Tartışma:Parapsikoloji

Seçkin Madde

Bu maddenin seçkin madde seçilmesine anlam veremiyorum. Ne referansları, ne objektifliği, ne de doğru bilgiyi sunma çabası bunun için yeterli değil. Vikipedi'nin ingilizce versiyonuna baktığımızda hemen hemen taban tabana zıt bir makale ile karşılaşıyoruz. Lütfen doğruları çarpıtmadan, herhangi bir görüşün avukatlığını üstlenmeden makaleler yazmaya dikkat edelim. Ve bu tarz bir çaba ile yazılmış olduğu aleni maddeleri seçkin madde ilan etmeyelim. Ben açıkçası demin bahsettiğim sebeplerden ötürü seçkin madde etiketinin kaldırılıp yerine tarafsızlık etiketinin konmasını arzu ediyorum. Yoksa böyle bir durumdan Vikipedi'nin kalitesi zarar görecek. Ekleme:Bilim insanlarının ve bilim felsefecilerinin çok büyük bir kısmının parapsikolojinin sahtebilim ya da sınırbilim olduğu konusundaki fikir birliğine rağmen halen tanımda bilimsel araştırma alanı ifadesinin bulunmasından, bunun da mistik konulara eğilen aslında bilim araştırmaları konusunda otorite kabul edilemeyecek bir kaynağa dayandırılmasından rahatsızlık duyuyorum. En başında böyle bir konuda titizlik göstermeyen bu maddenin nasıl olup da seçkin madde olarak kabul edildiğini anlayabilmiş değilim. Burada maddenin seçkinliğine yönelik yığınla itirazı dile getirmek istemiyorum. Zira durum benim gördüğümden daha vahim. Vikipedi gönüllüleri ben veya itiraz eden arkadaşların kaygılarını görmeden önce de bu maddenin seçkin bir madde olamayacağının kanaatine varmalıydı. Ben açıkçası maddenin her paragrafındaki vehametleri teker teker bulmak istemiyorum. Ama seçkin madde seçerken titizlik gösterilmesi gerektiği konusunda bir şeyleri değiştirecekse bu işe de girişmeyi düşünmüyor değilim. Not: Bir şeyin bilimsel araştırma dalı olmasıyla, belli bir durumun bilimsel metotlarla araştırılması iki ayrı şeydir.

Kaynaklar konusunda

Kaynakların çoğu parapsikolojiyi destekleyen referanslar. Bununla ilgili "birincil kaynaklar yok"'a benzer bi uyarı şablonu vardı; sayfaya bu uyarının konulması gerekmez mi? Mesela, parapsikolojinin "bilimsel araştırma alanı" olduğuna dair kaynak Dharma yayınlarından bi kitap gösterilmiş ki bu yayınevinin zaten mistizm üzerine kurulu olduğunu biliyoruz. Referanslara bakacak olursanız genellikle "parapsikoloji ansiklopedisi", "açıklanamayan olayların internet sitesi" gibi kaynaklar.--Kuz 13:31, 28 Mayıs 2008 (UTC)

URİ GELLER: Uri Geller birçok ülkeden sahtekarlığı nedeniyle kovulmuş bir şovmendir. CV si külliyen yalandır. Birçok ülkede TV.Program yapması dahi yasaktır. Bunun menajerliğini kayınçosu üstlenmişti. sahtekarlıklarını ve TV de nasıl dümen çevirdiklerini Amerika'da bilmeyen yok. Sinan Çetin gibi birinin ise bu dudumdan habersiz olması düşünülemez. ama yazık ki paranın böyle bir yönü var işte! Bizimki gibi 3. dünya ülkelerinde cahil halkın "gizem"cilik ve şifacılık merakı bu şekilde sömürülür işte! Halk bunu hakkediyor olabilir ancak, bu sahtekarı hiç değilse VİKİPEDİYE sokmayın günahtır. (Sevinç Tartıcı)

benim inancımca parapsikolojisi

Parapsikolojisi ruhötesi bir dünyayı araştırmak yada benzeri olaylara yorum getirmek amacıyla mistik olayları bilimin açıklamasının mümkün olabileceği inancıyla araştırma yapan bir bilime yakın yan yol misaline benzeyen alternatif tıp tekniği misali bir araştırma yetisidir ve bundan öte gidemez.Bu şu demek degildir:yeryüzünde farklı boyutlarda başka canlılar yok manasına gelmez elbette başka canlılar vardır cinler ve diğer bilinmeyen varlıklar gibi.Ama bu sıradışı varlıkların ve ruhötesi olayların bilimsel laboratuvar araştırmalarıyla aydınlanacağını sanmıyorum.85.102.148.152murat poslu~~

Parapsikoloji

Makale görsel açıdan güzel ama gerçekleri saptırması yönüyle berbat. Durkin 10:07, 15 Haziran 2009 (UTC)

Artık Editör olarak madde içeriğini geliştirmeye daha kolay katkıda bulunabilirsiniz. Selamlar. --E4024 (mesaj) 15:49, 25 Haziran 2012 (UTC)

Bilimsel Şarlatanlık

Konu objektif olarak ele alınmamış, derleme yapılmış. Parapsikolojinin bilimselliği, saygınlığı, seçkinliği nereden geliyor anlamak mümkün değil.--İnkanyezi 01:49, 16 Haziran 2009 (UTC)

• Bence de son derece objektif olarak ele alınmış. Bağlantılara bakarsanız bu maddenin son derece bilimsel olarak hazırlanmış olduğunu görürsünüz... Lütfen kafanızı çöl kumlarından kaldırın artık, dünya değiyor yawwww... svgilerrrr dostlar ama lazım bu yazılar ii gecelerrrrrr

• Benceyle senceyle olmaz bu işler, o bağlantılar bana ruhların varlığını ispatlayamıyorsa hiç bir anlamı yoktur. Ayrıca bilimselliği türkçe yazamayan birinden öğrenmeye niyetim yok. Çöl kumlarına gelirsek eğer, bir gün ortalığı Medyum Memişler basarsa kafamı ilk ben kuma gömerim.

Seçkin madde?

Maddeyi detaylıca incelemedim sadece bir fotografa takıldım ve kaynağına gittim. Bahsettiğim fotograf: http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Medium-Eva-Carriere-1912.jpg, "Medyum Eva Carrière’in elleri arasında paranormal bir ışık belirdiği zaman çekilen fotoğrafı (1912)" olarak açıklanmış, ancak fotografın kaynağı olan "The New York Times" gazetesinde (http://www.nytimes.com/2005/09/30/arts/design/30kimm.html?_r=2&oref=slogin) haber başlığı olarak şu yazıyor: "Ghosts in the Lens, Tricks in the Darkroom". Yanlışım varsa düzeltin, bunun Türkçe karşılığı "Objektifteki hayalet, karanlık odadaki hileler" değil mi? Kaynaktaki yazının devamında da bu tip fotografların sahte olduğuna dair şeyler anlatılıyor. Bu durumda "ansiklopedik bilgi" almak için girdiğimiz Türkçe wikipedia'da ki bu fotografın altına yazılan zırvalık ta nesi? Hemde seçkin madde olarak gösterilen bu maddede? Wiki'de işlerin nasıl yürüdüğüne dair fazla bir bilgim yok, ara sıra girip bilim ile ilgili maddelere katkıda bulunuyorum, ancak şu andan itibaren Türkçe wiki'deki "seçkin madde" statüsünün pek te ciddi birşey olmadığını, alaleade bir seçim ile maddelere bu statünün verildiğini anlamış durumdayım. Bu fotograf, bu maddeye göz gezdiren bir insanın kolaylıkla ilgisini çekecek (öyle ya pek meraklıyız falcılara, medyumlara, ancak böyle fotograflarda, videolarda ve söylentilerde belirebilen "doğaüstü"(o da neyse artık) olaylara, hatta bilimsel olsa bile yine de içimizde bir köşelerde içinde "doğaüstü" bir şeyler barındırdığına inandığımız "kara delik" gibi konulara), seçkin madde rütbesinin desteğiyle hakikatten de böyle birşeyler olduğunun "bilimsel" olarak ispatlandığını görüp içinde böyle şeylerin doğruluğuna dair şüphe bile kalmayacaktır. Aynı şekilde "bükülen kaşık" fotografı... Niye bu yeteneğe sahip insanlar şu kaşığı ulu orta büküp te peygamberliklerini ilan etmiyorlar anlayamıyorum. Hep üzerinde oynanabilen video ve fotograf tarzı şeylerde görünüyor bunlar. Her neyse... Bu fotografların altındaki yazıları düzeltmeyi kendime görev biliyorum.--iskender(Jzznc) 07:37, 16 Haziran 2009 (UTC)

Düzeltmeler

Maddede bir takım düzeltmeler yaptım bu sırada daha detaylı okuma fırsatım oldu ve durumun sandığımdan daha kötü olduğunu gördüm. Yaptığım değişiklikleri özetlersem:

• Bir çok yere "iddia edilen" ve "sanılan" ifadelerini eklemek zorunda kaldım.
• Bazı noktalarda parapsikolojinin bilimsel yöntemle arasındaki sınır çizgisinin net olarak görülmesini sağladım:"Deney-dışı psişik deneyimler" başlığında "Kuşkusuz parapsikoloji deneylerden ve laboratuvar çalışmalarından ibaret değildir." cümlesine "Bu yönüyle bilimsel yönteme zıtlık gösterir." ifadesini ekledim.
• "Ölüm-ötesi deneyimi" başlığında "Dolayısıyla, burada, beş duyunun dışındaki bir algılama sözkonusudur." cümlesini sildim. Çünkü bu bir yorumdur.
• Yine "Deney-dışı psişik deneyimler" başlığında "deney-dışı" ifadesinin yanına parantez içinde yazılmış olan "doğal" ifadesini kaldırdım. Deney doğal değil midir? Yani sanki deney, doğayı zorlamayla, aslında yapamadığı ve yapamayacağı şeyleri yapmasını sağladığımız bir şeymiş gibi gösterilmiş.

Elbete yaptığım düzenlemeler yeterli değil, konunun genelinde parapsikoloji ve bilim arasındaki çizgi çok bulanık. Çizgi netleştirilmeli.--iskender(Jzznc) 08:31, 16 Haziran 2009 (UTC)

Bilimsel araştırma alanı?

Madde, tamamen taraflı ve gerçekleri gözardı ederek/çarpıtarak yazılmış. Parapsikoloji, yazıda iddia edildiği gibi bir bilimsel araştırma alanı olmadığı gibi parapsikoloji meraklılarını "diğer bilim adamları" ile aynı kefeye koymak da yanlış. Ne deney yöntemleri ne de çıkarımları bilimsel yöntem ile örtüşmüyor ve yazıda tanımlandığı gibi Fringe-science (sınır-bilim) değil, "Pseudoscience" (Sahte-bilim) olarak tanımlanıyor. Bu yüzden makalenin düzenlenip destekleyici tek bir kanıt, hatta çalışması muhtemel bir hipotez bile bulunmadığı vurgulanmalı. EEG cihazı da beyin dalgalarını ölçmez, nöronlardaki elektriksel aktiviteyi ölçer.

Bir de, verilen kaynakların çoğu da geçersiz. Hemen hemen hepsi parapsikoloji yanlısı, dayanaksız makaleler ve varsayımlar üzerine kurulu. Dayanaksız iddiaların da hepsi farklı dönemlerde, farklı kurumlarca yapılmış bilimsel deneylerle çürütülmüş durumda.

Kısacası, bu maddenin bu haliyle seçkin olarak tanımlanıp ana sayfada yer alması Türkçe Vikipedi'nin ayıbıdır. Bari İngilizce'den tercüme edilen kısımlar düzgün çevrilseydi. — Bu imzasız yazı 78.180.242.127 (mesaj•katkılar) tarafından eklenmiştir.

• Parapsikoloji'nin bir bilimsel araştırma alanı olmadığına katılıyorum. Maddede parapsikoloji öncelikle "paranormal olayların bilimsel yöntem ile etüdü" olarak tanımlanmış, ancak daha sonra "başka bir deyişle" ifadesi eklenenip dharma ansiklopedi'den "paranormal olayları konu alan bilimsel araştırma alanı" denilmiş. Bu iki cümle birbirinin "başka bir deyişi" filan değildir. Bilimsel yöntemi kullanarak paranormal olduğunu düşündüğümüz bazı şeyleri doğrulamaya çalışmak başka birşey, parapsikolojinin "bilimsel araştırma alanı" olması başka birşeydir. Parapsikolojinin "bilimsel bir araştırma alanı" olabilmesi için öncelikle iddia edilen "ruh", "psi enerjisi" gibi şeylerin deneysel olarak tespit edilmesi(beyin dalgası denilen ve aslında beyindeki nöronlarda oluşan elektrik akımının oluşturduğu(tıpkı bir kablodan değişen miktarda elektrik akımı geçtiğinde oluşan e.manyetik dalgalar gibi) elektromanyetik dalgadan ibaret olan enerjiyi "ruh işte bu" veya "vallahi psi enerjisi işte" şeklinde yorumlamazsak tabi), ölçülmesi ve bunlar kullanılarak doğanın geleceğine veya gelmişine dair bilgi elde edilebilmesi ve edilen bu bilginin de doğrulanabilmesi lazımdır. Parapsikolojinin bilimsel bir araştırma alanı olup olmadığına bilimle alakası olmayan "dharma ansiklopedi" değil bilimsel çevreler karar verebilir ve onların oluşturduğu kaynaklar kaynak olarak gösterilebilir.--iskender(Jzznc) 07:56, 21 Haziran 2009 (UTC)

• İngilizce maddeden yararlanarak birkaç ekleme yaptım, maddenin bu haliyle biraz daha sorunsuz olduğunu düşünüyorum. İlk paragrafta parapsikolojinin bilimsel bir araştırma alanı olduğunun parapsikologlar tarafından benimsendiğini belirttim, böylece verilen kaynağa da uymuş oldu.--iskender(Jzznc) 14:21, 21 Haziran 2009 (UTC)

Hiç bir bilimsel temeli yoktur. Madde ve Enerji tek evrensel cevherdir.78.168.59.166 19:56, 8 Kasım 2012 (UTC)

Doğu ülkelerindeki "bilimsel" saygınlık?

Başlık yanıltıcıdır. Parapsikoloji üzerine bolca deney yapılması onun bilimsel olduğu anlamına gelmez. Bilim, deneyler hassas ve oldukça kontrollü yapılması kaydıyla parapsikolojik kavramların aslında olmadığını her seferinde göstermektedir. Parapsikolojiyi geliştirdiği sanılan birçok "bilimsel" deney yeterince kontrollü yapılmamış, kontrol derecesi arttırıldığında ise sonuçların hiç bir paranormal etkiyi işaret etmediği gözlenmiştir. Bu maddenin genelinde paranormal olayların sanki gerçekten bilimsel olarak tespit edilmiş şeyler olduğu havası verilmeye çalışılmış, bol bol gerekli gereksiz ve yanlış yerlerde "bilimsel" ifadesi kullanılmış. Bu başlıkta kullanılan bilimsel sözcüğünün de bu nedenle gereksiz olduğunu düşünüyorum. Başlığı "Parapsikoloji'nin doğu ülkelerindeki durumu" olarak değiştiriyorum.--iskender(Jzznc) 14:43, 21 Haziran 2009 (UTC)

• Ben bu maddeyi okudukça hayrete düşüyorum. Bu nasıl bir seçkin madde? Hayret birşey! Kurumlaşma dönemi kısmından birkaç örnek sunayım size:
  • "bilimin getirmiş olduğu katı maddeci anlayışın doğurduğu kısır dünya felsefesi..." yorum sizindir.
  • "18. ve 19. yy. bilim anlayışına göre insan tesadüflerle oluşmuş gayet mekanik ve otomatik yapıya sahip bir varlıktı." harun yahya sitesinden mi yazıldı bu çok merak ediyorum. İnsan kör tesadüfle oluştu diyordu yani bilim öyle mi? Ansiklopedik bilgi olarak bunu mu yazıyorsunuz buraya? Ayıp, hakikatten ayıp.
  • "19. yy. biliminin kendilerini içine sürüklediği mekanik kör düğümden çıkacak bir yol bulmak" öyle kör bir düğüm ki bu onun sayesinde bilgisayar kullanabiliyor, uçaklar yapabiliyor, birçok hastalığa çare buluyor, cep telefonumuzla istediğimize anında ulaşabiliyoruz. Parapsikoloji ise o kadar kullanışlı ve güzel birşey ki şimdiye kadar hiç bir işe yaramadı: Medyumlara, falcılara tonla para akıtmanızı sağlaması, x-files, lost vs gibi dizilerin ortaya çıkarması ve benzeri tarz "çok işe yarayan şeyleri" ortaya çıkarmasından başka.
  • "Bu ünlü psikologlar da dernek çevresinde çok önemli ve yararlı çalışmalar yapmışlardır." nedir bu çalışmalar acaba? verdiğiniz kaynaktan birkaç örnek yazsaydınız keşke buraya, yoksa bu cümlenin buraya yazılmasındaki amaç nedir? "Ha bu parapsikoloji yarar sağlamış güzel birşey bu" dememizi mi sağlatmak amaç?

Bazı kısımlar baştan yazılması lazım. Şimdilik görebildiğim yerlere "kaynak belirtilmeli" ifadesini koydum. Sağlığım açısından okumaya ve düzenlemeye biraz ara vereceğim.--iskender(Jzznc) 15:14, 21 Haziran 2009 (UTC)

• Belli ki vikipedi parapsikoloji topluluğu el birliği ile seçkin madde seçmiş, burada maddenin bilimselliği tartışılıyor açıkçası bu maddede bilim kelimesinin dahi geçmemesi lazım, bilimsel yöntemle yapılan deneyler bilim dışı sonuçlar veremez, zaten parapsikoloji tarihinden günümüze kadar hiçbir şey ispatlanamamıştır. dolayısi ile parapsikoloji diye bir kavram yada bilim dalı esasında yok. kafanızda var böyle şeyler. kaşık aslında yok matrix mi lan burası
  • Aslında bilimsel olup olmadığı tartışılmıyor, bilimsel olmadığı anlatılmaya çalışılıyor burada, yardımlarınızla bu yanlışı düzeltmemiz daha kolay olacaktır.--iskender(Jzznc) 21:28, 21 Haziran 2009 (UTC)

Afyon türevi.78.168.59.166 19:55, 8 Kasım 2012 (UTC)

KAYNAK mı istiyorsunuz

• İstenilen kaynakları _fazlasıyla_ vaktim müsait olduğunda koyacağım,sevgi ve saygılarımla...Bu arada maddenin bir tür sansürden geçirildiğini, buna sessiz kalındığını düşünüyorum ve maddenin daha yetkin hale getirilmesi gerektiğini düşünüyorum ve bu konuda kısa zaman sonra katkılarda bulunmayı düşünüyorum ...--Sigitolo 00:11, 12 Temmuz 2009 (UTC)

• Burada maddenin SM seçilmesinden sonra kırmızı bağlantı yapılan isimlerin birçoğu İngiliz ve ABD'li olmalarına rağmen, bu maddenin çevrildiği, SM seçilen İngilizce Wikipedia'da bile kırmızı bağlantı yapılmamış, SM maddelerimizde tüm kişi adlarına değil, önemli, konuyu doğrudan ilgilendiren kişi adlarına bağlantı yapılıyor genellikle, gördüğüm kadarıyla. SM seçilmiş bu maddedede kırmızı bağlantılar kalmasın diye kırmızıları maviye çevirmeye başladıysam da, sözkonusu durumu görünce bundan vazgeçtim bilginize, sevgi ve saygılarımla... --Sigitolo 03:52, 7 Şubat 2010 (UTC)

"iddia edilen" lafı tarafsız gibi görünüyor

Yaşamda ve bilimde her şey iddialardan ibaret galiba:) sevgiler saygılar...:)

Psikhe

Ruh, Yaşam demektir. Bkz. En.WP Psyche maddesi. --E4024 (mesaj) 16:22, 25 Haziran 2012 (UTC)

Yeniden seçkin madde?

Senede bir kez bu maddenin seçkin madde olması Türkçe Wikipedia'nın ve Türkiye'nin acizliğin bir kanıtı olsa gerek. Akademik olarak saygın hiç bir üniversitede okutulmayan ve şimdiye kadar varlığına dair şüpheyi doğrulayacak hiç bir kanıt bilimsel yöntem ile gözlenememiş olmasına rağmen bilimselmiş süsü verilmesi de sadece ikiyüzlülüktür. 78.185.238.47 15:36, 30 Haziran 2012 (UTC)

Ek olarak; Son derece kolayca çürütülebilir bir saçmalığı örnekleyeyim. Hİzmetleri için madalya aldığı söylenen Joe McMoneagle'ın çalıştığı projenin raporundan alıntıdır. "The laboratory studies do not provide evidence regarding the origins or nature of the phenomenon, assuming it exists, nor do they address an important methodological issue of inter-judge reliability." Aldığı madalyanın da parapsikolojik başarıyla ilgisi yok. Gösterilen kaynaklardan benim bakabildiğim 5-10 tanesinin de doğrulanabilirliği olmadığından geçerli olamayacağı ortada. 78.185.238.47 15:46, 30 Haziran 2012 (UTC)

Üslup ve kaynakların güvenilirliği

(Maddenin tamamında bu sorun var ama ben yalnızca en yoğun gördüğüm kısma işaret edeceğim.) Sahtekarlıklar-hileler bölümü "biz aslında sahtekar değiliz" demeye getiren bir üslupla yazılmış. Burada kullanılan, parapsikolojiyi savunan kaynakların hiçbiri bağımsız ve güvenilir değil. Parapsikoloji, maddenin girişinde de yazıldığı gibi, genel olarak kabul gören bir disiplin değil. Dolayısıyla iddialarını (ansiklopediye girmek üzere) desteklemek için çok kuvvetli kaynaklara ihtiyacı var. atakaℵ 18:08, 9 Eylül 2013 (UTC)