Çoya ilçesi
| Çoya ilçesi Чоя аймак / Çoya aymak ( Altay Türkçesi) | |
|---|---|
Чойский муниципальный район (Rusça) | |
 | |
 Bayrak .png) Arma | |
| Ülke |  Rusya |
| Federal Birim |  Altay Cumhuriyeti |
| rayon | Çoya ilçesi |
| İdare | |
| • ilçe belediye başkanı | Aleksandr Borisov (Борисов Александр Михайлович) |
| Nüfus | |
| • Toplam | 8.525 |
Çoya ilçesi (Altay Türkçesi:Чоя аймак / Çoya aymak, Rusça: Чойский район) — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.
Sözkökü
[değiştir | kaynağı değiştir]"Çoya" (Çoy) sözü Altay Türkçesinde şu anlamlara gelir: çugun, sonra maden cevheri, öte yandan — ocak, çukur, kazan.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]1922 yılında Ulala (Tuulu Altay) merkezli Oyrot Özerk Oblastı kuruldu. Oblastta ilk önce aymak (Rusça: volosti) adında 24 idari birim oluşturuldu. bu sayı sonraları değişiklik gösterdi.
1933 yılında Uspen aymak, Çoya aymak olarak değiştirildi.
1956 yılında Çoya aymak kaldırıldı.
1980 yılında Çoya aymak (ilçesi) yeniden oluşturuldu.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Coğrafi konum olarak Altay Cumhuriyetinin kuzey kesimindedir. Altay Dağları'nın alçak alanındadır. İlçenin yüzölçümü 4 526 km². Altay Cumhuriyeti ilçeleri arasında yüzölçümü yönünden 7. idari bölgesidir.
İdari bölünüş
[değiştir | kaynağı değiştir]Ondoy ilçesinde 21 yerleşim alanı bulunmakta olup bunlardan 7 köy idari birimdir. Kır merkezli yönetim bölgeleri:
- Çoya kır yerleşimi: Merkezi Çoya köyü.5 yerleşim bölgesi vardır.
- Inırga kır yerleşimi: merkezi Inırga köyü. 1 yerleşim bölgesi var.
- Üymen kır yerleşimi: Üymen köyü. 3 yerleşim bölgesi.
- Soyka kır yerleşimi: Soyka köyü. 1 yerleşim bölgesi.
- Paspaul kır yerleşimi: Paspaul köyü. 7 yerleşim bölgesi.
- Karakokşa kır yerleşimi: Karakokşa köyü. 4 yerleşim bölgesi.
- Yukarı Piyankovskoye kır yerleşimi: Uskuç köyü. 1 yerleşim bölgesi.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Son nüfus durumuna göre 8525 kişi [1] (2015 yılı)
Geçmiş yıllara göre Nüfus dinamiği:
| Nüfus durumu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2002[2] | 2005[3] | 2009[4] | 2010[5] | 2013[6] | 2014[7] | 2015[8] |
| 8986 | 8900 | 8730 | 8348 | 8471 | 8513 | 8525 |
- Etnik yapı
İlçede nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturan toplum Altay Türkleri'nin bir alt topluluğu olan Tubalardır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede başlıca ekonomik uğraşlar: Ağaç işleme, ormancılık, arıcılık, mandıracılık, tıbbi ve teknik hammadde üretimi, altın üretimi (Soyka köyünde). İğne yapraklı orman ağaçları (köknar (göknar), sedir gibi) yönünden zengindir.
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Boyları Tarihi'nin günümüze uzantılarını araştırmak isteyen araştırmacılar için Tubaların yaşantısı, kültürü, dili, sözlü tarihleri turizm çekiciliğidir. Yörede bozulmamış tabiatı ile insan bedenini onarıcı etkiye sahiptir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Altaylar: Kırgız, Hakas, Şor, Tıva Türklerine yakınlığı olan Teleut, Telengit (Telesler), Kumandılar, Tubalar olarak grupları bulunan Altay dolayında yaşayan Türk boyu.
- Altay Cumhuriyeti: Altay dolayında Türk kökenli kişilerin öz yurtları.
- Tubalar: Altay Cumhuriyetinde başta Çoya ilçesinde olmak üzere, Artıbaş köyü, Eski Kebezen köyü, Gorno-Altaysk şehri, Tuloy köyü, Kebezen köyü, Iogaç köyünde yaşayan Altay Türklerinin bir topluluğu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nüfus http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar 14 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ 2002 nüfusu http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls 27 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ http://statra.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/statra/resources/02eb24804cc696e0985fff1cb077b59e//public/electronlibrary/2sb_2009.pdf [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çoy (Çoya) ilçesinin resmi sayfası16 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Altay Cumhuriyeti sayfasında
- Çoy orta okulu resmi sayfası"
Foto
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Sergey Ştanov tarafından yapılan ilçe bayrağı
.png)