Vikipedi

Yılmaz Gruda

Türk oyuncu ve şair (1930—2023)

Ahmet Yılmaz Gruda (14 Mart 1930, İstanbul - 25 Temmuz 2023, İstanbul), Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, çevirmen ve reklamcı.[1]

Yılmaz Gruda
DoğumAhmet Yılmaz Gruda
14 Mart 1930(1930-03-14)
İstanbul, Türkiye
Ölüm25 Temmuz 2023 (93 yaşında)
Güngören, İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiBöbrek yetmezliği
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
MeslekOyuncu, şair, oyun yazarı, çevirmen
Etkin yıllar1956-2023
Evlilik
Tolga Tiğin
(e. 1957; b. 1963)

Ayşen Erman
(e. 1965; b. 1976)

Türkan Gruda
(e. 1985; ö. 2014)
Çocuk(lar)Elgin Gruda (d. 1960)
Mediha Elvan Gruda
(d. 1968; ö. 2023)
Ebeveyn(ler)Hasan Gruda
Emine Mediha Aytaç

Hayatı

değiştir

Arnavut olan babası Hasan[2] kan davası yüzünden ülkesinden kaçarak İstanbul'a yerleşti. Babası İstanbul'da sütçülük yaparken annesi Emine Mediha Aytaç'la tanıştı, evlendiler. 1930'da Yılmaz Gruda doğdu. Evlenmelerine karşı olan ailelerin de baskılarıyla anne babası boşandı; babası Ankara'ya taşındı. Yılmaz Gruda babasıyla Ankara'da yaşamaya başladı.[3]

Okumayı çok seven Gruda, kendi kendine kitaplar yazmaya başladı; zamanla şiire yöneldi.[3] Ankara Ticaret Lisesindeki eğitim sürecini yarıda bırakarak devlet memuru olan Gruda'nın yazdığı şiirler, 1950'li yıllarda, çeşitli dergilerde yayımlanmaya başladı. 1956 yılında girdiği Cep Tiyatrosu'nda başlayan oyunculuk yaşamı, Ankara Devlet Tiyatrosu'na ait Küçük Tiyatro'da devam etti. Ankara Meydan Sahnesi ve Nisa Serezli topluluklarında da görev yaptı. Bir süre yeniden memurluk hayatına dönüp muhasebecilik yaptı. Muammer Karaca Tiyatrosu'nu yönetti. Oyuncu Tolga Tiğin[4] ve Ayşen Gruda'nın eski eşi olan sanatçı, aynı zamanda Attilâ İlhan ile beraber mavi hareketini yaratan şairlerdendir. Seyirlik tiyatro oyunları da yazıp çeviriler yapan Gruda'nın eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosu ve Çehov etkisi açıkça görülür. Sanatçının yayımlanmış eserleri bulunmaktadır. Kamera önünde de yer alan Yılmaz Gruda, sinema ve dizi filmlerde rol almaktaydı.

Yılmaz Gruda, 25 Ekim 2020'de Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda, Anton Çehov'un Evliliğin Halleri'ni Çeviren/Derleyen/Yöneten ve oyuncusu olarak 90 yaşında sahnede yer almıştır.[5]

Bir süredir sağlık sorunu yaşayan oyuncu, 25 Temmuz 2023 tarihinde tedavi gördüğü Özel Güngören Hastanesinde 93 yaşında öldü. Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi'nden uğurlanan Gruda'nın cenazesi, Şakirin Camii'nde ikindi vaktine müteakip kılınan cenaze namazının ardından Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi.[6]

Tiyatro oyunları

değiştir

Oynayanlar: Ulvi Uraz, Ayfer Feray, Haldun Dormen, Altan Erbulak, Yılmaz Gruda, Metin Serezli, Turgut Boralı, İzzet Günay[7]

Filmografisi[8][9]

değiştir

Yazdığı Kitapları

değiştir
  • Sımayıl ile Razıya (Taş Baskı) / Bir Sevda Romanı, Kırmızı Kedi Yayınevi, Roman, Ekim 2020
  • Bir Devlet Memurunun Ölümü, Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda, İnkılap Yayınevi, Roman, Ağustos 2018
  • Gelir Ergeç / Karşı Roman, Berfin Yayınları, Roman, Şubat 2017
  • Yeşilçam Cehennemi, Bilgi Yayınevi, Roman, Mayıs 2016
  • Kendi ile Kendisi, Hayal Yayınları, Şiir, Mart 2013
  • Sultan Abdülaziz Vak'ası, Bilgi Yayınevi, Roman, Kasım 2012
  • Kavuklu Hamdi, Ortaoyunu, Mitos Boyut Yayınları, Piyes, Ocak 2011
  • Köylü Devrimci Börklüce Mustafa, Berfin Yayınları, Efsane, Mart 2008
  • Çağdaş Edep-Erkan Görgü Kitabı, Kaynak Yayınları, Deneme, Aralık 2007
  • Bir Başka O - Oratoryo, Kaynak Yayınları, Şiir, Şubat 2007, ISBN 978-975-343-486-7
  • Manzum Nasreddin Hoca Fıkraları, Kaynak Yayınları, Mizah-Fıkra, Haziran 2006, ISBN 978-975-343-457-7
  • Marathon "Bir Uzun Koşu", Şiir, Bilgi Yayınevi, Haziran 2002, ISBN 978-975-494-994-0
  • Çerçi Zeus - Bir Çağdaş Mitoloji Denemesi, Öteki Yayınevi, 1997, ISBN 975-8012-58400-1
  • Çarmıhtaki Yeni Mehmet, Öteki Yayınevi, Şiir, 1997, ISBN 975-8012-56-8
  • Camdaki Düşman, Öteki Yayınevi, Şiir, 1996
  • Tek Perdelik Dokuz Oyun, Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda, Bilgi Yayınevi, Piyes, 1994, ISBN 975-494-437-7
  • Kül Altındaki Kor, Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda, Kabalcı Yayınevi, Piyes, 1993
  • Şu Bizim Tiyatromuz, Koza Yayınları, İnceleme, 1976
  • Biraz Reklam Alır mısınız, Kelebek Yayınları, Kasım 1986

Ödüller

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Yılmaz Gruda". Facebook. Yılmaz Gruda. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2020. 
  3. ^ a b "İçi Dışı Hep Mavi: Yılmaz Gruda". 16 Nisan 2020. 26 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2023. 
  4. ^ "Sanatkar Bir Çift: Tolga Tiğin, Yılmaz Gruda" (PDF), 10. Sinema 60 dergisi. 1961. s. 29. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  5. ^ "Yılmaz Gruda". Facebook. Yılmaz Gruda. 26 Ekim 2020. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Yeşilçam'ın duayen oyuncusu Yılmaz Gruda hayatını kaybetti". Cumhuriyet. 25 Temmuz 2023. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023. 
  7. ^ "Tiyatro Tenkitleri" (PDF), 14. Sinema 60 dergisi. 1961. s. 23. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  8. ^ "Yılmaz Gruda". TSA. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Yilmaz Gruda". imdb. 3 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Tophaneli Murat". Youtube. Fanatik. 24. dakika. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Asiye Nasıl Kurtulur". Youtube. Fanatik. 3:30. dakika. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Aylaklar". TSA. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yılmaz_Gruda&oldid=33742331" sayfasından alınmıştır