İçeriğe atla

İzmir Tramvayı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde 2017'den beri faaliyet gösteren modern tramvay ağı hakkındadır. 1880'den 1954'e kadar işletilen birinci nesil tramvay sistemi için İzmir tramvay hatları sayfasına bakınız.
İzmir Tramvayı
Tram İzmir
İzmir Tramvayı
T1 Hattı'nda çalışan tramvay aracı.
T2 Hattı'nda çalışan tramvay araçları.
Genel
Sahibiİzmir Büyükşehir Belediyesi
Hizmet alanıİzmir, Türkiye
Taşıma türüTramvay
Hat sayısı3
İstasyon sayısı
47
  • 28 (T1 ve T3)
  • 19 (T2)
Günlük yolcu sayısı165.000[1]
Yıllık yolcu sayısı33,1 milyon (2022)[2]
MerkezMersinli Mahallesi, 2844. Sokak, No:5, Konak, İzmir, Türkiye
Web sitesitramizmir.com
Hizmet
Hizmete giriş
11 Nisan 2017
  • 11 Nisan 2017 (T1)
  • 24 Mart 2018 (T2)
  • 27 Ocak 2024 (T3)
İşletmeci(ler)İzmir Metro A.Ş.
Taşıt sayısı38 araç
Tren uzunluğu5 modül
Teknik
Sistem uzunluğu
33,6 kilometre (20,9 mi)
  • 8,8 kilometre (5,5 mi) (T1)
  • 12,8 kilometre (8,0 mi) (T2)
  • 12,0 kilometre (7,5 mi) (T3)
Hat açıklığıStandart (1.435 mm)
Elektriklendirme750 V DA katener[3]
Ortalama hız24 kilometre/saat (15 mph)
En yüksek hız70 kilometre/saat (43 mph)

İzmir Tramvayı, İzmir'de hizmet veren tramvay ağıdır. Sahibi İzmir Büyükşehir Belediyesi, işletmecisi ise İzmir Metro A.Ş.'dir. Tramvay ağı, 11 Nisan 2017'de hizmete giren T1 (Alaybey – Kâtip Çelebi Üniversitesi & Mavişehir – Ataşehir) Tramvay Hattı, 24 Mart 2018'de hizmete giren T2 (Fahrettin Altay – Halkapınar) Tramvay Hattı ve 27 Ocak 2024'te hizmete giren T3 (Ataşehir Kavşağı – İAOSB – Ataşehir Kavşağı) Ring Tramvay Hattı'ndan oluşmaktadır. İzmir Tramvayı'nın toplam uzunluğu 33,6 km (20,9 mi) ve toplam istasyon sayısı 47'dir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha fazla bilgi: İzmir tramvay hatları

19. yüzyılın sonlarında hizmet vermeye başlayan İzmir tramvay hatları 1954'te kaldırıldı. Otomobil trafiği, tramvay hatlarının seferden kaldırılmasını takip eden onlarca yıl içinde büyük ölçüde arttı ve 2000'li yılların başlarında, şehrin merkezi bölgelerinde trafik yoğunluğu rahatsız edici düzeylere ulaştı.

85. İzmir Enternasyonal Fuarı'nda sergilenen bir tramvay aracı, 2016

2009 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi, kent için genel bir ulaşım planı yayınladı.[4] Plan, Konak, Karşıyaka ve Buca'da inşa edilecek üç yeni tramvay hattından oluşuyordu. Bu üç hat, kentin metro hattının yanı sıra iki banliyö demiryolu hattıyla da entegre olacaktı. İnşaat sürecinin 2011 sonunda başlaması bekleniyordu, ancak gecikmiş Çevresel Etki Değerlendirme Raporu nedeniyle bu tarih 2015'e kadar ertelendi.[5] Belediye, 2013 yılında Kalkınma Bakanlığı'ndan gerekli finansmanı sağladı ve 2014 yılında nihai sistem planlarını tamamladı.[6][7] Kesinleşen plandan, Ulaştırma Bakanlığı'ndan gelen baskı nedeniyle Buca tramvayı çıkarıldı.[8] İnşaat süreci, Nisan 2015'te T1 (Alaybey - Katip Çelebi Üniversitesi & Mavişehir - Ataşehir) Tramvay Hattı'nda, Kasım 2015'te ise T2 (Fahrettin Altay - Halkapınar) Tramvay Hattı'nda başladı.

İlk tramvay araçları 2016 yılında teslim edildi ve aynı yıl Ağustos ayında düzenlenen 85. İzmir Enternasyonal Fuarı'nda sergilendi. Araçların geri kalanı ise Şubat 2017'de teslim edildi.[9] T1 tramvayı 11 Nisan 2017'de, T2 tramvayı ise 24 Mart 2018'de hizmete girdi.

T1 Hattı ile entegre çalışan T3 (Ataşehir Kavşağı – İAOSB – Ataşehir Kavşağı) Ring Tramvay Hattı'nın projesi Şubat 2020'de Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'ndan onay aldı.[10] Temeli 6 Şubat 2021'de atılan hat 27 Ocak 2024'te hizmete girdi.[11]

Hatlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

T1 (Alaybey – Kâtip Çelebi Üniversitesi & Mavişehir – Ataşehir) Tramvay Hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: T1 (İzmir Tramvayı)
T1 Bostanlı İskele Tramvay İstasyonu (Deniz tarafı)
T1 Alaybey Tramvay İstasyonu

T1 (Alaybey – Kâtip Çelebi Üniversitesi & Mavişehir – Ataşehir) Tramvay Hattı veya Karşıyaka-Çiğli Tramvayı (Yeşil Hat), İzmir'de hizmet veren 18,7 kilometre (11,6 mi) uzunluğundaki 28 istasyonlu tramvay hattıdır. Hattın 8,8 kilometre (5,5 mi) uzunluğundaki kısmı 11 Nisan 2017'de hizmete alınmıştır. Hattın kalanı ise 27 Ocak 2024'te işletime alınmıştır. Hat Çiğli Tramvayı (T3) ile entegre çalışmaktadır. 27 Ocak 2024'e kadar Alaybey – Ataşehir güzergâhında işletilen hatta, hizmete giren Çiğli Tramvayı (T3) ile entegre olabilmesi için güzergahta değişikliğe gidilmiştir. Alaybey – Kâtip Çelebi Üniversitesi arası Ana (Yeşil) Hat, Mavişehir – Ataşehir arası Şube (Turuncu) Hat olarak adlandırılmaktadır. Hattın istasyon sayısı 28'e yükselmiştir. Tramvay hattında 17 araç hizmet vermektedir.[12]

T1 hattından İZBAN'ın Alaybey, Karşıyaka, Mavişehir ve Çiğli istasyonlarına, T3 İç (Mavi) Hat tramvayına, İZDENİZ'in Bostanlı ve Karşıyaka iskelelerine ve ESHOT ve İZULAŞ tarafından işletilen otobüslere aktarma yapılabilmektedir.[13][14]

T2 (Fahrettin Altay – Halkapınar) Tramvay Hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: T2 (İzmir Tramvayı)
T2 Göztepe Tramvay İstasyonu (Kara tarafı)

T2 (Fahrettin Altay – Halkapınar) Tramvay Hattı ya da Konak Tramvayı, 12,8 kilometre (8,0 mi) uzunluğundaki 19 istasyonlu tramvay hattıdır. 24 Mart 2018'de hizmete girmiştir. Hattın ilk istasyonu Fahrettin Altay, son istasyonu ise Halkapınar'dır. Tramvay hattında 21 araç hizmet vermektedir.[15][16]

T2 hattından İZBAN'ın Alsancak ve Halkapınar istasyonlarına, İzmir Metrosu'nun Halkapınar, Konak ve Fahrettin Altay istasyonlarına, İZDENİZ'in Üçkuyular, Göztepe, Karantina ve Konak iskelelerine ve ESHOT ve İZULAŞ tarafından işletilen otobüslere aktarma yapılabilmektedir.[7]

T3 (Ataşehir Kavşağı – İAOSB – Ataşehir Kavşağı) Ring Tramvay Hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: T3 (İzmir Tramvayı)

T3 (Ataşehir Kavşağı – İAOSB – Ataşehir Kavşağı) Ring Tramvay Hattı, T3 İç (Mavi) Hattı veya Çiğli Tramvayı,12 kilometre (7,5 mi) uzunluğundaki 14 istasyonlu tramvay hattıdır. 27 Ocak 2024'te hizmete giren hat, T1 (Alaybey – Kâtip Çelebi Üniversitesi Tramvay Hattı hattı ile entegre çalışmaktadır.

Gelecekteki genişletmeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Planlanan genişletmeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

T4: Bostanlı İskele - Örnekköy Tramvay Hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: T4 (İzmir Tramvayı)

Hattın 5 kilometre uzunluğunda olup 11 istasyondan oluşması planlanmaktadır. Bostanlı İskele istasyonunda başlayıp Girne Bulvarı'na kadar T1 ve T3 hatları ile aynı güzergâhta çalışacaktır. Hattın Yeni Girne Caddesi'nden Örnekköy Mahallesi'ne geçmesi ve Örnekköy Kentsel Dönüşüm Alanı'nın kuzeyinde Nazım Hikmet Bulvarı üzerinde son bulması planlanmaktadır. Hattın proje ihalesi 20 Ağustos 2021'de yapıldı.[17] ÇED süreci Aralık 2022'de başlatıldı.[18]

T5: Sarnıç Tramvay Hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarnıç, Gaziemir'de yapılması planlanan hat, M3 metro hattına bağlanacaktır.[19]

Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sistem kendine ait özel yolunda olduğu kadar araç yolunda da çalışmaktadır. Son dönemlerde daha az rağbet edilen 750 V DA katener ile elektriklendirilmiş olan hat, iletişim tabanlı tren kontrol (CBTC) sinyallemesi kullanmaktadır.[3][20] Karşıyaka İskele ile Alaybey arasındaki kısa bir bölüm haricinde tramvay hattının tamamı çift hattır. Raylar, standart hat açıklığı (1.435 mm) ölçüsündedir. T1 ve T3 hattının Çevre Yolu'nda, T2 hattının ise Halkapınar'da depo ve bakım tesisi bulunmaktadır.

Her istasyon tekerlekli sandalye erişimine uygundur ve herhangi bir kaldırım veya caddeden ayrılan kendi platformundan oluşur. Bir sonraki tramvayın gerçek zamanlı durumunu gösteren bilgi panelleri tüm istasyonlarda kuruludur.

Hizmetler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sistem haftanın her günü sabah 06.00'da kalkan ilk tramvaydan gece 00.20'de kalkan son tramvaya kadar 6 ila 10 dakika arayla hizmet vermektedir.[21][22][23] Cuma ve cumartesi günleri 01.00 ve 05.00 saatleri arasında birer saat arayla ek seferler düzenlenmektedir.[21] Sefer aralıklarının yoğun saatlerde 3 dakikaya, diğer saatlerde 4-5 dakikaya indirilmesi planlanmaktadır.[24] İzmir Tramvayı'nda günlük yaklaşık 165.000 yolcu taşınmaktadır.[1] 2022'de taşınan yolcu sayısı 33,1 milyon olarak gerçekleşti.[2]

Tramvay hatları, İzmirim Kart ile biniş yapılan diğer toplu taşıma sistemleriyle entegre durumdadır.[25] Yolcular bir kez ücret ödedikten sonra 90 dakika boyunca tüm toplu ulaşım araçlarına ücretsiz olarak binilebilmektedir.[26] Tramvay araçlarında ücretsiz Wi-Fi hizmeti sunulmaktadır.[27] Tramvay hatlarının da içinde bulunduğu Entegre Yönetim Sistemi, Türk Standardları Enstitüsü tarafından verilen beş ayrı kalite belgesi aldı.[28]

Araçlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir Tramvayı; Karşıyaka ve Çiğli hattında 17, Konak hattında 21 olmak üzere toplam 38 araçla hizmet vermektedir. Beş modülden oluşan araçlar, Güney Kore firması Hyundai Rotem'in Adapazarı'ndaki tesislerinde üretildi. Çift uçlu beş modülden oluşan araçların her biri 32 metre uzunluğunda, 43,1 ton ağırlığında ve 48'i oturarak toplamda 285 kişi kapasitelidir.[29] Servis hızı 24 km/s (15 mph), azami hız 70 km/s (43 mil) şeklindedir. Temmuz 2021'de 26 araç alımı için ihale süreci başladı.[30][31] İlaheyi kazanan firma maliyetlerin artması sebebiyle sözleşmeden tek taraflı olarak çıktı.[32] İzmir Büyükşehir Belediyesi alınacak tramvay sayısını 22'ye düşürdü ve 22 tramvay için 2 Ekim 2024 tarihinde ihaleye çıktı.[33]

Ağ haritası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Harita


Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Tramvay Kısa Sürede Yaşamımızda Yer Edindi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Şubat 2024. 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2024. 
  2. ^ a b "İzmir'de çevreci ulaşımın payı artıyor". Hürriyet. 13 Ocak 2023. 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2024. 
  3. ^ a b "Tramvay hattına ilk elektrik veriliyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 21 Aralık 2016. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  4. ^ "İşte İzmir'in yeni metro projeleri!". izmiraltasemlak.com. 9 Haziran 2008. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017. 
  5. ^ "İzmir'e 28 km tramvay hattı". Milliyet. 28 Mayıs 2010. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017. 
  6. ^ "İşte her yönüyle İzmir'in tramvayı". Hürriyet. 14 Ekim 2015. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  7. ^ a b "..Ve tramvay start verdi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 3 Temmuz 2014. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017. 
  8. ^ "Tramvay Geliyor". izmirmetro.com. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017. 
  9. ^ "Karşıyaka Tramvayı'nın 17 Aracı Da Geldi". rayhaber.com.tr. 16 Şubat 2017. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017. 
  10. ^ "Çiğli Tramvayı'na Ulaştırma Bakanlığı'ndan onay". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 19 Şubat 2020. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2022. 
  11. ^ "İzmir'in gurur günü". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 26 Ocak 2024. 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024. 
  12. ^ "Karşıyaka'da 'tramvaylı' günler başladı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 11 Nisan 2017. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  15. ^ "Güle güle kullan İzmir!". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 24 Mart 2018. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018. 
  16. ^ "Konak Tramvayı 'resmen' başlıyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 29 Haziran 2018. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 
  17. ^ "Örnekköy-Yeni Girne tramvay hattının ihalesine 13 firma katıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 21 Ağustos 2021. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 
  18. ^ "Bakanlık ÇED süreci başlattı... İzmir'e yeni tramvay hattı!". Ege'de Son Söz. 27 Aralık 2022. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023. 
  19. ^ "Soyer'den Gaziemir'e tramvay müjdesi: Metroya bağlayacağız!". Cumhuriyet. 28 Temmuz 2023. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023. 
  20. ^ "Hyundai-Rotem'in Hibrid Tramvayı İzmir'e Geliyor". Rail Turkey. 22 Eylül 2014. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  21. ^ a b "Sefer Sıklığı". tramizmir.com. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 
  22. ^ "Karşıyaka Tramvayı'nda 1 Temmuz heyecanı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 24 Haziran 2017. 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018. 
  23. ^ "İzmir Tramvayı '21 milyon' dedi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 23 Kasım 2018. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 
  24. ^ "Konak tramvay hattında büyük buluşma". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 16 Şubat 2018. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018. 
  25. ^ "İhale Karbil'in". Hürriyet. İzmir. 12 Aralık 2015. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  26. ^ "İzmir Büyükşehir Belediyesi Toplu Ulaşım Fiyat Tarifesi". İzmir İnovasyon ve Teknoloji A.Ş. 26 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024. 
  27. ^ "İzmir Tramvayı'nda ücretsiz internet dönemi yarın başlıyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 29 Haziran 2021. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021. 
  28. ^ "İzmir Tramvayı'na kalite belgesi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 24 Ekim 2018. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 
  29. ^ "Takım tamamlandı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 16 Şubat 2017. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  30. ^ "İzmir'in yeni tramvay hattı için araç alımı ihalesi yapıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 27 Temmuz 2021. 10 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021. 
  31. ^ "İzmir'in tramvay hatları için araç alım ihalesi yapıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 17 Nisan 2024. 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2024. 
  32. ^ "Üç kez düzenlenmiş, iptal edilmişti... İzmir Büyükşehir'den dev ihale!". Gündeme Bakış. 26 Ağustos 2024. Erişim tarihi: 21 Ekim 2024. 
  33. ^ "İzmir'e alınacak 22 tramvay aracı için ihale yapıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 3 Ekim 2024. 4 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta İzmir Tramvayı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İzmir_Tramvayı&oldid=34219708" sayfasından alınmıştır