Yıldız Geçidi (film)

Yıldız Geçidi (özgün adı: Stargate), Roland Emmerich'in yönettiği ve Dean Devlin ile beraber yazdığı, başrollerini Kurt Russell, James Spader ve Jaye Davidson'ın paylaştığı, 1994 yapımı kült bilimkurgu filmi. Film özellikle, uzaylı Ra ve solucan deliği kavramlarıyla tüm bilimkurguseverlerin büyük ilgisini çekti. Ayrıca film; uzaylılarla savaşan, ama bunu lazer tabancaları ya da uzay gemileriyle değil, geleneksel ateşli silahlarla yapan dünyalı konsepti ile bilimkurgu tarihinde farklı bir yerde durmaktadır.

Yıldız Geçidi

Stargate
Yönetmen	Roland Emmerich
Yapımcı	Dean Devlin
Senarist	Roland Emmerich Dean Devlin
Oyuncular	Kurt Russell James Spader Jaye Davidson
Müzik	David Arnold
Görüntü yönetmeni	Karl Walter Lindenlaub
Dağıtıcı	Metro-Goldwyn-Mayer/Carolco
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Bilimkurgu/Fantastik/Aksiyon
Renk	Renkli
Yapım yılı	1994
Çıkış tarih(ler)i	28 Ekim 1994 (ABD) 3 Mart 1995 (Türkiye)
Süre	121 dakika
Ülke	ABD Fransa
Dil	İngilizce
Bütçe	55 Milyon $
Hasılat	$196,567,262
Devam filmi	Yıldız Geçidi SG-1

Gişede yakaladığı hasılat başarısıyla da, kendisinden sonra gelen ve devamı niteliğinde olan Stargate SG-1, Stargate Atlantis ve Stargate Universe gibi dizilerin çekilmesine yol açtı. Konu zenginliği, özgün konsepti ve geçmişle geleceği aynı düzlemde başarıyla birleştiren senaryosuyla, kimi sinema yazarları tarafından, Star Wars filmini tahtından edebileceği yönünde değerlendirildi.

Konusu

1928 yılında, Mısır'ın Giza Platosu'nda üstünde semboller olan ve dünya elementlerinden yapılmadığı anlaşılan halka şeklinde bir aygıt bulunur. 1994 yılında, yer altındaki çok gizli bir askeri üste, nasıl çalıştığıyla ilgili olarak yıllarca çalışmalar yapılsa da, halkada ve üstündeki örtü taşında bulunan hiyeroglifler sırlarını açığa vurmamışlardır. Ancak yardım için çağrılan genç arkeolog ve dil bilimci Dr. Daniel Jackson, uzun zamandır yapılan araştırmaların tamamen yanlış olduğunu söyler ve incelemeye sıfırdan başlar. Örtü taşının anlattıklarının yıldızlarla ilgili bir yapıyı işaret ettiğini anlaması ve ordunun halka konusundaki şüphelerini doğrulaması uzun sürmeyecektir.

Taş halka aslında Jackson'ın adını "Yıldız Geçidi" olarak tercüme ettiği bir ulaşım aracıdır. Karşılıklı iki geçit arasında bir solucan deliği açarak aradaki milyonlarca ışık yılı mesafenin birkaç saniyede alınması amacıyla tasarlanmıştır. Yapılması gereken tek şey gidilecek geçidin 3 boyutlu uzaydaki konumunu belirleyen altı sembolü (etrafını saran küpün yüzeylerini) ve yolcunun bulunduğu geçidi belirten referans sembolünü belirlemektir.

Jackson'ın örtü taşında bulduğu yedi sembol halka üzerine uyarlanınca bir köprü kurulur ve bir grup asker, beraberine Daniel Jackson'ı da alarak geçitten geçer. Abydos'un kurak çöl gezegeninde bir piramide varırlar. Jackson, Yıldız Geçidi'nin kontrollerini bulur ancak dönüş koordinatları için tüm sembolleri bulamaz. O'Neil, Reilly, Porro, Freeman ve Ferretti'ye Yıldız Geçidi'ni korumak için geride kalmalarını emreder. Jackson, araştırmak için ona yaklaştığında onu sürükleyen koşumlu büyük bir hayvan görür. O'Neil'in grubu onu takip eder ve garip bir maden çıkarmak için çalışan bir insan kabilesi keşfederler. Jackson, Eski Mısır dilinin bir çeşidini konuştuklarını ve onlarla iletişim kurabildiklerini anlar. Kabilenin kendisini ve yoldaşlarını tanrıları Ra'nın elçileri olarak gördüğünü öğrenir. Kabile reisi Kasuf, Jackson'a kızı Sha'uri'yi bir hediye olarak sunar ve Jackson başlangıçta onu reddetmesine rağmen, daha sonra ona romantik bir şekilde bağlanır. O'Neil, Kasuf'un genç oğlu Skaara ve arkadaşlarıyla arkadaş olur. Kabile ile gizli işaretler ve tartışmalar yapan Jackson, Güneş Tanrısı Ra'nın Eski Mısır döneminde kendi yaşamını uzatmak ve insan bedenlerine sahip olmak için Dünya'ya gelen uzaylı bir varlık olduğunu öğrenir. Ra bu insanları köleleştirmiş ve bazılarını Abydos'a getirmek için Yıldız Geçidi'ni kullanarak uzaylı teknolojisinde kullanılan minerali çıkarmaktadır. Dünyadaki insanlar isyan eder, Ra'nın gözetmenlerini devirir ve kullanımını önlemek için Yıldız Geçidi'ne gömer. Bu araştırma sırasında Jackson, Yıldız Geçidi için yedi sembolden altısını içeren bir kartuşla karşılaşır, ancak yedincisi kırılmıştır.

O gece, Ra'nın gemisi piramit yapısının tepesine iner; askerler Porro ve Reilly'yi öldürüp, Ferretti ve Freeman'ı yakalarlar. Jackson, O'Neil, Brown ve Kawalsky piramide döndüklerinde Ra'nın muhafızlarına karşı çatışmaya girerler. Jackson ve O'Neil yakalanır ve hayvansı muhafızların zırhlı başlıklarını çıkardıklarında insansı oldukları ortaya çıkan Ra ve muhafızlarının önüne getirilirler. Bir çatışma çıkar, Jackson öldürülür ve diğerleri yakalanır. Ra, Jackson'ın vücudunu, onu yenileyen lahit benzeri bir cihaza yerleştirir. Ra, Jackson'a O'Neil'in gizlice getirdiği bir nükleer bomba bulduğunu ve onun uzaylı teknolojisini patlayıcı gücünü yüz kat artırmak için kullandığını ve onu Yıldız Geçidi'nden geri göndermekle tehdit ettiğini söyler. Ra, gücünü göstermek için Jackson'ı diğerlerini idam etmeye zorlamaya hazırlanırken insan kabilesine izlemelerini emreder, ancak Skaara ve arkadaşları, Freeman öldürülürken Jackson, O'Neil, Kawalsky ve Ferretti'nin kaçmasına izin veren bir oyalama yaratırlar. Ra'dan saklanmak için yakındaki mağaralara kaçarlar. Skaara ve arkadaşları kutlama yapar ve Skaara, Jackson'ın son sembol olarak kabul ettiği bir duvara zafer işareti çizer.

O'Neil ve kalan adamları, kalan muhafızları devirmek için Skaara'ya yardım eder ve ardından gemisine ayrılmasını emrederken insanlara karşı savaş gemileri gönderen Ra'ya bir saldırı başlatır. Dışarıdaki insanların cephanesi tükenir ve savaş gemilerinin pilotlarına teslim olmak zorunda kalırlar, ancak kabilenin geri kalanı, sahte tanrılarının sadece insansı olduğunu görünce pilotlara karşı isyan eder ve onları devirir. Sha'uri öldürülür, ancak Jackson vücudunu alır ve bir ışınlanma sistemi kullanarak Ra'nın gemisine gizlice girer ve O'Neil'i Ra'nın muhafız kaptanı Anubis ile savaşmak üzere bırakır. Jackson, Sha'uri'yi yenilenme cihazına yerleştirir ve iyileşir, ancak Ra onları bulur ve Jackson'ı öldürmeye çalışır. O'Neil ışınlanma sistemini etkinleştirir, Anubis'i öldürür ve Jackson ile Sha'uri'nin gemiden kaçmasına izin verir. O'Neil ve Jackson, bombayı Ra'nın gemisine ışınlayarak gemiyi ve Ra'yı yok eder. İnsanlar serbest bırakıldığında, kalan ekip (O'Neil, Kawalsky ve Ferretti) Dünya'ya dönerken Jackson, Sha'uri ve diğerleriyle geride kalmayı seçer.

Yönetmenin özel versiyonu

Film bu versiyonunda; 1928'de Mısır'da başlayan bilindik halinden farklı olarak, M.Ö 8000 yılında Kuzey Afrika Çölü'nde başlamaktadır. Ra'nın gemisi, ilkel bir insan grubunun yaşadığı Kuzey Afrika Çölü'ne iniş yapar ve genç erkeklerden birini kaçırarak onun bedenine girer. Ayrıca söz konusu versiyonda, Dr. Daniel Jackson ve Ra arasında geçen fazladan pek çok sahne ve diyalog bulunmaktadır. Bu versiyon Yalnızca DVD sunumlarında yer alır.

Oyuncu ve karakterleri

Kurt Russell - Albay Jack O'Neill

Yıldız Geçidi cihazında yer alan ve "Dünya" anlamına gelen sembol.

Biricik oğlunu kendi silahından çıkan bir kaza kurşunuyla yitirmiş olmanın acısını kendi içerisinde oldukça sert biçimde hisseden; ama buna karşın güçlü ve otoriter görünmeye çalışan, "artık kaybedecek bir şeyim yok" düşüncesiyle ölüme bile gözü kara gidebilen itaatkâr bir asker portresini yansıtır. Geçidin işler hale getirilmesiyle birlikte, geçitten geçip diğer tarafı keşfetmekle görevli ekibin liderliğini yapmaktadır. Yıldız geçidinin nasıl çalıştığına yönelik araştırmaların devam ettiği bir noktada, varlığından rahatsız olup, neden burada olduğunu soran araştırma ekibinin lideri Catherine'e söylediği söz unutulmaz replikler arasındadır:

Belki başarırsınız diye buradayım.

James Spader - Dr. Daniel Jackson

Gezegenler arası ulaşım aracı olan Yıldız Geçidi aygıtı.

Daniel Jackson, uygarlıkların birbirleriyle ilişkilerini inceleyen bir dilbilimci ve arkeologtur. Mısır piramitlerinin dış güçler tarafından yapıldığını savunduğu konferansta Catherina ile tanışır. Catherine onu, hayatının en büyük buluşunu yapmaya davet ederek, yıldız geçidinin bulunduğu gizli üsse götürür. Daniel, geçidi çalıştırmayı başarınca bir askeri ekiple birlikte Abydos gezegenine gider. Boynunda taşıdığı kolye nedeniyle, yerli halk tarafından tanrılarca gönderilmiş olduğuna inanılarak, kendisine Sha’re adında genç ve güzel bir kadın armağan edilir. Keşif ekibinin tekrar dünyaya geri dönebilmesini sağlamak için buradaki kültür ve tarihin araştırılması gerektiğini anlar.

Jaye Davidson - Ra

Nesli tükenmekte olan dünyadışı bir ırkın son temsilcilerinden olarak, sonsuz yaşam adına uzayda uzun zamanlar boyunca seyahat eder ve nihayetinde Dünya gezegenine ulaşır. Dünyaya geldiği çağda insanlık henüz erken çağlarını yaşamaktadır ve ilkeldir. Kolay onarılabiliyor oluşunu fark edince, insan bedenine girerek hakimiyetini ilan eder. Yıldız geçidi sayesinde, teknolojisini geliştirmek için işçi olarak çalıştırdığı insanların, gezegenler arasında seyahat edebilmelerini sağlar. İnsanlığın, bu olaydan binlerce yıl sonra bulup çözmeyi başardığı yıldız geçidinin, dünyadan başka bir gezegene gitmek için tekrar çalıştırıldığını çok geçmeden anlayacaktır.

Ra’nın sömürgeci bir sahte tanrı olduğunu halka anlatmaya çalışan ekip, ister istemez O'nunla savaşa girişmek zorunda kalır. Ra karakteri filmde tüm gizemini koruyarak canlandırılmış, kadın ve erkek özellikleri aynı anda sunulmuştur.

Diğer oyuncu ve karakterler

• Djimon Honsou - Horus, Ra'nın kişisel başmuhafızı.
• Erick Avari - Kasuf, Keşif ekibinin gittiği gezegendeki halkın sosyal önderi.
• Alexis Cruz - Skaara, Kasuf'un oğlu. Ekibe, Ra ile yaptıkları savaşta destek verir.
• Mili Avital - Sha'uri, Yerli halkın Dr. Daniel Jackson'a armağan ettiği genç kadın.
• John Diehl - Charles Kawalsky, Stargate keşif ekibindeki askerî personelden biri.
• French Stewart - Louis Feretti, Askerî personelden biri.
• Viveca Lindfors - Catherine Langford, 1928'de Yıldız Geçidini bulan Arkeologun kızı.
• Leon Rippy - General West, Yıldız Geçidinin tutulduğu askeri üssün en kıdemli komutanı.

Yapım

Filmin yönetmeni Roland Emmerich.

Maliyet

Film, toplam 55 milyon $ maliyetle çekildi.

Hasılat

1994 yılında, 50'den fazla ülkede gösterime girmiş olup, toplam 196,565,669 $ hasılat elde etti. Özellikle DVD satışları günümüzde de yoğun bir seyir izlemektedir.

Uluslararası gösterim

Film, Türkiye'de Özen Film tarafından 3 Mart 1995 tarihi itibarıyla pek çok sinema da gösterildi.

Çekim mekanları

• Ballroom, Park Plaza Hotel - 607 S. Park View Street, Los Angeles, California, USA
• Buttercup Dunes, Imperial County, California, USA
• Long Beach, California, USA
• Park Plaza Hotel - 607 S. Park View Street, Los Angeles, California, USA
• Queen Mary Dome - 1126 Queens Highway, Long Beach, California, USA
• Yuma, Arizona, USA

Müzik ve soundtrack

Filmin soundtrack'ı David Arnold tarafından hazırlandı. Toplam 20 parçadan oluşan albümün tracklisti aşağıdaki gibidir:

• 1. Stargate Overture
• 2. Wild Abduction
• 3. Giza, 1928
• 4. Unstable
• 5. The Coverstones
• 6. Translation and Orion
• 7. The Stargate Opens
• 8. You're On The Team
• 9. Entering The Stargate
• 10. The Other Side
• 11. Bomb Assembly
• 12. Mastadge Drag
• 13. The Mining Pit
• 14. King Of The Slaves
• 15. Caravan To Nagada
• 16. The Eye Of Ra
• 17. Daniel And Shauri
• 18. Symbol Discovery
• 19. Sarcophagus Opens
• 20. Daniel's Mastadge

Ödüller

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films	Best Science Fiction Film	Evet

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films	Best Costume	Hayır

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films	Best Special Effects	Hayır

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	BMI Film & TV Awards	David Arnold	Evet

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Fantasporto	Best Film	Hayır

Yıl	ÖÖdül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Golden Screen, Germany	Best Film	Evet

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Hugo Awards	Best Dramatic Presentation	Hayır

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Sci-Fi Universe Magazine	Best Science Fiction Film	Evet

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Sci-Fi Universe Magazine	Best Special Effects in a Genre Motion Picture	Evet

Yıl	Ödül veren kurum	Kategori/Kişi	Sonuç
1995	Sci-Fi Universe Magazine	Best Supporting Actress in a Genre Motion Picture	Evet

Kaynakça

Genel kaynaklar

• Asher-Walsh, Rebecca (November 11, 1994). "Slack Happy". Entertainment Weekly.
• Emmerich, Roland. (2001). Audio Commentary for Stargate. [DVD]. MGM Home Entertainment.
• "Wow, how did they do that?". The Independent. http://www.independent.co.uk/life-style/wow-how-did-they-do-that-1568272.html 9 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 2009-04-03 tarihinde erişildi.
• "Stargate soundtrack". Synfonia of London.com. http://www.sinfonia-of-london.com/8 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 2009-04-03 tarihinde erişildi.
• David Arnold. "Stargate soundtrack by David Arnold". David Arnold.com. https://web.archive.org/web/20071229032830/http://www.davidarnold.com/cine_menu_11.asp. 2009-04-03 tarihinde erişildi.
• "Stargate - David Arnold". Film Score.com. https://web.archive.org/web/20090106045733/http://www.filmscoremonthly.com/features/timetravel1.asp. 2009-04-03 tarihinde erişildi.
• "Stargate merchandises". Fans of Stargate. http://www.fansofstargate.com/ 5 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 2009-04-05 tarihinde erişildi.
• "Stargate merchandises". StarStore.com. *http://www.starstore.com/acatalog/Starstore_Catalogue_STARGATE_MERCHANDISE_330.html 8 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 2009-04-05 tarihinde erişildi.

Dış bağlantılar

• IMDb'de Yıldız Geçidi

Resmî web siteleri

• SyFy TV Kanalı Stargate sayfası 9 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• MGM Stargate filmi5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Stargate SG-1 resmî sayfası 15 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Stargate Atlantis resmî sayfası3 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.