ISO

ISO
ISO
Fransızca: Organisation internationale de normalisation;
Kısaltma	ISO
Kuruluş	23 Şubat 1947
Tür	Sivil toplum kuruluşu
Amaç	Standartlaştırma
Merkez	Cenevre, İsviçre
Üyeler	165 üye
Başkan	Eddy Njoroge
Resmî site	https://www.iso.org

ISO (International Organization for Standardization), Uluslararası Standartlar Teşkilatı, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun çalışma sahasına giren elektrik ve elektronik mühendisliği konuları dışında, bütün teknik ve teknik dışı dallardaki standartların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek gayesiyle resmi olarak 23 Şubat 1947 tarihinde Cenevre'de kurulan uluslararası teşkilât.^[3]

Uluslararası Standartlar Teşkilatına üye ülkelerin sayısı 162'dir. Teşkilat üyesi olan milli birimler kendi ülkelerinde standartlar konusunda en yetkili kuruluşlardır. Her ülke teşkilatta yetkili bir organ tarafından temsil edilir.

Standartlaştırma, ölçme, adlandırma ve yabancı adları çeşitli dillere çevirmeyle, makinelerin, deney idarecilerinin, aletlerin, işlemlerin, yüzeylerin, malzemelerin ve parçaların taşıması gereken özelliklerin ve bu özelliklerin arz edilme biçiminin tespiti gibi konular Uluslararası Standartlar Teşkilatının faaliyet sahasına girer. Bu teşkilat talep üzerine özel bir ilmi standart konusunu çözüme bağlamak üzere uluslararası teknik komiteler kurarak bu komitelerin çalışmalarının neticelerini Uluslararası Standart (IS) olarak yayımlar. Teknolojik ihtiyaçlardan dolayı ISO standartları, her beş yılda bir gözden geçirilir ve gerekli değişiklikler yapılır.

ISO Kalite Belgesi

ISO kalite belgesi, aşağıda yer alan tüm ISO kalite belgelerinin her birini tanımlamak amacıyla üretilmiş bir ifadedir. ISO belgesiyle bahsedilen standart çoğu zaman ISO 9001 olmakla birlikte çok karıştırılan husus, standart ve belgenin farklı anlamlar taşımakta olmasıdır.

ISO ile başlayan yanında bir takım sayılar bulunan ifadeler ilgili yönetim sistemine ait ISO'nun geliştirdiği standart kodlarını göstermektedirler. Örnek: ISO 9001, ISO 22000 vb.

ISO (International Organization for Standardization) kısaltmasının yanında yer alan rakam standardın kodu ve sondaki yıl bilgisi içeren diğer rakamsa, ilgili standardın son revizyonuna ait yılı göstermektedir. Örnek: ISO 9001:2015, ISO 22000:2016 vb.

ISO Belgesiyse, herhangi bir ISO kalite standardının kurumda hazırlanıp, uygulanmaya başlamasını takiben işletmede Akredite belgelendirme kuruluşlarının onaylanmış "Baş Denetçileri" tarafından gerçekleştirilen denetimler neticesinde, uygulanan standardın gerekliliklerini karşılaması durumunda verilmekte olan ISO Sertifikasıdır. Çoğu zaman ISO standart kodlarıyla ISO kalite belgesi anlamsal olarak karıştırılmakta ve anlam karmaşasına neden olabilmektedir.

ISO 9001 Kalite yönetim standardı^{ISO 9500}; ISO 9001 standardı ilk yayınlanan standart olmakla birlikte en çok tercih edilen ISO kalite standardıdır. ISO 9001 kök standart olup diğer pek çok standart bu merkezi standardın üzerine kurulmaktadır.
ISO 22000 Gıda güvenliği yönetim standardı^{Gıda Güvenliği}; ISO 22000 standardı, gıda güvenliği için artan uluslararası ihtiyaçların belirlenmesi ve giderilmesi amacıyla toplanan ISO komitesinin uzun yıllar süren çalışmaları sonucunda geliştirilmiş bir gıda güvenliği standardı olarak yayınlanmıştır,
ISO 14001 Çevre yönetim standardı; işletmelerin çevresel etkilerinin kontrol altına alınması, olası çevresel risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda yapılacakları belirleyen risk yaklaşımlı yönetim standartlarından biridir. Öncelikle çevresel riskler belirlenmekte sonrasında bu risklere bağlı tedbirler bir planlama yapısıyla standart alt yapısına oturtulmaktadır. Kurum ve kuruluşların çevre ile olan ilişkileri bu standart içerisinde tanımlanır ve yönetilir.
OHSAS 18001 İş güvenliği standardı^{OHSAS 18001}; İngiliz BSI (2) (İngiltere Standart Kurumu) tarafından geliştirilmiş ve bu yönüyle ISO'dan ayrılan iş ve işçi güvenliği yönetim sistemidir. ISO'nun halen yayınlamak için üzerinde geliştirmelere devam ettiği iş güvenliği standardı ISO 45001'dir.
ISO 27001 Bilgi güvenliği yönetim standardı^{Bilgi Güvenliği}; ISO 27001 kurum ve kuruluşlarda bulunan ticari ve ticari olmayan tüm bilgilerin saklanması, dağıtılması ve korunmasına yönelik hazırlanıp yayımlanmış ISO standardıdır. ISO'nun geliştirdiği popüler standartlar arasında yer almaktadır.
ISO 10002 Müşteri memnuniyet yönetim standardı, kurum ve kuruluşların müşterileriyle olan tüm ilişkilerini kontrol altına almak, değerlendirmek ve gereklerini yerine getirip ölçülebilirliğini sağlamak amacıyla üretilmiş ISO standardıdır. Daha önce ISO 9001 içerisinde prosedür düzeyinde ele alınmakta bulunan bu standart geliştirilmiş ve giderek artan önemine binaen bağımsız yayımlanmaya uygun görülmüş müşteri memnuniyet yönetim sistemidir. Müşteri şikayet yönetimi olarak da adlandırılmaktadır.
ISO 45001 İş güvenliği yönetim standardı^{ISO 45001}, kalite belgeleri de bulunmakta ve ISO standart ailesi ^{(17 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)} giderek genişlemektedir.

'ISO' Kurum Olarak Belgelendirme Gerçekleştirmez

Uluslararası standartlar organizasyonu ISO 9001 ve ISO 14001 gibi Uluslararası Standartları geliştirmekte, ancak belgelendirme yapmamakta ve ISO kalite belgesi vermemektedir. Belgelendirme işlemleri, akredite belgelendirme kuruluşları tarafından gerçekleştirilmekte ve bu sebeple ISO (International Organization for Standardization) bir şirket veya kuruluşa ISO belgesi vermemektedir.

Bununla birlikte ISO, belgelendirme kuruluşlarının akredite olma süreçleriyle ilgili sertifikasyon standardı geliştirmiştir.

Özet olarak, ISO (International Organization for Standardization); standartları üretir, bu standartları uygulayan işletmelerin ISO sertifikasyon süreçlerine dahil olmaz,

IAF (Uluslararası Akreditasyon Forumu) belgelendirme kuruluşlarını akredite eden kurumdur,

ISO kalite belgelendirme süreçleri IAF ve IAF üyesi kurumlar tarafından gerçekleştirilip onaylanan kurum ve kuruluşlarca yürütülmektedir. (Bakınız TURKAK ve TSE vb.)

Örgütün amacı

Uluslararası mal ve hizmet değişimini hızlandırmak,
Entelektüel, bilimsel, teknolojik ve ekonomik faaliyetler alanında iş birliğini geliştirmektir.

Örgütün hedefleri

ISO'nun pazar ilgisini artırmak,
ISO sistemi ve standartlarını geliştirmek,
Kaynakları en iyi şekilde kullanmak,
Yeni teknik programları teşvik etmek,
Gelişmekte olan ülkelerde alt yapıyı oluşturmaktır.^[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "ISO members". International Organization for Standardization. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; languages isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "About ISO". Resmî site. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017.
^ Orhan Küçük, Standardizasyon ve Kalite, 2004

Dış bağlantılar

ISO7 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ISO Certification 12 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IAF20 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ISO Belgesi 16 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ISO Tarihçe 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[ISO_members-1] "ISO members". International Organization for Standardization. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.

[languages-2] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; languages isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[3] "About ISO". Resmî site. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017.

[4] Orhan Küçük, Standardizasyon ve Kalite, 2004

[3]

[1]

[4]