, B (Almanca). Cilt XLIV. Helsinki, Finland: Suomalaisen Tiedeakatemian Toimituksia (Finnish Academy of Science and Letters).  A good overall German source describing Albert's life.
  • Demitz, Jacob Truedson preface by Dr. Ulf Sundberg, Centuries of Selfies 2020 9789189179639 pp. 28–29, 110, 151–152, 169 & 191
  • Nordberg, Michael I kung Magnus tid. (Stockholm: Norstedts, 1995) 978-9-119-52122-4, in Swedish.
  • Den svenska historien: Medeltid 1319–1520. (Stockholm: Bonniers, 1966) p. 74–83, in Swedish.
  • Hagen, Ellen Margareta – Nordens drottning. (Stockholm: Saxon & Lindströms förlag, 1953), in Swedish.
  • Larsson, Lars-Olof Kalmarunionens tid. (Stockholm: Prisma, Andra upplagan 1997) 91-518-4217-3, in Swedish.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]