Alsas
Alsas | |
---|---|
Ülke | Fransa |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 8,280 km² |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 1.895,811 |
• Yoğunluk | 229/km² |
Zaman dilimi | UTC 01.00 (OAS) |
• Yaz (YSU) | UTC 02.00 (OAYS) |
Alsas ya da Alzas (Fransızca: Alsace [[alˈzas]]; Almanca: Elsass ya da Elsaß), Fransa'nın 26 bölgesinden biridir. Yukarı Ren Nehri'nin batı kıyılarında Fransa'nın doğu sınırında bulunan Alsace bölgesi Almanya ve İsviçre ile komşudur.
Alsace Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçasıydı ve hâlen Yukarı Almanca lehçesiyle konuşanların yerleşik olduğu bir bölgedir. 17. yüzyılda Alsace Fransa buyruğu altına girmiş ve eyaletlerinden biri olmuştur. Merkezi aynı zamanda en büyük şehri de olan Strazburg'tur. Alsace genellikle Lorraine ile birlikte anılır çünkü bu iki bölge (Alsas-Loren olarak) 9. yüzyılda Şarlman'ın halefleri arasında yapılan paylaşma sonrasında tarih boyunca anlaşmazlıklara neden olmuştur.
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Alsace bayrağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihi Alsace bayrağı iki yatay banttan oluşur: yukarıda kırmızı ve aşağıda beyaz. 19. yy.da yayılmıştır. Kaynağı Alsace kent ve soylu armalarında en çok kırmızı ve beyaz rengin kullanılmasıdır. 1871-1918 döneminde özellikle Prusya merkezîyetçilerine karşı bir tutum olarak bayrağın Alsace'ın sembolü olması kabul görmüştür. 25 Haziran 1912 Alsace-Lorraine parlamentosu bu bayrağı ulusal sembol olarak kabul eder. Günümüzde bu bayrağın karşısına tarihî geçmişi olmayan ve yakın geçmişte üretilen yeni bölge bayrağı konulmuştur. Alsace bayrağı Alzas lehçesinde "Rot un Wiss" (kırmızı ve beyaz) olarak adlandırılır.
Şehirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ünlü Alsaslılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Charles Munch, Fransız orkestra şefi, ünlü Berlioz yorumcusu (1891-1968)
- Otfried de Wissembourg, benedikten keşiş, şair
- Georges Mittelhus, 15. yy. matbaacı
- Ehrenfried Stoeber, avukat ve şair
- Auguste Stoeber, (1808-1884)
- Adolphe Stoeber, (1811-1892)
- Johann-Georg-Daniel Arnold, öğretmen ve şair
- Bruno d'Eguisheim-Dagsbourg, papa Léon IX oldu (1002~1054)
- Jean Arp (1887-1966), sanatçı
- Frédéric Auguste Bartholdi (1834-1904), heykeltıraş
- Hippolyte Bernheim (1837 - 1919), doktor
- Sébastien Brant (1458-1521)
- Ferdinand Braun (1850-1918), fizikçi, Nobel fizik ödülü 1909
- Martin Bucer (1491-1551)
- Robert de Cotte (1656-1735)
- Christophe-Guillaume Koch (1737-1813), profesör, hukukçu ve tarihçi.
- Philippe-Frédéric de Dietrich (1748-1793), bilim ve siyaset adamı
- Gustave Doré (1832-1883), ressam
- Jean Daum (1852-1891), kristal fabrikasının kurucusu
- Albin Haller (1849-1925), eczacı, kimyacı, L'Académie des sciences (Fransa Bilimler Akademisi) başkanı
- Charles François Hannong (1669-1739)
- Philippe Husser (1862-1951), ilkokul öğretmeni, günlük yazarı.
- Alfred Kastler (1902-1984), fizikçi, Nobel fizik ödülü 1966
- Jean Geiler de Kaysersberg (1445-1511), ön reformcu vaiz
- François-Christophe Kellermann (1735-1820), mareşal
- Jean-Baptiste Kléber (1753-1800), mareşal
- Germain Muller (1923-1994), sanatçı ve siyaset adamı
- Otto Meissner (1880-1953), Alman devlet adamı
- Pierre Pflimlin (1907-2000), hükûmet başkanı ve Avrupa Parlamentosu başkanı
- Beatus Rhenanus (1485-1547), hümanist ve tarihçi
- Léo Schnug (1878-1933), desinatör-ressam
- Albert Schweitzer (1875-1965), dinbilimci, müzisyen, düşünür ve doktor, 1952 Nobel Barış Ödülü
- Charles Spindler, (1865-1938)
- Gustave Stoskopf (1869-1944)
- Tomi Ungerer (1931-), sanatçı
- Thomas Voeckler (1979-), bisiklet yarışçısı
- Jean-Jacques Waltz, Hansi de denir (1873-1951), sanatçı
- Eugène Noack (1908-1985), ressam
- Arsène Wenger Arsenal teknik direktörü (Londra)
- Guy Roux (1938-) AJA (Association de la Jeunesse Auxerroise), Auxerre şehri futbol kulübünün teknik direktörü.
- Sébastien Loeb WRC 2004 ve 2005 Dünya Ralli şampiyonu
- Alain Bashung şarkıcı
- Jérôme Schmitt 2005 Avrupa Basketbol Şampiyonası'nda bronz madalya almış basketbolcu
- Johann Heinrich Lambert (1728-1777) matematikçi, fizikçi ve gök bilimcisi.
- Jean-Marie Lehn 1987 Nobel kimya ödülü
- Frères Schlumberger Jeofizik ve Petrol ile ilgili çözümlerin mucidi.
- Maurice ve Katia Krafft (1946-1991)(1942-1991), volkanbilimciler