Ah Güzel İstanbul (film, 1966)
 "Ah Güzel İstanbul" filminin afişi | |
| Yönetmen | Atıf Yılmaz |
|---|---|
| Yapımcı | Nusret İkbal |
| Senarist | Safa Önal Ayşe Şasa |
| Oyuncular | Sadri Alışık Ayla Algan |
| Müzik | Metin Bükey |
| Görüntü yönetmeni | Gani Turanlı |
| Kurgu | İsak Dilman |
| Stüdyo | Be-Ya Film |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Komedi, kara komedi, dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1966,  Türkiye |
| Çıkış tarih(ler)i | 1 Temmuz 1966, İstanbul |
| Süre | 97 dakika |
| Dil | Türkçe |
| Diğer adları | O Beautiful Istanbul (Uluslararası adı) |
Ah Güzel İstanbul, 1966 yapımı kara komedi tarzında siyah-beyaz bir Türk filmi.[1]
Kolay para kazanmanın peşinde İzmir'deki evinden kaçıp İstanbul'a "artist" olma hevesiyle gelen gelen Ayşe adlı genç kız ile babasından kalan aile servetini tükettikten sonra kendine özgü bir meslek olan sokak fotoğrafçılığına karar kılmış eski İstanbullu Haşmet İbriktaroğlu'nun öyküsü anlatan film[2] bu öykü zemininde Türkiye'de yaşanan alaturka-alafranga çatışmasını ele alır.[3] Senaryosunu Safa Önal ve Ayşe Şasa'nın birlikte yazdıkları filmi Atıf Yılmaz yönetmiş, baş rollerinde Sadri Alışık ve Ayla Algan oynamışlardır. Görüntülerini Gani Turanlı'nın çektiği filmin müzikleri Metin Bükey'e aittir.
Türkiye'deki doğu-batı çelişkisi ortaya koyan film, Türk müziğini Türkiye'deki bu kültürel çatışmanın merkezine koymuştur.[4]
1960'lar incelendiğinde evden kaçarak ünlü olma hayalleri kuran kızların, şehirdeki hızlı zenginleşme imkanlarına, kolay para kazanma yollarına ve hızlıca sosyal statü yükseltme isteklerine dair öyküler sıkça sinemaya yansıtılmıştır. İstanbul, bu filmlerde sınırlarının ötesinde yaşayanlar için “kurtuluş” olarak gösterilir. Bu film, Ayşe karakteri üzerinden dönemin gerçeklerine bir pencere açarak birçok insanın hayalini kurduğu ünlü olma ve İstanbul'a kaçıp yeni bir hayat kurma düşüncesini ele alır. Filmde; geleneksel değerlerin önemi, sevgi ve dostlukla pekiştirilerek bu değerlerin insanı mutlu edeceği vurgulanırken, batı özentiliğinin eleştirisi yapılır. Yeşilçam'ın alışılmış mutlu sonunu ve dramatik yapısını koruyan Ah Güzel İstanbul, son sahnesinde “Umut ve güven daima mevcuttur” mesajını verir.[5]
Film, San Remo'da 10.Uluslararası Bordighera Gülmece Filmleri Şenliği 'nde "Gümüş Ağaç" ödülüne değer görülmüştür.[6]
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]
Haşmet İbriktaroğlu (Sadri Alışık), kuşaklar boyu İstanbul'da yaşamış gün görmüş bir ailenin çocuğudur. Yıllar geçtikçe değişen çağa ve çevresine uyum sağlayamayan Haşmet, çalışmayı da pek sevmediği için ailesinden kalan servetini peyderpey kaybetmiş, eskiden oturdukları yalının harap bahçesindeki müştemilata sığınmıştır. Bildiği tek iş olan sokak fotoğrafçılığı yapan Haşmet, bir gün artist olmak için köyünden kaçan Ayşe (Ayla Algan) ile tanışır. Katılacağı yarışma için fotoğraf çektiren bu yalnız ve saf kıza acıyan Haşmet, daha sonra meyhane arkadaşı Aktör Şefik'ten Ayşe'nin kaldığı yerde kadın ticareti yapıldığını öğrenince ona yardım etmeye karar verir. Onu gecekondusuna getirir ve sokakta kalmaktan kurtarır.
Haşmet'in evine gelen arkadaşlarına şarkı söylediğinde sesinin beğenildiğini görünce artist olmaktan vazgeçip şarkıcı olmaya karar veren Ayşe, bir süre olmadık kötü yola düşme maceralarına sürüklendikten sonra sonunda şöhret sevdasını erteleyip, tezgâhtarlık yapmaya razı olur; hatta Haşmet'e evlenme bile teklif eder.[7] Haşmet, aralarındaki yaş ve kültür farkına rağmen Ayşe'nin kişiliğindeki saflığa âşık olur. Onu mutlu etmenin ve kendine düzenli bir iş kurmanın arayışında iken Mekteb-i Sultani'den arkadaşı "Hıyar Şakir" ile bir meyhanede karşılaşır. Şakir, bir plak şirketi ve gece kulübü sahibidir. Dostları "halkın zevkini Batılılaştırmaya, bayağılıktan kurtarmaya" çalışmaktadır. Haşmet, bu batılılaşma anlayışına karşı tepkilidir. Ancak Ayşe'yi şöhret yapmak için Şakir ile işbirliğine gider, Ayşe için kanto formatında bir şarkı yazar ve şarkı beğenilir. Şarkısı ile şöhrete kavuşan Ayşe, özentileri doğrultusunda yaşamaya başlayıp Haşmet'in kulübesinden ayrılır. Onu küçümser ve otele yerleşir, ölçüsüzce harcamalar yapar. Ancak halkın ilgisi hızla söner ve Ayşe yeni şarkılar bestelemesi için Haşmet'e döner.
Ayşe'nin kendisine aşk için dönmesini bekleyen Haşmet, bu kez onu sert biçimde reddedince intihara sürüklenen Ayşe'yi hastanede ziyarete gittiğinde onu gazetecilerle çevrilmiş bulur. Ayşe, asıl adının Aylin olduğunu, halka inebilmek için kimliğini değiştirip Ayşe adını almış olduğunu gazetecilere anlatmaktadır. Film, Ayşe'nin Haşmet'ten özür dilemesi, sevgililerin kavuşması ve Haşmet'in "Korkma, dünyada her zaman inanılacak sağlam şeyler bulunur." sözleriyle sona erer.[3]
Oyuncu kadrosu
[değiştir | kaynağı değiştir]| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Sadri Alışık | Haşmet İbriktaroğlu |
| Ayla Algan | Ayşe Goncagül |
| Handan Adalı | Belkıs hanım |
| Ahmet Turgutlu | Bekçi |
| Feridun Çölgeçen | Şefik |
| Diclehan Baban | Zambak Düriye |
| Ahmet Kostarika | |
| Asım Nipton | |
| Erdal Özyağcılar | Gazeteci Cengiz |
| Ahmet Danyal Topatan | Halil |
| İhsan Yüce | İbrahim |
| Bilge Zobu | Şakir |
| Muzaffer Yenen | |
| Güngör Denizaşan | |
| Hakkı Haktan | |
| Lütfü Engin | |
| Saadet Eliaçık | |
| Uğur Say | |
| Yusuf Çağatay | |
| Aydan Erkmen |
Film hakkında notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Atıf Yılmaz'ın yönettiği «Ah Güzel İstanbul» filmi 1967 yılında İtalya'da San Remo yakınlarındaki Bordighera kasabasında her yıl yapılmakta olan «Uluslararası Mizah Şenliği» kapsamında düzenlenen 10. «Komik ve Mizahi Filmler» yarışmasında, jüri özel armağanı olan «Gümüş Ağaç Ödülü» nü kazandı. Daha çok eğlenceli güldürülerin katıldığı bu yarışmada ödül alan «Ah Güzel İstanbul»un bir kara komedi olması dikkatleri çekmişti.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021.
- ^ Çiçek, Alican. "Ah Güzel İstanbul – Bir Modernite Eleştirisi". Tarihlisanat.com sitesi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ a b Şamil, İbrahim. "Haşmet İbriktaroğlu'nun Hüzünler Kulübesi ya da Ah Güzel İstanbul'da Kültürel Yönelimler". İbrahimsamil.medium.com, 7 Eylül 2016. 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ Yunusoğlu, Okan. "Ah Güzel İstanbul". Alatarukarecords.com sitesi,. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ Öztürk, Demet (12 Ocak 2015). "Ah Güzel İstanbul (1966) – Atıf Yılmaz". Cinerituel. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2024.
- ^ editor (10 Mayıs 2017). "Ah Güzel Istanbul Filmi İstanbul Modern'de". İstanbul Sanat Evi. 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2024.
- ^ Duruel Erkılıç, Senem. "Toplumsal Beğenideki Değişimlerin Temsili Olarak Sinema ve Müzik: Ah Güzel İstanbul, Muhsin Bey ve Neredesin Firuze". Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi Sayı 8, Yıl:2008. 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ Yeni Sinema (Ağustos 1967). ""Ah Güzel İstanbul Bordighera'da Ödül Kazandı". Yeni Sinema. ss. Sayfa 41.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Ah Güzel İstanbul
- Sinematürk.com'da "Ah Güzel İstanbul" 8 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da "Ah Güzel İstanbul" 9 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Atıf Yılmaz'ın yönettiği filmler
- 1966 çıkışlı Türk filmleri
- Türk siyah-beyaz filmleri
- Film ödülü sahipleri
- Türk romantik komedi-drama filmleri
- 1960'larda romantik komedi-drama filmleri
- Be-Ya filmleri
- Gani Turanlı'nın görüntülediği filmler
- Metin Bükey'in müziğini yaptığı filmler
- Konusu İstanbul'da geçen filmler
- İstanbul'da çekilmiş filmler
- Türk kara komedi filmleri
- Safa Önal'ın senaryosunu yazdığı filmler
- Ayşe Şasa'nın senaryosunu yazdığı filmler
- 1960'larda Türkçe filmler
- 1966 çıkışlı dramatik filmler
- 1966 çıkışlı komedi filmleri