Akkışla
| Akkışla | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Kayseri |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mehmet Gülseven[1] |
| • Belediye başkanı | Mustafa Dursun (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 547 km² |
| Rakım | 1370 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 6.429 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 5.999 |
| Zaman dilimi | UTC 03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 38830 |
| İl alan kodu | 0352 |
| İl plaka kodu | 38 |
Resmî site http://www.akkisla.gov.tr/ | |
Akkışla, Kayseri ilinin bir ilçesidir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Akkışla daha önce Sivas il sınırları içinde bulunmaktayken, Kayseri'nin il olması ile birlikte Kayseri ili Pınarbaşı (Aziziye) ilçesine bağlanmıştır. Ardından Bünyan ilçesine bağlanmış ve bu durum 1987 yılına kadar devam etmiştir. 19 Haziran 1987 tarihinde Kayseri'nin bir ilçesi olarak tescil edilmiştir.
Akkışla'da Belediye teşkilatı 1953 yılında kurulmuştur. İlçe Akkışla adını; kuzeyindeki kayaların beyazlığından ötürü Ak ve kış aylarında hayvanların dışarıda kalmasına müsait olduğundan da Kışla kelimesini birleştirerek Akkışla olarak almıştır.[kaynak belirtilmeli]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[4] | 10.709 | 3.109 | 7.600 |
| 2000[5] | 9.864 | 3.265 | 6.599 |
| 2007[6] | 8.627 | 2.624 | 6.003 |
| 2008[7] | 9.128 | 2.781 | 6.347 |
| 2009[8] | 8.120 | 2.344 | 5.776 |
| 2010[9] | 7.475 | 2.136 | 5.339 |
| 2011[10] | 6.952 | 1.998 | 4.954 |
| 2012[11] | 6.621 | 1.882 | 4.739 |
| 2013[12] | 6.663 | 6.663 | veri yok |
| 2014[13] | 6.234 | 6.234 | veri yok |
| 2015[14] | 6.079 | 6.079 | veri yok |
| 2016[14] | 6.325 | 6.325 | veri yok |
| 2017[14] | 6.018 | 6.018 | veri yok |
| 2018[14] | 6.429 | 6.429 | veri yok |
| 2019[14] | 6.247 | 6.247 | veri yok |
| 2020[14] | 5.999 | 5.999 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
İdari yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçeye bağlı iki kasaba ve beş köy bulunmaktaydı. Büyükşehir yasasından sonra kasaba ve köyler mahalle olarak merkeze bağlanmıştır. Akkışla'nın mezra ve bucağı yoktur. Akkışla'yı Kayseri-Sivas karayoluna bağlayan 18 km'lik kısım son yıllardaki düzenleme ile asfalt çift şeritli yolu bulunmaktadır. 2011 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre Akkışla'nın merkez nüfusu 2 555 kişi, köyler nüfusu 6.100 kişi, genel toplam ise 8 355 kişidir. Nüfusun Q'i kadın, I'u erkektir. [kaynak belirtilmeli] Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 4,89, köylerde ise –14,12 olup, toplamda –8,22 nüfus azalması görülmektedir.
Mahalleleri
Merkez
Yeşil, Yeni, Şen, Yukarı, Uğurlu
Köyler Gömürgen, Ortaköy, Kululu, Ganişeyh, Akin, Girinci, Manavuz, Alevkışla, Gümüşsu
Ekonomik yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe halkının büyük kısmı geçimini tarım ve hayvancılıktan kazanır. Akkışla'da faal nüfusun e'i ufak çaplı tarım ve hayvancılıkla uğraşmakta olup, 5'i yurt içinde ve yurt dışında geçici veya kadrolu işçi, memur, esnaf olarak çeşitli sektörlerde çalışmaktadır. İlçe dahilinde, buraya has kök boyası ile Gömürgen kasabası ve Ganişeyh köyünde kilim, heybe, seccade gibi el sanatları ile halı dokumacılığı yapılmaktadır. [kaynak belirtilmeli] Ufak çapta bir demirci ve marangoz atölyesi dışında, evcil hayvan çiftliği vardır. 6 market, 2 fırın, 2 lokanta vardır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Hınzır Dağı yamaçlarında yer alan Akkışla yaylaları ve tabiatı ile iç içedir. Az da olsa meşe ormanları dereleri akarsuları bulunur. Konumu Sarıoğlan ilçesine 22 km Bünyan ilçesine 44 km Gemerek ilçesine 35 km'dir. Doğusunda Pınarbaşı, güneybatısında Bünyan, batısında Sarıoğlan ve kuzeyinde Sivas'ın Gemerek ilçesinin sınırları bulunur. Dağlık ve engebelidir düzlük alanları azdır.
Bitki Örtüsü
Bozkır (step) Anadolu'nun bitki örtüsünün çoğunluğunu barındıran Akkışla özellikle meyve ağaçları çeşidi çoktur. Elma, Armut, Ayva, Kiraz, Vişne, Girebolu, Kaysı, Badem, Şeftali, Ceviz, Dut Akkışla'da yaygındır. Ayrıca çalı türü bitkilerde çok fazladır.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Karasal iklim tipi görülür yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Hayvancılıkla uğraşanlar yazın yaylalara serin ve otlu olduğu için çıkarlar.
Sosyal yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe halkının büyük bir bölümü tarım ve hayvancılıkla uğraştığından yazın tarla, bağ ve bahçe işleri, aynı zamanda hayvancılıkla uğraşanlar daha iyi verim alabilmek için yazın yaylalara çıkarlar. Kışın ise hayvanlarını ağıllara çekerek bakımlarını burada yaparlar. İlçe genelinde 1937 yılına kadar okur-yazar olan yok denecek kadar az iken, bu gün okur-yazar oranı % 93'e çıkmıştır. [kaynak belirtilmeli]
Halk inançları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kayseri'ye bağlı Akkışla ilçesi yakınlarındaki Büyük Pur Dağı ve Küçük Pur Dağı üzerinde Güneş batarken bir atın şahlandığı ve üzerindeki kişinin bu atı dağın sırtında koşturduğuna dair bir söylenti vardır.[15]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Akkışla Kaymakamlığı". www.akkisla.gov.tr. 14 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ "6/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Akkışla Nüfusu - Kayseri". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kayseri Akkışla Nüfusu". nufusune.com.
- ^ Gemerek'te Batıl İtikatlar, Mehmet Güner Demiray, Sivas Folkloru Dergisi, Sayı: 11, Aralık 1973, Sayfa: 13-14 (Madde: 2)
- Kayseri Valiliği 6 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Avrupa Akkışla Kültür ve Yardımlaşma Derneği