İbrani takvimi
|
İbrani takvimi veya Yahudi takvimi (İbranice: הַלּוּחַ הָעִבְרִי, romanize: ha-luah ha-ivri), günümüzde ağırlıklı olarak Yahudi dini mekânlarında kullanılan bir lunisolar takvimidir. Yahudi bayramlarının tarihlerini ve Tora bölümlerini, yahrzeitleri (bir akrabanın ölümünü anma tarihleri) ve günlük Mezmur okumalarını, birçok tören kullanımı arasında uygun şekilde okur. İsrail'de yalnızca dini amaçlar için kullanılır, resmî olarak kullanılmaz.
Bilinen ilk İbrani takvimi, Kral Süleyman döneminde düzenlenen Gezer takvimidir. On iki kamerî esaslı aydan oluşur. Tarımsal faaliyetin planlanmasını amacıyla düzenlenmiş olan takvim, kamerî temele sahip olmakla birlikte, sonradan Güneş esaslı takvime dönüştürüldü.
İsrailoğulları ise, Bâbil takvim düzeninden hareketle yarattıkları ve karmaşık yapıya sahip olan bir düzeni kullanmıştır.[1]
Takvimin MÖ 10. yüzyıldan kalma bir örneği İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde bulunmaktadır.[2]
İbrani ayları
[değiştir | kaynağı değiştir]İbrâni ayları, kamerî aylardır. Ayın hareketlerine göre düzenlenmiştir ve her biri 29 veya 30 gün sürer. Her ay, Yeni Ay'ın (Molad) ilk görünüşüyle başlar ve bir sonraki yeni Ay'ın görünüşüne kadar geçen süreyi kapsar. Güneş takviminde 12 ay olarak hesaplanan bir yıl, kamerî esaslı takvimde 12,4 ay olarak hesaplanır. Bu farkın kapatılması için İbrânî takvimine belli aralıklarla bir ay ilâve edilir.[1][3] Artık Ay olan Adar II her 19 yılda 7 kere eklenir. Her 19 yılın 12'sinde 12 ay varken 3., 6., 8., 11., 14., 17. ve 19. yıllara Adar II ilave edilir.
İbrani takviminde aylar şöyle sıralanır:
- Tişri (resmi açıdan ilk ay)
- Heşvan
- Kislev
- Tevet
- Şevat
- Adar
- VeAdar (Artık ay)
- Nisan (dini açıdan ilk ay)
- İyar
- Sivan
- Tamuz
- Av
- İlul
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Orta ve Yakın Doğu'da kullanılan takvimler / İbrâni Takvimi 30 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Historical Sense. Erişim tarihi: 28.11.2007.
- ^ Gezer Takvimi 1 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 04.11.2012
- ^ Sözlükçük 28 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Minidev. Erişim tarihi: 28.11.2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bir Takvim Serüveni - sevivon.com.
- Sözlükçük 28 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Robert Schild, minidev.com.
- İbrâni Takvimi - historicalsense.com.