Şeki
Şeki Şəki | |
---|---|
Ülke | Azerbaycan |
Rayon | Şeki |
İdare | |
• Vali | Elhan Usubov (Yeni Azerbaycan Partisi) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 2432.8 km² |
Zaman dilimi | UTC 04.00 |
Resmî site sheki-ih.gov.az |
Şeki (Azerice: Şəki), Azerbaycan'ın kuzeyinde, başkent Bakü'nün 370 km kuzeybatısında Büyük Kafkas Sıradağları eteğinde yer alan ve Şeki Rayonu'nun merkezi olan kenttir. 1968 yılına kadar Nuxa adlandırılmıştır.
Azerbaycan’ın en eski şehirlerinden ve önemli turistik bölgelerinden birisidir.
Kiş Çayı’nın kıyısında yerleşen eski şehri 1772'de sel suları yıktıktan sonra şehrin ahalisi şimdiki yeri kendilerine yurt etmişler.
Eski şehir, Kafkas Albanyasının Şeki vilayetinin merkezi olmuştur. 7. yüzyılda şehri Araplar işgal etti. Arap-Hazar savaşlarında elden ele geçti. 11. yüzyılda Şirvanşahların, daha sonra İldenizlilerin egemenliğine girdi. Kısa bir süre Gürcü Krallığı'nın işgalinde kaldı. İldenizliler zayıf düşünce müstakil oldu. 1551'de Safevî Devleti’ne katıldı. 16. yüzyılın sonlarına doğru, 1578 yılında Osmanlı Devleti’nin egemenliğine girdi ve Şeki Sancağı’nın merkezi oldu. 1606'da Şah I. Abbas tarafından işgal olundu ve yeniden Safevî Devleti’ne katıldı. 1722-1735 arası yeniden Osmanlı egemenliğine girdi. 1743'te şehirde isyan çıktı ve Nadir Şah’ın atadığı Melik Necef öldürüldü. Yerli feodal beylerden olan Hacı Çelebi isyancıların başına geçti ve 1747' de Nadir Şah öldürüldükten sonra Şeki Hanlığı’nı kurdu. 1805'te Şeki Hanlığı, Rus egemenliğine girdi ve 1819'ta hanlık lağvedildi. Rus Çarlığı döneminde önce Şamahı (sonradan merkez Bakü'ye taşınınca adı Bakü Guberniyası oldu) Guberniyası'na bağlı bir rayonken (ilçe) 1868'de Yelizavetpol Guberniyası'na bağlı rayon merkezi oldu. Bu durumunu 1930'a kadar koruyan kent, o yıl Azerbaycan'ın il merkezlerinden biri oldu ve bu durumunu Vartaşen iline bağlı olduğu 1963-1965 arası hariç korudu. 2016 yılında TÜRKSOY'un başkenti seçilmiştir. Şehrin tarihî merkezi 2019'da Dünya Mirası ilan edildi.[2]
Kardeş kentler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye – Giresun
- Bulgaristan – Gabrovo
- Belarus – Slutsk
- Türkiye – Lapseki
- Ukrayna – Jmerınka
- Türkiye – Konya
- İtalya – Floransa
- Fransa- Colmar
- Türkiye - Bergama[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ World Gazetteer: Azerbaijan 22 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – World-Gazetteer.com
- ^ "Historic Centre of Sheki with the Khan's Palace". 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2019.
- ^ "Bergama Belediyesi | Kardeş Şehirlerimiz". 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022.