Vikipedi

Tel Rıf'at

Halep, Suriye'de şehir

Tel Rıf'at (Arapça: تل رفعت) Suriye'nin kuzeybatısındaki Halep valiliğinin kuzeyinde yer alan bir şehirdir. Halep'in yaklaşık 40 kilometre kuzeyinde yer alan kasaba, Tel Rıf'at nahiyesinin idari merkezidir. Kuzeyde Azez, doğuda Mare', güneyde Kafr Naya, güneybatıda Deyr Cemal ve Akîbê ve batıda İbbin Samaan yakın yerleşim yerleridir. 2004 nüfus sayımına göre Tell Rıf'at'ın nüfusu 20.514'tür.[3]

Tel Rıf'at
تل رفعت
Şehir
Suriye üzerinde Tel Rıf'at
Tel Rıf'at
Tel Rıf'at
Tel Rıf'at'ın Suriye'deki konumu
Koordinatlar: 36°28′24″N 37°05′50″E / 36.4733°K 37.0972°D / 36.4733; 37.0972
Ülke Suriye
İlHalep
İlçeAzez
NahiyeTel Rıf'at
KontrolSuriye muhalefeti Suriye Geçici Hükûmeti[1][2]
Rakım457 m
Nüfus
 (2004)[3]
 • Toplam20.514
Zaman dilimiUTC 2 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC 3 (DAYS)

Suriye İç Savaşı sırasında Tel Rıf'at 2012 yılında Özgür Suriye Ordusu, 2014 yılında Irak Şam İslam Devleti ve 2015 yılında İslami Cephe tarafından ele geçirilmiştir. Bu süre zarfında kasaba Suriye hükûmeti ve müttefikleri tarafından defalarca bombalandı. Tel Rıf'at, kasabadaki üç sağlık tesisinin de tahrip edildiği ağır Rus hava saldırılarının ardından 16 Şubat 2016 tarihinde Suriye Demokratik Güçleri tarafından ele geçirildi.[4] Tel Rıfat, Suriye Milli Ordusu tarafından 1 Aralık 2024 tarihinde ele geçirildi.[5]

Tarihçe

değiştir

Tel Rıf'at, "Arpad" olarak bilindiği Demir Çağı'ndan bu yana yerleşim görmüştür.[6] MÖ 9. yüzyılda Yahanlı Gus tarafından kurulan Kuzey Suriye Arami devleti Bit Agusi'nin başkenti olmuştur.[6] Bit Agusi kuzeyde Azez bölgesinden güneyde Hama'ya kadar uzanıyordu.[7]

Arpad daha sonra Urartu Krallığı'nın önemli bir vasal kenti haline gelmiştir. MÖ 743 yılında, Urartu-Asur Savaşı sırasında, Yeni Asur kralı II. Tiglat-Pileser, Samsat'ta II. Sarduri'nin Urartu ordusunu yenmesinin ardından Arpad'ı kuşattı. Kuşatma, Asurluların MÖ 743'te şehri ele geçirmesiyle sona erdi.[8] Daha sonra Arpad bir vilayet başkenti olarak hizmet vermiştir.[9] Arpad'ın surlarının kalıntıları Tel Rıf'at'ta 8 metre yüksekliğe kadar korunmuştur.[10]

Tel Rıf'at'ın bugünkü yerinde Seleukoslar döneminde (MÖ 301-MÖ 63) bir yerleşim vardı. Bu döneme ait bir sikke hazinesi 1967 yılında keşfedilmiştir.[11] Tel Rıf'at, yakındaki Tel Aran'dan sonra Cebelisemaan bölgesindeki en büyük höyüktür.[12]

Suriye İç Savaşı

değiştir

Mart 2011'de başlayan Suriye İç Savaşı sırasında Tel Rıf'at bir süre Suriye güvenlik güçlerinin kuşatması altında kalmıştır. Kuşatma sırasında bölge sakinleri Halep'ten ekmek de dahil olmak üzere gıda malzemesi alamadılar.[13]

Suriye hükümet yetkilileri 2012 yazının başlarında Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile yaşanan çatışmaların ardından Tel Rıf'at'tan çekildi. Bunu takiben kasabadaki hükümet yetkililerinin yerini yerel İslam alimleri, hakimler ve eski Suriye Ordusu subaylarından oluşan ve şeriat temelinde hüküm veren bir konsey aldı.[14] ÖSO tarafından ele geçirilmesinden bu yana muhalifler Türkiye'den Tel Rıf'at'a ekmeklik un taşıyorlar.[13]

8 Ağustos 2012'de Suriye Hava Kuvvetleri tarafından bombalanan Tel Rıf'at, tamamı Blav ailesinin üyesi olan 6 kişinin ölümüne neden oldu.[15] Halep'te bulunan muhalif aktivistler, Suriye Ordusu güçlerinin ÖSO'nun Tel Rıf'at ile Halep arasındaki ulaşım yolunu kesmeye çalıştığını iddia etti.[16]

Kasım 2013'te kasaba, yerel Tevhid Tugayını deviren Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) kontrolüne geçti.[17] Ocak 2014'te IŞİD güçleri kuzey Halep bölgesinden çekildi ve çoğunluğu El-Nusra Cephesi ve İslami Cephe üyesi olan isyancı savaşçılar kasabadaki IŞİD militanlarını yenilgiye uğrattılar. İslami Cepheye bağlı Fetih Tugayı kasabanın kontrolünü ele geçirdi.[18]

Ocak 2015 itibarıyla Tel Rıf'at, İslami Cepheye bağlı Fetih Tugayı'nın kontrolü altındaydı.[18]

Kasaba 15 Şubat 2016 tarihinde Kürt YPG ve Devrimciler Ordusu liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri tarafından ele geçirildi.[19] SDG'nin saldırısından önce gerçekleşen Rus hava saldırıları nüfusun çoğunluğunu kaçmaya zorladı.[20] SDG'nin Tel Rıf'at'ı ele geçirmesinden sonra kasaba Devrimciler Ordusunun karargâhı haline geldi.[21]

Türkiye PKK'nın Suriye uzantısı olarak kabul ettiği YPG tarafından Afrin'den Türkiye'deki sivil bölgelere roketli saldırılar yapılmasını öne sürerek 20 Ocak 2018'de Zeytin Dalı Harekâtı'nı başlattı.[22] Türk Silahlı Kuvvetleri 18 Mart 2018'de Afrin merkezine girdi ve Afrin'i kontrol altına aldı. Afrin'de bulunan YPG militanları Afrin'den çekilip Afrin'in güneyindeki Tel Rıfat'a konuşlandı.[23] YPG unsurları Tel Rıfat'a çekildikten sonra bu bölgeyi Afrin'e ve el-Bab'a pek çok sızma girişimi gerçekleştirmek ve bu bölgelerdeki sivillere roketli saldırılarda bulunmak için kullandı.[24][25]

Türk Ordusu ve müttefik isyancı grupların Zeytin Dalı Harekatı sırasında Afrin'i ele geçirmesinin ardından, Tel Rıf'at'ın yerinden edilmiş sakinleri SDG'nin kasabadan çıkarılmasını talep etmek için Azez'de bir araya geldiler.[26] Mart 2018'in sonunda Suriye Cumhuriyet Muhafızları ve Rusya Silahlı Kuvvetleri kasabaya girdi.[27]

2 Aralık 2019'da Türkiye'nin topçu saldırısı sonucu okula giden ve hepsi 15 yaşın altında olan sekiz çocuk hayatını kaybetti.[28][29]

1 Aralık 2024'te Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu, Özgürlük Şafağı Operasyonu kapsamında Tel Rıf'at ve çevresindeki köylerin kontrolünü ele geçirdi.[1][30]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b "Syrian National Army enters Tel Rifaat in major offensive against PKK/YPG terror corridor". www.aa.com.tr. Anadolu Agency. 1 Aralık 2024. 1 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  2. ^ "More than 200,000 Syrians trapped in Operation "Dawn of Freedom"... Communications cut off in northern Aleppo countryside and fears of massacres against Kurdish citizens" (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  3. ^ a b "2004 Census Data for Nahiya Tell Rifaat" (Arapça). Syrian Central Bureau of Statistics.  Also available in English: UN OCHA. "2004 Census Data". Humanitarian Data Exchange. 
  4. ^ "Syrian and Russian forces targeting hospitals as a strategy of war". Amnesty International. 3 Haziran 2016. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016. 
  5. ^ "SMO, Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda Tel Rıfat ilçe merkezini terör örgütü PKK/YPG'den kurtardı". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  6. ^ a b Lipinsky, 2000, p. 195.
  7. ^ Lipinsky, 2000, p. 99.
  8. ^ Healy, 1992, p. 25.
  9. ^ Kipfer, p. 626.
  10. ^ Lipinsky, 2000, p. 529.
  11. ^ Grainger, 1997, p. 787.
  12. ^ Lipinsky, 2000, p. 208.
  13. ^ a b "Tel Rifaat residents hail rebels for control of town". Hurriyet Daily News. 7 Ağustos 2012. 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012. 
  14. ^ Zalewski, Piotr.
  15. ^ Syrian Troops Push Into Aleppo To Oust Rebels.
  16. ^ "Clashes rage in Syria's rebel bastions". The Sydney Morning Herald (İngilizce). 9 Ağustos 2012. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  17. ^ Walsh, Gul Tuysuz,Raja Razek,Nick Paton (5 Kasım 2013). "Al Qaeda-linked group strengthens hold in northern Syria". CNN (İngilizce). 30 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2024. 
  18. ^ a b "Special Report: Northern Storm and the Situation in Azaz (Syria)". MERIA Journal. 7 Ocak 2015. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  19. ^ Nick Paton Walsh. "Syria war near Aleppo: Huge impact on Sunni moderates". CNN. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017. 
  20. ^ "The Syrian Refugees Trapped Between an Angry Turkey and a Vengeful Assad". Time magazine. 18 Şubat 2016. 5 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2016. 
  21. ^ "Jaysh al-Thuwar: Regime and opposition claims are baseless". Hawar News Agency. 12 Şubat 2017. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017. 
  22. ^ "Zeytin Dalı Harekatı: Türkiye, Afrin'e operasyon başlattı". BBC News Türkçe. 20 Ocak 2018. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  23. ^ "Zeytin Dalı hedefine Tel Rıfat'la ulaşacak". Anadolu Ajansı. 26 Mart 2018. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  24. ^ "PKK'dan El Bab'a roketli saldırı: 9 yaralı". TRT Haber. 8 Şubat 2021. 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  25. ^ "PKK/YPG'li teröristler Bab'da SMO hatlarına sızma girişiminde bulundu". Anadolu Ajansı. 25 Kasım 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 
  26. ^ "Residents of Syria's Tel Rifaat demand Turkey to free their town like Afrin". TRT. 24 Mart 2018. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018. 
  27. ^ "Video confirmation: Tal Riffat under control of Syrian Army Republican Guard and Russian Army". Al Masdar News. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2018. 
  28. ^ "Eight children reportedly killed in attacks on Tal Rifaat in rural Aleppo in the north of Syria". UNICEF. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020. 
  29. ^ "Several children killed in Turkish artillery attack in northern Syria, monitor says". France 24 (İngilizce). 2 Aralık 2019. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  30. ^ "More than 200,000 Syrians trapped in Operation "Dawn of Freedom"... Communications cut off in northern Aleppo countryside and fears of massacres against Kurdish citizens" (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024. 

Konuyla ilgili yayınlar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tel_Rıf'at&oldid=34531487" sayfasından alınmıştır