Türkiye'de spor
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ekim 2012) |
Türkiye nüfusunun % 29’unu 12-24 yaş grubu oluşturmaktadır. Geriye kalan orta yaş ve yaşlı nüfusu oluşturan grupla birlikte genç nüfusun spora olan ihtiyacı oldukça fazladır. Şöyle ki; günümüzde gerek bilim ve teknolojideki gelişmeler, gerekse tıp alanındaki gelişmeler ortalama yaşam sınırını yükseltmiştir. Böylece spor yapmaya olan ihtiyaç artmaktadır. Spora ihtiyaç gösteren grupların spor yapabilmesi ise öncelikle spor kulüpleri ile okullarda olabilmektedir. Ancak Türkiye’de spor kulübü sayısı, 1999 verilerine göre 5.988’dir. Bunun 4.828’i futbol branşında, 1.160’ı ise diğer spor branşlarında faaliyet göstermektedir. Yani, her 10.455 kişiye bir spor kulübü düşmekte, futbol branşı baz alındığında ise her 12.967 kişiye bir futbol spor kulübü düşmektedir. İl bazında ise, Uşak'ta 3874 kişiye bir spor kulübü düşerken, Ankara’da 14.004 kişiye, İstanbul’da 14.474 kişiye bir spor kulübü düşmektedir. Böylece, Ankara, İstanbul gibi büyük iller Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır. Nüfusa göre spor kulübü başına düşen en fazla insan sayısı ise Kilis'te bulunmaktadır (36.681).[1]
12 Haziran 1990 tarihinde yaşam boyu spor faaliyetlerini organize etmek amacıyla GSGM bünyesinde Herkes İçin Spor (HİS) federasyonu kuruldu.
Spor branşlarının tarihçesi
değiştirGüreş
değiştirGeleneksel bir Türk sporu olan güreşin en önemli karşılaşması Kırkpınar Yağlı Güreşleri'dir. Türklerin MÖ 4. yy.dan beri güreş yaptıkları bilinmektedir. İlkbahar aylarında doğanın canlanışı için yapılan kutlamalarda, evlenme merasimlerinde, zafer şölenlerinde hep güreş müsabakaları yapılırdı. 1996 yılında Geleneksel Spor Dalları Federasyonu kurulmuş ve kumlu güreş için önemli bir adım atılmıştır.
Halter
değiştirÇağdaş anlamdaki halter sporu 1890'larda Galatasaray Lisesi'nin Fransız öğretmenlerince sokulması ile olmuştur. 1924 Paris Olimpiyat Oyunları uluslararası alanda katılınılan ilk şampiyonadır. Bu şampiyonaya, Gülleci Cemal Erçman ve Neyzen Şevki Sezgin'den oluşan takımla gidildi. Gülleci Cemal tüy sıklette toplam 345 kg ile 39 halterci arasında 12. olmuştur. 1928 Amsterdam Olimpiyat Oyunları'nda Gülleci Cemal 25 halterci arasında toplam 262.5 kg kaldırarak sekizinci oldu. 1959 yılında 11-23 Ekim tarihleri arasında yapılan Beyrut’ta düzenlenen 3.Akdeniz Oyunları’nda 82.5 kiloda aldığı ikincilikle halterdeki ilk başarımızı sağlayan sporcu Metin Gürman olmuştur. Bu başarılar aynı zamanda uluslararası alanda halter sporundaki ilk başarılardır.Naim Süleymanoğlu ve Halil Mutlu Türkiye'ye Avrupa, Dünya ve Olimpiyat Oyunları'nda halterde altın madalya kazandırarak ülkenin adını duyurmuşlardır.Son yıllarda da Nurcan Taylan,Taner Sağır,Sibel Özkan gibi genç haltercilerimiz uluslararası arenada ön plana çıkmaya başlamışlardır.
Cirit
değiştirCirit Oyunu, Türklerin en büyük tören ve sportif oyunu idi. Daha sonra 16. yüzyılda Osmanlı Türkleri tarafından bir Savaş Oyunu olarak kabul edildi. 19. yüzyılda bütün Osmanlı ülkesi ve saraylarının en büyük gösteri sporu ve oyunu oldu. Cirit, aynı zaman tehlikeli bir oyun olduğundan 1826 yılında II. Mahmut tarafından yasak edildi. Fakat daha sonra yine Osmanlı Ülkesi'nin başta gelen meydan ve savaş oyunu olarak her tarafa yayıldı. Cirit Oyunu, daha 40-50 yıl öncesine değin Anadolu'da yaygın bir oyun olduğu halde son yıllarda sadece Erzurum, Bayburt, Erzincan, Uşak, Manisa ve Malatya yörelerinde yaşamaya devam etti. 20-25 yıldan beri Konya ve Balıkesir'de tarihe karıştı.1992 yılında Ankara'da 2005 yılında Kars selimde ve Sivas'ta cirit kulüpleri kurularak yaşatılmaya çalışılmaktadır. Her yıl Ertuğrul Gazi Törenleri dolayısıyla eylül aylarının ikinci Pazar günleri Söğüt'te, Haziran'ın ilk haftası Kâğıthane'de ikinci haftası Gebze'de cirit festivalleri yapılmaktadır. Cirit daha sonra Avrupa'ya ve Arabistan ülkelerine sıçramıştır. 17. yüzyılda Fransa'da, Almanya'da ve diğer ülkelerde de Cirit Oyunu yayılmıştır. Türklerin en eski geleneklerinden olan cirit günümüzde Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu altında yapılanmakta ve Türkiye'de en fazla atlı cirit kulübü Uşak ilinde yer almaktadır. Uşak ilinde geleneksel olarak sürdürülen Atlı Ciritin yanında “Mısır Odunu" adı verilen oyuna da rastlanmaktadır. Bu oyunun bir benzerinin eskiden ciritten daha kısa olan ve Lobut adıyla anılan bir arşın boyundaki bir sopayla “Lobut Atma” adıyla oynanmıştır.[2]
Okçuluk
değiştirGüreş, binicilik,avcılık ve cirit gibi Türklerde gelenekselleşmiş bir spordur.Günümüzde Dünya Okçuluk Fedarasyonu Başkanı bir Türk'tür. (Uğur Erdener)
Binicilik
değiştirAtı Türkler evcilleştirmişlerdir ve eski çağlarda sürekli atlarla haşır neşir olmuşlardır.[kaynak belirtilmeli] Türkler için at, mukaddes ve vazgeçilmez bir unsurdur. At sırtında doğar, at sırtında savaşır, at sırtında ölürlerdi.[kaynak belirtilmeli] At sütü ve kımız Türklerin yegâne içkisi idi.[kaynak belirtilmeli] Günümüzde de çeşitli binicilik kulüpleri ve hipodromlarda bu spor devam ettirilmektedir. Gazi Koşusu,dünyaca ünlüdür.[kaynak belirtilmeli]
Futbol
değiştirTürkiye'de en çok sevilen spor türlerinden biri de Futboldur. Futbol ligler halinde oynanmakta ve bunların en büyüğü Süper Lig'dir. Lig şampiyonu olabilmiş olan takımların dördü (Beşiktaş, Fenerbahçe,Galatasaray, İstanbul Başakşehir FK) İstanbul takımı, iki tanesi ise (Trabzonspor ve Bursaspor) ise Anadolu takımlarıdır. Futbol kulüpleri Türkiye Futbol Federasyonu çatısı altında toplanmıştır.[3]
Türkiye'de futbol son yıllarda kayda değer bir gelişme göstermiş, bunun uzantısı olarak, ulusal takımı 48 yıl aradan sonra 2002 yılında FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı kazanmış ve Güney Kore ulusal takımını yenerek tarihinin en büyük (dünya üçüncülüğü) başarısına imza atmıştır.[4]
Mevcut spor federasyonlarının lisanslı sporcu sayısı 122.939’dur. Nüfusa göre sporcu oranı 509 iken bu oran futbol branşında 148’dir. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve Futbol Federasyonu'na kayıtlı toplam lisanslı sporcu sayısı 544.572’dir. Türkiye nüfusuna göre oranı ise 115’dir. Bu orana göre Türkiye'de her 115 kişiden biri spor yapmaktadır. Nüfus başına düşen sporcu oranı en iyi durumdaki ilimiz Yalova’dır (37). İkinci olarak Kırklareli gelmektedir (55). Sayısal açıdan en kötü durumda olan illerimiz ise Diyarbakır (375) ve Şırnak (383) gözükmektedir. Bu arada İzmir ili nüfusu başına düşen sporcu sayısı 99, İstanbul ilinde 107, Ankara ilinde ise 153’tür. Bu verilere göre başkent Ankara dahi Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır.[1] Türkiye 2002 Dünya kupasında 3. olmuştur.Ayrıca Avusturya-İsviçre'nin ortak düzenlediği 2008 Avrupa şampiyonasında da yarı finale çıkmayı başarmıştır.Günümüzde Türkiye FIFA Sıralaması'nda tüm dünya ülkeleri arasında 21.sıradadır ve bu puanla futbolun anavatanı İngiltere'nin önündedir.
Hentbol
değiştirTürkiye’de hentbol, ilk defa 1927 yılında İstanbul’da oynanmıştır. 1942 yılında İstanbul’da bölge turnuvaları düzenlenmeye başlanmıştır. Türkiye çapında ilk ulusal turnuva 1945 yılında düzenlenmiştir. Toplam 4 takımın katıldığı bu turnuvayı Kara Harp Okulu takımı kazanmıştır. Türkiye'de hentbol federasyonu 1976 yılında kurulmuş, Deplasmanlı Hentbol Ligi ise 1982-83 sezonunda 12 takımın katılımıyla oluşturulmuştur. Kadınlarda ise Türkiye Ligi, 1986-87'de başlamıştır.
Basketbol
değiştirBasketbol, Türkiye'de ilk kez 1904 yılında Robert Kolej spor salonunda oynandı. 2002'de Türk ulusal takımı, 12 Dev Adam, bir ilki gerçekleştirerek Türkiye'de yapılan Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda (EuroBasket 2001) Yugoslavya’ya karşı final oynadı ve daha sonra dünya 6.'lığını elde etti.2011 Avrupa Kadınlar Basketbol Şampiyonasında finale çıkan kadın ulusal takımımız ise Rusya'ya kaybederek Avrupa 2.'liğini elde etti. Günümüzde Türk Basketbolu FIBA Sıralaması'na göre erkeklerde tüm dünya ülkeleri içinde 13.,bayanlarda ise 32.dir. Türkiye'de, NBA sıkı bir izleyici kitlesine sahiptir.
Şu anda 1. Lig basketbol Basketbol Süper Ligi'dir
2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası, 28 Ağustos ve 12 Eylül tarihleri arasında Türkiye'de gerçekleştirilmiştir. Şampiyonayı FIBA, Türkiye Basketbol Federasyonu ve 2010 Organizasyon Komitesi ortaklaşa organize etmiştir.
1986'dan beri üçüncü defa 24 ülkenin katılacağı turnuvanın grup karşılaşmaları İstanbul, Ankara, İzmir ve Kayseri'de, final aşaması İstanbul Sinan Erdem Spor Salonu'nda oynanmış, şampiyon ise finalde Türkiye'yi 64-81 mağlup eden Amerika Birleşik Devletleri olmuştur.
Voleybol
değiştirVoleybol futboldan sonra basketbol ile beraber en popüler spordur.Türkiye kadın millî voleybol takımı FIVB Sıralaması'na göre tüm dünya ülkeleri içerisinde bayanlarda 5.[5] erkeklerde 24.dür.[6] Özellikle Eczacıbaşı SK yatırımları Türk voleyboluna büyük bir katkı sağlamıştır. Eczacıbaşı Avrupa turnuvalarında oynadığı Dörtlü finaller ile Türkiye'yi başarıyla temsil etmiştir. Fenerbahçe (kadın voleybol takımı) Şampiyonlar liginde 2. olup 2010 Dünya Kulüpler Şampiyonasında maç kaybetmeden ve set vermeden Dünya Şampiyonu olmuştur. 2012 de ise Fenerbahçe' Şampiyonlar ligi Şampiyonu unvanı kazanmıştır. Avrupanın en büyük kadın voleybol kulüplerinden biri olan VakıfBank SK, 23 Ekim 2012’den 22 Ocak 2014’e kadar oynadığı 73 resmi maçın tamamını kazanarak “Üst üste en çok resmi maç kazanan voleybol takımı” olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeyi başarmıştır.[7] 2018 yılında 10. Türkiye Ligi Şampiyonluğu'nun yanı sıra, üst üste ikinci kez Avrupa Şampiyonlar Ligi'nde ve Dünya Kulüpler Şampiyonası'nda şampiyon olarak 4. kez Avrupa Şampiyonu,[8] 3. kez de Dünya Şampiyonu unvanını kazanan takım Türk voleybol tarihine önemli oyuncular kazandırmış ve büyük başarılar getirmiştir. Türkiye kadın millî voleybol takımı (Filenin Sultanları) 2012 Londra olimpiyatlarına tarihinde ilk kez katılmış ve turnuvayı 9. olarak tamamlamıştır. 2018 FIVB Voleybol Kadınlar Uluslar Ligi ve 2019 Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası'nda gümüş madalya kazanmışlardır.[9][10] 2020 Ocak ayında Apeldron'da düzenlenen Tokyo Olimpiyat Elemelerin'de finalde Almanyayı yenerek 2020 Tokyo Olimpiyatlarına katılmaya hak kazandılar.[11]
Filenin Sultanları 2023 Milletler liginde şampiyon oldu.
Motor sporları
değiştirTürkiye Otomobil ve Motorsporları Federasyonu 1991 yılında kurulmuştur.
Türkiye Formula 1 Grand Prix düzenlenen 17 ülkeden bir tanesidir ve 2005 yılında dahil olmuştur. Türkiye'nin bu dalda yüzakı Kenan Sofuoğlu'dur.
Bilardo
değiştirTürkiye'de en yaygın masa sporudur. Ülkenin her yerine yayılmış modern bilardo salonlarında ve okul sporları kategorisine alınmasıyla okullarda da yaygınlaşan, 7 den 70 her yaşta insanın birlikte yapabileceği belki de tek spor dalıdır.
Amerikan Futbolu
değiştirTürkiye'de Amerikan Futbolu ilk defa 1987 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrenciler arasında oynandı. Üniversite, okul dışından bir takımla ilk maçını 1988 yılında Amerikan Donanması ile yaptı. 2005 yılında federasyonun kurulmasıyla takımlar Türkiye Korumalı Futbol 1. Ligi, Türkiye Korumalı Futbol 2. Ligi ve Üniversiteler Ligi'nde mücadele etmektedir.
Su sporları
değiştirYüzme
değiştirDerya Büyükuncu Dünya Yüzme Kupası'nda altın madalya, Avrupa Kısa Kulvar Yüzme Şampiyonası'nda gümüş madalya elde etmiştir.
Yelken
değiştir25 Mayıs 1957'de kurulan Türkiye Yelken Federasyonu'nun amacı, Türkiye'de yelken sporunu tanıtmak, geliştirmek ve yaygınlaştırmaktır. Federasyon, 2006 yılında özerkleşmiştir.
Süper lig kulüpleri
değiştirTürkiye'nin futbol, basketbol, voleybol, hentbol ve diğer takım sporlarının süper lig takımlarının yıllara göre lig dereceleri, Türkiye kupası şampiyonlukları bu bölümde yer almaktadır.
Türkiye süper ligi'nde (1959-2024), Galatasaray 24, Fenerbahçe 19, Beşiktaş 16, Trabzonspor 7, Bursaspor 1, Başakşehir 1 kez şampiyon olmuştur.
Türkiye kupası'nda (1963-2024), Galatasaray 18, Beşiktaş 11, Trabzonspor 9, Fenerbahçe 7, Altay, Ankaragücü, Gençlerbirliği, Göztepe ve Kocaeli ikişer, Kayserispor, Bursaspor, Eskişehirspor, Sakaryaspor, Konyaspor, Akhisar Belediyespor ve Sivasspor da birer kez şampiyon oldular.
Türkiye futbol süper ligi kulüpleri (1991- 2005) | ||||||||||||||||
Kulüpler | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (1991-2005) | |||||||||||||||
1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | Sezon | |
Galatasaray | 2 | 3 | 1 | 1 | 3 | 4 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 | 6 | 3 | 27 |
Beşiktaş | 1 | 1 | 2 | 4 | 1 | 3 | 2 | 6 | 2 | 2 | 4 | 3 | 1 | 3 | 4 | 27 |
Fenerbahçe | 5 | 2 | 5 | 2 | 4 | 1 | 3 | 2 | 3 | 4 | 1 | 2 | 6 | 1 | 1 | 27 |
Trabzonspor | 3 | 4 | 3 | 3 | 2 | 2 | 4 | 3 | 4 | 6 | 5 | 14 | 7 | 2 | 2 | 27 |
Gençlerbirliği | 10 | 10 | 10 | 7 | 5 | 10 | 11 | 14 | 8 | 5 | 10 | 8 | 3 | 10 | 5 | 27 |
Gaziantepspor | 13 | 13 | 11 | 8 | 7 | 6 | 8 | 15 | 7 | 3 | 3 | 6 | 4 | 4 | 9 | 27 |
Bursaspor | 8 | 6 | 6 | 9 | 6 | 9 | 5 | 8 | 12 | 10 | 14 | 10 | 15 | 16 | 26 | |
MKE Ankaragücü | 7 | 8 | 8 | 11 | 14 | 11 | 12 | 13 | 14 | 13 | 6 | 4 | 8 | 9 | 13 | 22 |
Antalyaspor | 13 | 7 | 10 | 12 | 6 | 11 | 15 | 17 | 17 | |||||||
Kayserispor | 12 | 12 | 11 | 16 | 16 | 14 | 16 | |||||||||
Samsunspor | 16 | 5 | 8 | 8 | 9 | 5 | 10 | 7 | 8 | 15 | 12 | 7 | 12 | 15 | ||
Konyaspor | 12 | 12 | 16 | 11 | 8 | 14 | ||||||||||
Denizlispor | 15 | 15 | 17 | 8 | 11 | 5 | 10 | 5 | 6 | 14 | ||||||
Kocaelispor | 4 | 6 | 9 | 5 | 7 | 10 | 5 | 12 | 13 | 11 | 18 | 12 | ||||
Çaykur Rizespor | 9 | 16 | 14 | 10 | 11 | |||||||||||
Eskişehirspor | 17 | 15 | 10 | |||||||||||||
Altay | 9 | 7 | 10 | 10 | 12 | 14 | 7 | 11 | 16 | 16 | 10 | |||||
Kardemir Demir Çelik Karabükspor | 14 | 9 | 18 | 9 | ||||||||||||
Adanaspor | 16 | 15 | 9 | 18 | 11 | 17 | 7 | |||||||||
Diyarbakırspor | 12 | 14 | 12 | 15 | 6 | |||||||||||
Malatyaspor | 13 | 5 | 8 | 11 | 5 | |||||||||||
Vanspor | 12 | 14 | 13 | 18 | 18 | 5 | ||||||||||
Sarıyer | 4 | 7 | 9 | 16 | 16 | 5 | ||||||||||
Elazığspor | 13 | 18 | 4 | |||||||||||||
Zeytinburnuspor | 14 | 13 | 16 | 18 | 4 | |||||||||||
Karşıyaka | 15 | 13 | 15 | 18 | 4 | |||||||||||
Sakaryaspor | 16 | 16 | 3 | |||||||||||||
Göztepe | 17 | 7 | 17 | 3 | ||||||||||||
Erzurumspor | 13 | 14 | 17 | 3 | ||||||||||||
Aydınspor | 11 | 5 | 15 | 3 | ||||||||||||
Bakırköyspor | 6 | 11 | 14 | 3 | ||||||||||||
Akçaabat Sebatspor | 13 | 18 | 2 | |||||||||||||
Yimpaş Yozgatspor | 7 | 18 | 2 | |||||||||||||
Çanakkale Dardanelspor | 11 | 17 | 2 | |||||||||||||
Adana Demirspor | 15 | 18 | 2 | |||||||||||||
Boluspor | 9 | 14 | 2 | |||||||||||||
Siirt Jetpaspor | 16 | 1 | ||||||||||||||
Şekerspor | 17 | 1 | ||||||||||||||
Petrol Ofisi | 17 | 1 |
Türkiye futbol süper ligi kulüpleri (2006- 2022) | ||||||||||||||||||
Kulüpler | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2006-2022) | |||||||||||||||||
2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | Sezon | |
Trabzonspor | 4 | 4 | 6 | 3 | 5 | 2 | 3 | 9 | 4 | 5 | 12 | 6 | 5 | 4 | 2 | 4 | 1 | 48 |
Fenerbahçe | 2 | 1 | 2 | 4 | 2 | 1 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 3 | 2 | 6 | 7 | 3 | 2 | 64 |
Konyaspor | 7 | 9 | 14 | 16 | 17 | 11 | 8 | 3 | 9 | 15 | 8 | 13 | 11 | 3 | 21 | |||
İstanbul Başakşehir | 4 | 4 | 2 | 3 | 2 | 1 | 12 | 4 | 14 | |||||||||
Alanyaspor | 12 | 12 | 9 | 5 | 7 | 5 | 6 | |||||||||||
Beşiktaş | 3 | 2 | 3 | 1 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 1 | 1 | 4 | 3 | 3 | 1 | 6 | 64 |
Antalyaspor | 16 | 12 | 9 | 11 | 15 | 7 | 17 | 9 | 5 | 14 | 7 | 9 | 16 | 7 | 26 | |||
Fatih Karagümrük | 8 | 8 | 8 | |||||||||||||||
Adana Demirspor | 9 | 18 | ||||||||||||||||
Sivasspor | 8 | 7 | 4 | 2 | 15 | 15 | 8 | 12 | 5 | 15 | 16 | 7 | 12 | 4 | 5 | 10 | 16 | |
Kasımpaşa | 18 | 11 | 18 | 6 | 6 | 13 | 7 | 10 | 8 | 14 | 10 | 14 | 11 | 17 | ||||
Hatayspor | 6 | 12 | 2 | |||||||||||||||
Galatasaray | 1 | 3 | 1 | 5 | 3 | 8 | 1 | 1 | 2 | 1 | 6 | 4 | 1 | 1 | 6 | 2 | 13 | 64 |
Kayserispor | 5 | 5 | 5 | 7 | 8 | 6 | 11 | 5 | 18 | 15 | 15 | 9 | 10 | 18 | 17 | 14 | 17 | |
Gaziantep FK | 8 | 9 | 15 | 3 | ||||||||||||||
Giresunspor | 16 | 7 | ||||||||||||||||
Çaykur Rizespor | 9 | 15 | 17 | 13 | 14 | 13 | 16 | 11 | 15 | 13 | 17 | 21 | ||||||
Altay SK | 18 | 41 | ||||||||||||||||
Göztepe | 6 | 15 | 11 | 10 | 19 | 30 | ||||||||||||
Yeni Malatyaspor | 16 | 10 | 5 | 16 | 15 | 20 | 5 | |||||||||||
BB Erzurumspor | 17 | 18 | 2 | |||||||||||||||
MKE Ankaragücü | 13 | 13 | 8 | 13 | 12 | 13 | 18 | 13 | 17 | 19 | 51 | |||||||
Gençlerbirliği | 6 | 6 | 15 | 14 | 10 | 14 | 9 | 11 | 9 | 9 | 10 | 8 | 17 | 12 | 20 | 47 | ||
Denizlispor | 15 | 14 | 7 | 15 | 17 | 14 | 21 | 21 | ||||||||||
Bursaspor | 10 | 13 | 6 | 1 | 3 | 5 | 4 | 8 | 6 | 11 | 14 | 13 | 16 | 50 | ||||
Akhisar Belediyespor | 14 | 10 | 12 | 8 | 7 | 11 | 18 | 7 | ||||||||||
Ankaraspor/Osmanlıspor | 14 | 8 | 10 | 10 | 18 | 5 | 13 | 16 | 9 | |||||||||
Kardemir Karabükspor | 9 | 12 | 15 | 7 | 16 | 11 | 18 | 10 | ||||||||||
Gaziantepspor | 11 | 11 | 9 | 8 | 13 | 4 | 10 | 10 | 15 | 10 | 14 | 17 | 31 | |||||
Adanaspor | 18 | 22 | ||||||||||||||||
Samsunspor | 17 | 16 | 30 | |||||||||||||||
Kocaelispor | 17 | 20 | ||||||||||||||||
Eskişehirspor | 11 | 7 | 7 | 6 | 8 | 12 | 11 | 17 | 30 | |||||||||
İstanbul BBSK | 12 | 9 | 6 | 12 | 7 | 16 | 12 | |||||||||||
Manisaspor | 12 | 12 | 16 | 14 | 10 | 17 | 6 | |||||||||||
Diyarbakırspor | 18 | 16 | 11 | |||||||||||||||
Mersin İdman Yurdu | 13 | 18 | 7 | 18 | 15 | |||||||||||||
Elazığspor | 13 | 16 | 4 | |||||||||||||||
Kayseri Erciyesspor | 10 | 17 | 14 | 17 | 13 | |||||||||||||
Sakaryaspor | 18 | 11 | ||||||||||||||||
Orduspor | 14 | 17 | 11 | |||||||||||||||
Balıkesirspor | 5 | 18 | 2 | |||||||||||||||
Bucaspor | 16 | 1 | ||||||||||||||||
Hacettepe SK | 18 | 2 |
Türkiye futbol süper ligi kulüpleri (2023- 2039) | ||||||||||||||||||
Kulüpler | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2023-2039) | |||||||||||||||||
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2038 | 2039 | Sezon | |
Galatasaray | 1 | 1 | 66 | |||||||||||||||
Fenerbahçe | 2 | 2 | 66 | |||||||||||||||
Trabzonspor | 6 | 3 | 50 | |||||||||||||||
İstanbul Başakşehir | 5 | 4 | 16 | |||||||||||||||
Kasımpaşa | 10 | 5 | 20 | |||||||||||||||
Beşiktaş | 3 | 6 | 66 | |||||||||||||||
Sivasspor | 14 | 7 | 19 | |||||||||||||||
Alanyaspor | 15 | 8 | 9 | |||||||||||||||
Çaykur Rizespor | 9 | 22 | ||||||||||||||||
Antalyaspor | 13 | 10 | 29 | |||||||||||||||
Gaziantep FK | 18 | 11 | 5 | |||||||||||||||
Adana Demirspor | 4 | 12 | 20 | |||||||||||||||
Samsunspor | 13 | 31 | ||||||||||||||||
Kayserispor | 9 | 14 | 19 | |||||||||||||||
Hatayspor | 19 | 15 | 4 | |||||||||||||||
Konyaspor | 8 | 16 | 23 | |||||||||||||||
MKE Ankaragücü | 11 | 17 | 54 | |||||||||||||||
Fatih Karagümrük | 7 | 18 | 10 | |||||||||||||||
Pendikspor | 19 | 1 | ||||||||||||||||
Istanbulspor | 12 | 20 | 24 | |||||||||||||||
Giresunspor | 16 | 8 | ||||||||||||||||
Ümraniyespor | 17 | 1 |
Türkiye Kupası şampiyonu |
---|
Türkiye basketbol süper ligi kulüpleri (erkekler)
Türkiye basketbol erkekler süper liginde (1967-2018), Efes 13, FB 9, Eczacıbaşı 8, GS 5, İTÜ 5, Ülker 4, BJK 2, Tofaş 2, Karşıyaka 2, Altınordu 1, Muhafızgücü 1 kez şampiyon olmuştur.
Erkekler Türkiye Kupası (basketbol)nda (1993-2018), Anadolu Efes 12, Fenerbahçe 4, Ülker 3, Tofaş 3, Galatasaray, Beşiktaş, T. Telekom, P.Karşıyaka, Banvit birer kez şampiyon olmuştur.
Türkiye basketbol süper ligi kulüpleri (erkekler) | ||||||||||||||
Kulüpler | İli | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2010-2020) | ||||||||||||
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
Anadolu Efes | İstanbul | 3 | 2 | 1 | 3 | 3 | 1 | o | ||||||
Fenerbahçe | İstanbul | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 2 | o | ||||
Galatasaray | İstanbul | 4 | 8 | 3 | 6 | 9 | 3 | o | ||||||
Tofaş | Bursa | 8 | 16 | 8 | 2 | 4 | o | |||||||
Gaziantep Basketbol | Gaziantep | 10 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | o | ||||||
Beşiktaş | İstanbul | 1 | 5 | 9 | 9 | 2 | 5 | 6 | o | |||||
Türk Telekom | Ankara | 11 | 7 | 15 | 7 | o | ||||||||
Bandırma (Banvit) | Balıkesir | 1 | 1 | 5 | 5 | 5 | 4 | 8 | o | |||||
Bahçeşehir Koleji | İstanbul | 9 | o | |||||||||||
Darüşşafaka | İstanbul | 3 | 4 | 4 | 6 | 10 | o | |||||||
Pınar Karşıyaka | İzmir | 6 | 4 | 6 | 9 | 10 | 11 | o | ||||||
Büyükçekmece B. SK | İstanbul | 10 | 13 | 12 | 12 | o | ||||||||
Afyon Belediyespor | Afyon | 14 | o | |||||||||||
İTÜ Basket | İstanbul | o | ||||||||||||
Bursasspor | Bursa | o | ||||||||||||
Ormanspor | Ankara | o | ||||||||||||
İstanbul BBSK | İstanbul | 12 | 13 | 10 | 11 | 13 | Çek | |||||||
Sakarya BB | Sakarya | 8 | 15 | |||||||||||
Trabzonspor | Trabzon | 9 | 6 | 11 | 12 | 13 | Çek. | |||||||
Eskişehir Basket | Eskişehir | 15 | Çek | |||||||||||
Yeşilgiresun Bld | Giresun | 12 | 11 | 15 | ||||||||||
Uşak Sportif | Uşak | 7 | 13 | 7 | 14 | 16 | ||||||||
Torku Konyaspor | Konya | 13 | 11 | 16 | ||||||||||
Balıkesir Basketbol | Balıkesir | 15 | ||||||||||||
TED Ankara Kolejliler | Ankara | 12 | 14 | 14 | 16 | |||||||||
Olin Edirne | Edirne | 14 | ||||||||||||
Mersin BŞB | Mersin | 15 | ||||||||||||
Aliağa GSK (Petkim) | İzmir | 16 |
Türkiye basketbol süper ligi kulüpleri (kadınlar):
Türkiye süper liginde (1981-2017), GS 13, FB 12, BJK 3, ODTÜ 3, Botaş 2, MTA 2, İstanbul Ünv. 1, Yakın Doğu Ünv.1 kez şampiyon olmuştur.
Türkiye kupasında (1993-2017), Fenerbahçe 11, Galatasaray 11, Botaş 2, Yakın Doğu Ünv. 1 kez şampiyon olmuştur.
Türkiye basketbol süper ligi kulüpleri (kadınlar)
Türkiye basketbol süper ligi kulüpleri (kadınlar) | ||||||||||||||
Kulüpler | İli | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2010-2020) | ||||||||||||
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
Fenerbahçe | İstanbul | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 3 | 1 | 2 | 1 | 1 | o | ||
Çukurova Basket(Girne Ünv.) | Mersin | 11 | 4 | 2 | o | |||||||||
Botaş | Adana | 6 | 10 | 5 | 9 | 11 | 10 | 5 | 3 | o | ||||
Galatasaray | İstanbul | 2 | 2 | 1 | 1 | 5 | 3 | 8 | 4 | o | ||||
Hatay BŞB(Antakya Bld.) | Hatay | 8 | 7 | 9 | 12 | 2 | 6 | 3 | 5 | o | ||||
Beşiktaş | İstanbul | 9 | 12 | 7 | 6 | 9 | 5 | 6 | 7 | o | ||||
Ormanspor | Ankara | 13 | 9 | 8 | o | |||||||||
İzmit Belediyespor | Kocaeli | 9 | o | |||||||||||
Kayseri Basketbol(Kaski-AGÜ) | Kayseri | 3 | 4 | 3 | 2 | 4 | 4 | 10 | 10 | o | ||||
Adana Basket (Mersin Basket) | Mersin | 13 | 11 | o | ||||||||||
Samsun Canik Belediye | Samsun | 11 | 10 | 10 | 7 | 12 | 11 | 12 | o | |||||
Çankaya Üniversitesi | Ankara | o | ||||||||||||
Elazığ İl Özel İdarespor | Elazığ | o | ||||||||||||
Mersin Büyükşehir Belediye | Mersin | 4 | 3 | 6 | 11 | 3 | 7 | 7 | 6-çek | |||||
İstanbul Üniversitesi | İstanbul | 12 | 6 | 4 | 4 | 6 | 8 | 12 | 13 | |||||
Bodrum Basketbol SK | Muğla | 14 | ||||||||||||
Yakın Doğu Üniversitesi | İstanbul | 10 | 1 | 2 | ||||||||||
Adana Aski SK (Tarsus Bld.) | Adana | 11 | 5 | 11 | 5 | 12 | 9 | 13 | ||||||
Bornova Becker Spor | İzmir | 14 | ||||||||||||
Osmaniye GSK | Osmaniye | 14 | 14 | |||||||||||
Ceyhan Belediye | Adana | 7 | 8 | 13 | ||||||||||
Orduspor | Ordu | 8 | 7 | 14 | ||||||||||
TED Ankara Kolejliler | Ankara | 10 | 9 | 14 | ||||||||||
B.G.D. (Basketbolu Geliş.Der.) | İstanbul | 8 | ||||||||||||
Konak Belediyesi | İzmir | 12 | ||||||||||||
Edirne Bld. Edirnespor | Edirne | 8 | 13 | |||||||||||
Samsun Basketbol SK | Samsun | 5 | 13 | |||||||||||
Edremit Belediyesi | Balıkesir | 14 |
Türkiye Kupası şampiyonu |
---|
Küme düştü |
Voleybol
değiştirTürkiye voleybol süper ligi kulüpleri (erkekler)
Türkiye süper ligi'nde (1971-2018), Eczacıbaşı 12, Halkbank 9, FB 4, GS 4, Arkas 4, Arçelik 3, Erdemir 3, İETT 3, Netaş 3, Boronkay 1, istanbul BB 1, Muhafızgücü 1 kez şampiyon oldular.
Erkekler Kupa Voley'de (1989-2003/2009-2018), Halkbank 7, Netaş 4, FB 3, Eczacıbaşı 3, Arçelik 2, Arkas 2, SSK 2, Ziraat B.1, Sönmez Flament 1 kez kupayı kazandılar.
Türkiye voleybol süper ligi kulüpleri (erkekler) | |||||||||||||
Kulüpler | İli | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2011-2022) | |||||||||||
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
Fenerbahçe | İstanbul | 1 | 1 | 2 | 8 | 2 | 1 | 7 | 1 | o | |||
Arkas | İzmir | 2 | 2 | 1 | 4 | 1 | 3 | 4 | 2 | 2 | o | ||
Galatasaray | İstanbul | 3 | 4 | 7 | 7 | 4 | 3 | o | |||||
Halkbank | Ankara | 4 | 3 | 2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 | 4 | o | ||
Spor Toto (M.Milli Piyango) | Ankara | 4 | 4 | 7 | 6 | 5 | 5 | 5 | o | ||||
Tokat Belediye Plevnespor | Tokat | 9 | 11 | 6 | o | ||||||||
İstanbul Büyükşehir Belediyespor | İstanbul | 3 | 5 | 4 | 8 | 3 | 7 | o | |||||
Ziraat Bankası | Ankara | 3 | 3 | 5 | 3 | 6 | 8 | o | |||||
İnegöl Belediyespor | Bursa | 10 | 8 | 6 | 9 | 9 | o | ||||||
Arhavi Belediyesi | Artvin | 10 | o | ||||||||||
Bursa BŞB | Bursa | o | |||||||||||
Sorgun Belediyespor | Yozgat | o | |||||||||||
Afyon Belediyespor | Afyon | 10 | 8 | 11 | |||||||||
Jeopark Kula Bld. | Manisa | 10 | 12 | ||||||||||
Beşiktaş | İstanbul | 6 | 10 | 9 | 11 | ||||||||
Gümüşhane Torul Gençlik | Gümüşhane | 12 | 12 | ||||||||||
MSK Urfa | Şanlıurfa | 12 | |||||||||||
Şahinbey Belediye | Gaziantep | 9 | 11 | ||||||||||
Bornova Anadolu Lisesi | İzmir | 12 | |||||||||||
Palandöken Bld | Erzurum | 11 |
Türkiye voleybol süper ligi kulüpleri (kadınlar):
Türkiye süper liginde (1985-2018), Eczacıbaşı 16, Vakıfbank 9, fenerbahçe 5, Emlak Bankası 3, Güneş Sigorta 1 kez şampiyon oldular
Kadınlar Kupa Voley'de (1994-2003/2009-2018), Eczacıbaşı 8, Vakıfbank 6, Fenerbahçe 3, Emlak Bankası 1 kez kupayı aldılar.
Türkiye voleybol süper ligi kulüpleri (kadınlar) | |||||||||||||
Kulüpler | İli | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2011-2020) | |||||||||||
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
VakıfBank | İstanbul | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | 3 | 1 | 1 | o | ||
Eczacıbaşı | İstanbul | 3 | 1 | 2 | 3 | 3 | 3 | 4 | 2 | 2 | o | ||
Fenerbahçe | İstanbul | 1 | 3 | 4 | 2 | 1 | 2 | 1 | 3 | 3 | o | ||
Galatasaray | İstanbul | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 4 | 2 | 4 | 4 | o | ||
Beylikdüzü Voleybol | İstanbul | 9 | 5 | o | |||||||||
Türk Hava Yolları | İstanbul | 6 | o | ||||||||||
Nilüfer Belediyespor | Bursa | 7 | 8 | 9 | 7 | 7 | o | ||||||
Beşiktaş | İstanbul | 11 | 8 | 6 | 8 | o | |||||||
Karayolları | Ankara | 9 | o | ||||||||||
Aydın BŞB (Bursa BŞB) | Bursa/Aydın | 5 | 5 | 5 | 5 | 10 | o | ||||||
Yeşilyurt | İstanbul | 12 | o | ||||||||||
PTT | Ankara | o | |||||||||||
Çanakkale Belediyespor | Çanakkale | 9 | 6 | 6 | 10 | 11 | |||||||
Halkbank | Ankara | 11 | 7 | 8 | 12 | ||||||||
Seramiksan | Manisa | 11 | 11 | ||||||||||
İlbank | Ankara | 10 | 9 | 12 | |||||||||
Sarıyer Belediyespor | İstanbul | 8 | 7 | 10 | |||||||||
İdmanocağı | Trabzon | 6 | 10 | 12 | |||||||||
Salihli Belediyesi | Manisa | 12 |
Kupa Voley şampiyonu |
---|
Hentbol
değiştirTürkiye hentbol süper ligi kulüpleri (erkekler):
Türkiye hentbol erkekler süper liginde (1979-2017),Beşiktaş 13, ASKİ 6, Çankaya Bld.4, Halk Bankası 4, ETİ 3, Hortaş 3, MTA 2 ve Arçelik, İzmir BB, M.M. Piyango, TİY Erkutspor birer kez şampiyon oldular.
Türkiye hentbol süper ligi kulüpleri (erkekler) | |||||||||||||
Kulüpler | İli | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2011-2022) | |||||||||||
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
Beşiktaş | İstanbul | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | o | ||
Antalyaspor | Antalya | 10 | 11 | 10 | 10 | 8 | 6 | 2 | o | ||||
Beykoz Belediyesi SK | İstanbul | 2 | 7 | 6 | o | ||||||||
Göztepe | İzmir | 4 | 3 | 3 | 7 | o | |||||||
İzmir Büyükşehir Bld. | İzmir | 3 | 8 | 7 | 10 | 14 | 8 | o | |||||
Spor Toto SK (M.Milli Piyango) | Ankara | 4 | 4 | 5 | 7 | 6 | 9 | 11 | 10 | 9 | o | ||
Nilüfer Belediyesi SK | Bursa | 7 | 6 | 4 | 5 | 2 | 6 | 10 | 5 | 10 | o | ||
MYK Hentbol Sk | Ankara | 7 | 9 | 11 | o | ||||||||
Güneysuspor | Rize | 1. Lig | o | ||||||||||
SELKA Eskişehir Hentbol SK | Eskişehir | 4 | 3 çek. | ||||||||||
1955 Batman Belediyesi GSK | Batman | 4 çek. | |||||||||||
Adıyaman Belediyesi | Adıyaman | 8 | 5 çek. | ||||||||||
Karşıyaka Bld.GSK | İzmir | 12 | |||||||||||
Ahi Evran Ünv. GSK | Kırşehir | 13 | |||||||||||
B.B. Ankara Spor Kulübü | Ankara | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 | 4 | 2 çek. | ||||
Merzifon Bld. Hentbol SK | Amasya | 5 | 6 | 11 | |||||||||
Aziziye Bld. Termal Spor | Erzurum | 5 | 12 | ||||||||||
Serik Belediyesi | Antalya | 13 | |||||||||||
Trabzonspor | Trabzon | 6 | 9 | 8 | 4 | 5 | 7 | 13 | |||||
Mersin Yenişehir Hentbol Eğt. | Mersin | 5 | 10 | 9 | 6 | 7 | |||||||
Ankara İl Özel İdare | Ankara | 8 | 7 | 3 | 3 | 12 | |||||||
Çankaya Bld. Anka SK | Ankara | 9 | 3 | 6 | 12 | ||||||||
Amasya Taşova SK | Amasya | 4 | 3 | 9 | |||||||||
Marmaragücü (Anafen) | İstanbul | 9 | 9 | 12 | |||||||||
Selçuklu Belediye Spor | Konya | 13 | 14 | ||||||||||
Gençlerbirliği SK | Ankara | 8 | 11 | ||||||||||
Yeditepe SK (Dost SK) | İstanbul | 12 | 11 | 13 | |||||||||
Adana Çokobirlik | Adana | 11 | 14 | ||||||||||
Beşparmak SK | Kıbrıs | 5 | 13 | ||||||||||
Yozgat Bozok SK | Yozgat | 12 | |||||||||||
Zağnos Erkek Hentbol SK | Trabzon | 8 çek. | |||||||||||
Akçaabat Tütün SK | Trabzon | 11 | |||||||||||
Ankara Hentbol İhtisas SK | Ankara | 13 | |||||||||||
Rainbov Kayseri SK | Kayseri | 8 | |||||||||||
51 Niğdespor | Niğde | 12 | |||||||||||
Akdeniz Ünv.SK | Mersin | 12 | |||||||||||
Bahçeşehir Koleji SK | İstanbul | 10 | |||||||||||
06 ATER Spor Kulübü | Ankara | 11 | |||||||||||
Jandarmagücü SK | Ankara | 13 |
Türkiye hentbol süper ligi kulüpleri (kadınlar):
Türkiye hentbol kadınlar süper liginde (1979-2017), TMO 8, Arçelik 3, Muratpaşa Bld. 3, Havelsan 2, YKM 2 ve Altınordu, Anadolu Ünv., ETİ, Eyüboğlu Koleji, Gazi Tıp, Genel-İş, İst.Bankası Yenişehir, Kastamonu Bld.,Kültürspor, MTA, TİY Erkutspor, Taçspor, Yenimahalle Bld. birer kez şampiyon oldular.
Türkiye hentbol süper ligi kulüpleri (kadınlar) | |||||||||||||
Kulüpler | İli | Yıllara göre süper lig derecesi ve kupa şampiyonluğu (2011-2022) | |||||||||||
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
Kastamonu Belediyesi GSK | Kastamonu | 4 | 2 | 2 | 2 | 1 | o | ||||||
Muratpaşa Belediyesi SK | Antalya | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 5 | 1 | 2 | o | ||
Yenimahalle SK | Ankara | 7 | 6 | 2 | 1 | 6 | 1 | 4 | 4 | o | |||
Üsküdar Bld. SK | İstanbul | 2 | 2 | 2 | 8 | 7 | 5 | 9 | 7 | 5 | o | ||
İzmir BŞB SK | İzmir | 1 | 5 | 7 | 5 | 5 | 9 | 6 | 9 | 6 | o | ||
Bodrum Bld. Yalıkavakspor | Muğla | 9 | o | ||||||||||
Pazarspor | Rize | Dond. | o | ||||||||||
Görele Belediyesi SK | Giresun | o | |||||||||||
Mardin BŞB | Mardin | o | |||||||||||
Ardeşen Gençlik ve Spor K. | Rize | 4 | 3 | 3 | 7 | 3 | 5 | 3 çek. | |||||
Aksaray Belediyesi GSK | Aksaray | 8 | 7 | 10 | 7-1. Lig | ||||||||
Polatlı Belediyesi SK | Ankara | 4 çek | 3 | 8-1. Lig | |||||||||
Osmangazi Belediyesi | Bursa | 11 | 11 | 11 | 10 çek. | ||||||||
Samsun Gençlik SK | Samsun | 14 | 11 düş | ||||||||||
Zağnos Spor Kulübü | Trabzon | 6 | 3 | 4 | 6 | ||||||||
Mudanya Belediyesi SK | Bursa | 10 çek | 8 | ||||||||||
Eskişehir Şehir Koleji SK (Adana Şakir Paşa) | Eskişehir | 12 | 8 | 12 | |||||||||
Anadolu Üniversitesi GSK | Eskişehir | 5 | 6 | 9 | 13 | 13 | |||||||
Eskişehir Hentbol SK | Eskişehir | 10 | |||||||||||
Genç Uşak SK | Uşak | 12 | |||||||||||
Kastamonu Artsam Koleji SK | Kastamonu | 13 | |||||||||||
Ankara 1910 SK | Ankara | 8 | |||||||||||
1907 Kanarya SK | İstanbul | 9 | |||||||||||
Bursagücü Gençlik SK | Bursa | 10 | |||||||||||
M.Milli Piyango SK | Ankara | 4 | 3 | ||||||||||
Çankaya Bld.Anka SK | Ankara | 6 | 4 | 3 | 9 | ||||||||
Kastamonu Sağlık SK | Kastamonu | 7 | |||||||||||
İst.Emniyet Spor Gücü | İstanbul | 8 | 8 | ||||||||||
TED Samsun Koleji SK | Samsun | 9 | |||||||||||
Kastamonu Ünv. GSK | Kastamonu | 10 | |||||||||||
Gazi Ünv.SK | Ankara | 9 | |||||||||||
Maltepe Bld. SK | İstanbul | 5 | 4 | ||||||||||
Araç Bld.SK | Kastamonu | 8 | 7 | ||||||||||
Orduspor Kulübü | Ordu | 10 | |||||||||||
Ege Perla Konak Bld. | İzmir | 6 | |||||||||||
A. Gazete Yenimahalle GSK | Ankara | 10 |
Türkiye Kupası şampiyonu |
---|
Uluslararası kupalar
değiştirTürkiye'deki takım sporu yapan kulüplerin, bütün uluslararası kupalarda, yıllara göre aldığı dereceler, branşlara göre aşağıdadır.
Futbolda uluslararası düzeydeki en önemli başarı, 1999-2000 sezonunda Galatasaray'ın önce UEFA Kupası, sonra da Süper kupa şampiyonluğu ve Türkiye A Milli Futbol Takımı'nın 2002 FIFA Dünya Kupa'sında 3. olmasıdır.
Basketbolda en büyük başarı Fenerbahçe'nin Eupoleague'de 2017'deki şampiyonluğudur.
Basketbol uluslararası kupalardaki Türk takımları | |||||||
Yıl | Euroleague | Koraç | FIBA Ş.Ligi | Challenge Cup | Euroleague W. | Euro Cup W. | IWPF** |
Euro Cup | FİBA Europe Cup | ||||||
1993 | Efes Pilsen (2.) | ||||||
1996 | Efes Pilsen (Ş) | ||||||
1997 | Tofaş SAS (2.) | ||||||
1999 | Efes Pilsen (3.) | Galatasaray (3.) | |||||
2000 | Efes Pilsen (3.) | ||||||
2001 | Efes Pilsen (3.) | ||||||
2005 | Fenerbahçe (2.) | ||||||
2008 | Galatasaray (Ş.)* | ||||||
2009 | Galatasaray (Ş) | Galatasaray (Ş.)* | |||||
2010 | Galatasaray (2.) | ||||||
2011 | Galatasaray (Ş.)* | ||||||
Beşiktaş (Ş)** | |||||||
2012 | Kayseri Kaski (2.) | Galatasaray (Ş.)* | |||||
Beşiktaş (Ş)*** | |||||||
2013 | Beşiktaş (Ş) | Fenerbahçe (2.) | Kayseri Kaski (2.) | Galatasaray (Ş.)* | |||
P.Karşıyaka (2.) | |||||||
2014 | R. H.Gaziantep (3.) | Galatasaray (Ş) | Galatasaray (Ş.)* | ||||
Fenerbahçe (2.) | |||||||
2015 | FB Ülker (4.) | Banvit (3.) | Trabzon Med. (2.) | İstanbul Ünv.(3.) | |||
2016 | FB Ülker (2.) | Galatasay (Ş) | Fenerbahçe (3.) | AGÜ Spor (3.) | |||
2017 | Fenerbahçe (Ş) | Banvit (2.) | Fenerbahçe (2.) | Yakın Doğu Ü.(Ş) | Galatasaray (Ş.)** | ||
AGÜ Spor (2.) | |||||||
Galatasaray (3.) | |||||||
Hatay BŞB (3.) | |||||||
2018 | FB Doğuş (2.) | Darüşşafaka (Ş) | Galatasaray (Ş) | Hatay BŞB (3.) | |||
*IWBF Şampiyonlar Kupası (Basketbol Tekerlekli sandalye). Galatasaray 5 şampiyonluk, 1 ikincilik | |||||||
**Andre Vergauwen Kupası (Basketbol Tekerlekli sandalye) Beşiktaş ve Galatasat birer şampiyonluk | |||||||
***Willi Brinkmann Kupası (Basketbol Tekerlekli sandalye) Beşiktaş 1 şampiyonluk |
Voleybol
değiştirVoleybol Kadınlar şampiyonlar liginde VakıfBank 3 kez, Eczacıbaşı ve Fenerbahçe de birer kez Avrupa şampiyonu olmuştur.
Voleybol uluslararası kupalardaki Türk takımları | |||||||
Yıl | Şamp.ligi E. | Şamp.ligi K. | CEV Cup E. | CEV Cup K. | Chall.Cup E. | Challenge Cup K. | Dünya Kulüpler |
1980 | Ecazacıbaşı (2.) | Eczacıbaşı (3.) | |||||
1988 | Emlakbank (3.) | ||||||
1991 | Vakıfbank (3.) | ||||||
1992 | Vakıfbank (3.) | ||||||
1993 | Eczacıbaşı (2.) | ||||||
1995 | Emlakbank (2.) | ||||||
1997 | Galatasaray (3.) | Netaş (3.) | |||||
1999 | Vakıfbank (2.) | Eczacıbaşı (Ş.) | |||||
2000 | Vakıfbank (2.) | Enka (3.) | |||||
Güneş Sig. (3.) | |||||||
2004 | Güneş Sig (Ş)* | ||||||
2005 | Eczacıbaşı (3.) | ||||||
2008 | G.Vakıfbank (Ş) | ||||||
2009 | Fenerbahçe (3.) | Arkas (Ş.) | |||||
2010 | Fenerbahçe (Ş.) | Galatasaray (3.) | FB b(Ş.)** | ||||
2011 | Vakıfbank (Ş.) | Arkas (2.) | Vakıfbank (2.)** | ||||
Fenerbahçe (3.) | |||||||
2012 | Fenerbahçe (Ş.) | Galatasaray (2.) | Vakıfbank (Ş.)** | ||||
GS (3.)*** | |||||||
2013 | Vakıfbank (Ş.) | Halkbank (Ş) | Fenerbahçe (2.) | ||||
2014 | Halkbank (2.) | Fenerbahçe (Ş) | FB(Ş) | Beşiktaş (2.) | |||
2015 | Eczacıbaşı (Ş) | Galatasaray (3.) | Bursa BBSK (Ş) | E.Vitra (Ş)** | |||
Vakıfbank (3.) | |||||||
2016 | Vakıfbank (2.) | Galatasaray (3.) | Trabzon İ.ocağı (2.) | E.Vitra (Ş)** | |||
Fenerbahçe (3.) | Bursa BBSK (3.) | Vakıfbank (3.)** | |||||
2017 | Vakıfbank (Ş) | F.bahçe (3.) | Galatasaray (3.) | GS (3.) | Bursa BBSK (Ş) | Vakıfbank (Ş.)** | |
Eczacıbaşı (3.) | Ziraat B.(3.) | ||||||
2018 | Vakıfbank (Ş) | Ziraat Bank.(2.) | Eczacıbaşı (Ş) | M. Piyango(3.) | Bursa BBSK (2.) | VakıfBank (Ş.)** | |
E.Vitra (3.)** |
*CEV Cup, 2000-2007 arasında CEV Top Teams Kupası ismini aldı.
**Kulüpler Dünya Şampiyonası
***Top Volley International Women
Hentbol
değiştirHentbolda, 2015-2016 sezonunda Kastamonu Belediyespor kadın takımı Cahallenge kupasında Avrupa şampiyonu olmuştur. Bu kupada diğer başarı ise Muratpaşa Belediyespor'un 2014-2015 sezonunda EHF Cup'daki 3.lüğüdür.
2017-2018 sezonunda, Kadınlar EHF Cup'ta Kastamonu Belediyespor, kadınlar Challenge Cup'ta Ardeşen GSK, Avrupa 3.sü olmuşlardır.
Avrupa kupaları
değiştirTürkiye'deki takım sporu yapan kulüpların Avrupa kupalarına katılımları ve aldığı sonuçlar, yıllık olarak gösterilmiştir.
Futbol Avrupa kupaları
değiştir2019-20 sezonunda 5 futbol, 1 kadın futbol, 1 futsal kulübü Avrupa kupalarına katılmaktadır.
2018-19 Sezonunda Galatasaray, Avrupa kupalarında yaptığı 10 maçta 1 galibiyet, 2 beraberlik, 7 de yenilgi alarak son 32 turunda elenmiştir.
Fenerbahçe, Avrupa kupalarında yaptığı 10 maçta 3 galibiyet, 3 beraberlik, 4 de yenilgi alarak son 32 turunda elenmiştir.
Beşiktaş, 2.eleme turundan başladığı Avrupa Ligi'nde 6 galibiyet, 2 beraberlik, 4 yenilgi alarak gruplarda elenmiştir.
2019-2020 sezonunda Galatasaray Şampiyonlar Ligi'nde, Beşiktaş Avrupa Ligi'nde doğrudan gruplara katılmaktadır.
Türkiye'den Avrupa liglerine katılan futbol kulüpleri:
İli | Kulüp | 2018-2019 sezonu | 2019-2020 sezonu | |||||
Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | Başlangıç | Gelişme | Sonuç | |||
İstanbul | Galatasaray | Şampiyonlar Ligi>Avrupa Ligi | EL Son 32 | Elendi | Şamp. Ligi -gruplar | Gruplar | Grup 4/4 | Elendi |
İstanbul | İstanbul Başakşehir | Avrupa Ligi | 3. Eleme | Elendi | Şamp. Ligi- 3.eleme turu | Avrupa Ligi- Grup 1/4 | Son 32'de | Elendi |
İstanbul | Beşiktaş | Avrupa Ligi | Grup 3/4 | Elendi | Avrupa Ligi-gruplar | Gruplar | Grup 4/4 | Elendi |
Trabzon | Trabzonspor | Avrupa Ligi- 3.eleme turu | Gruplar | Grup 4/4 | Elendi | |||
Malatya | Yeni Malatyaspor | Avrupa Ligi- 2.eleme turu | 3.eleme turu | Elendi | ||||
İstanbul | Beşiktaş | UEFA Kad.Şamp.Ligi | Öneleme gruplar | Grup 2/4 | Elendi | |||
Ankara | Gazi Üniversitesi | Futsal UEFA Şamp.Ligi | Öneleme gruplar | Grup 2/4 | Elendi | |||
İstanbul | Fenerbahçe | Şampiyonlar Ligi>Avrupa Ligi | EL Son 32 | Elendi | ||||
Manisa | Akhisar Belediyespor | Avrupa Ligi | Grup 4/4 | Elendi | ||||
İstanbul | Ataşehir Belediyespor | UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi | Ön eleme | Elendi | ||||
Ankara | Ankaraspor | Futsal UEFA Şamp.Ligi | Ön eleme | Elendi |
Kaynak:
2019-20 UEFA Şampiyonlar Ligi,,[14] 2019-20 UEFA Avrupa Ligi -[15]
Futsal Şampiyonlar Ligi-,[16] Kadınlar Şampiyonlar Ligi-[17]
Basketbol Avrupa kupaları
değiştir2018-19 Sezonunda final-four oynayan iki Türk takımı Anadolu Efes 2., Fenerbahçe Doğuş 4. olmuştur. Ayrıca 3 takım da çeşitli kupalarda çeyrek finalde oynamıştır: Kadınlar Euroleague'da Fenerbahçe, FİBA Avrupa Kupası' nda Pınar Karşıyaka, EuroCup Kadınlar'da Çukurova Basketbol.
2019-2020 sezonunda 19 basketbol kulübü Avrupa liglerine katılma hakkı elde etti. 11 erkek basketbol, 8 kadın basketbol takımı Türkiye'yi temsil etmektedir. Bu sezon Avrupa kupalarına Gaziantep Basketbol ve Bahçeşehir Koleji takımları da katılmaktadır.
İli | Kulüp | 2018-2019 sezonu | 2019-2020 sezonu | |||||
Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | |||
İstanbul | Fenerbahçe Doğuş | Euroleague | Grup 1/16 | Avrupa 4.sü | Euroleague | Grup | ||
İstanbul | Anadolu Efes | Euroleague | Grup 4/16 | Avrupa 2.si | Euroleague | Grup | ||
İstanbul | Darüşşafaka | Euroleague | Grup 16/16 | Elendi | EuroCup | Grup 3/6 | Top 16 | |
İstanbul | Galatasaray | EuroCup | Grup 6/6 | Elendi | EuroCup | Grup 2/6 | Top 16 | |
Bursa | Tofaş | EuroCup | Grup 5/6 | Elendi | EuroCup | Grup 3/6 | Top 16 | |
Ankara | Türk Telekom | EuroCup | Grup 5/6 | Elendi | FİBA Şamp.Ligi | Grup A | ||
Balıkesir | Bandırma BK (Banvit) | FİBA Şamp.Ligi | Son 16 | Elendi | FİBA Şamp.Ligi | Grup B | ||
İstanbul | Beşiktaş | FİBA Şamp.Ligi | Son 16 | Elendi | FİBA Şamp.Ligi | Grup D | ||
Gaziantep | Gaziantep Basketbol | FİBA Şamp.Ligi | Grup C | |||||
İzmir | Pınar Karşıyaka | FİBA Avrupa Kupası | Son 8 | Kupa 5.si | FİBA Avrupa K.-ön eleme | 1.Etap Grup 1/4 | 2.Etap Grup L | |
İstanbul | Bahçeşehir Koleji | FİBA Avrupa Kupası | 1.Etap Grup 1/4 | 2.Etap Grup L | ||||
İstanbul | Fenerbahçe | Euroleague Kadınlar | Son 8 | Kupa 5.si | Euroleague K. | Grup B | ||
Mersin | Çukurova Basketbol | E.league K.>EuroCup K. | Çeyrek F. | Kupa 5.si | Euroleague K. | Grup A | ||
Hatay | Hatay BŞB | Euroleague Kadınlar | Grup 7.si | Elendi | EuroCup Kadınlar | Grup 1/4 | Son 16 | |
Ankara | Ormanspor | EuroCup Kadınlar | Play-off R1 | Elendi | EuroCup Kadınlar | Grup 1/4 | Son 16 | |
Ankara | BOTAŞ | EoroCup Kadınlar | Play-off R1 | Elendi | Euroleague K.- ön eleme | EuroCup Grup 2/4 | Play-off (son 24) | |
İstanbul | Beşiktaş | EuroCup Kadınlar | 1/16 final | Elendi | EuroCup Kadınlar | Grup 3/4 | Play-off (son 24) | |
İstanbul | Galatasaray | EuroCup Kadınlar | 1/8 Final | Elendi | EuroCup Kadınlar | Grup 3/4 | Elendi | |
Kayseri | Kayseri Basketbol (AGÜ) | EuroCup K.-ön eleme | Grup 3/4 | Elendi | ||||
Mersin | Mersin BŞB | EoroCup Kadınlar | Grup 3/4 | Elendi | xx | |||
Sakarya | Sakarya BŞB | FİBA Şamp.Ligi>Avr.Ligi | Grup 3/4 | Elendi | xx | |||
İstanbul | İstanbul BBSK | FİBA Avrupa Ligi | Grup 4/4 | Elendi | xx |
Euroleague (EUL),[21] EuroCup(EUC),[22] FİBA Şampiyonlar Ligi(BCL) FİBA Avrupa Kupası BEC),[23]Euroleague Kadınlar (ELW)[24] EuroCup Kadınlar(ECW)[25]
Voleybol Avrupa kupaları
değiştir2018-19 sezonunda 12 Voleybol kulübü Avrupa kupalarına katılmıştır. 6 takımımız kupalarda 2.lik ile 5.cilik arasında derece almıştır:
2019-20 Sezonunda Fenerbahçe (erkek voleybol takımı) tekrar Avrupa liglerine katılmaya hak kazanmıştır. Beylikdüzü V.İ. kupalara ilk kez katılmaktadır. Beşiktaş, Ziraat Bankası, İstanbul BBSK kupalara katılamamıştır.
Türkiye'den Avrupa liglerine katılan voleybol kulüpleri:
İli | Kulüp | 2018-2019 sezonu | 2019-2020 sezonu | |||||
Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | |||
İstanbul | VakıfBank | Şamp.Ligi Kadın | Dörtlü final | Avrupa 2.si | Şamp.Ligi K. | Grup | ||
İstanbul | Fenerbahçe | Şamp.Ligi Kadın | Dörtlü final | Avrupa 3.sü | Şamp.Ligi K. | Grup | ||
İstanbul | Eczacıbaşı Vitra | Şamp.Ligi Kadın | Çeyrek F. | Avrupa 5.si | Şamp.Ligi K. | Grup | ||
Ankara | Halkbank | Şamp.Ligi Erkek | Grup 2/4 | Elendi | Şamp.Ligi E. | Grup | ||
İstanbul | Fenerbahçe | Şamp.Ligi E. | Grup | |||||
İstanbul | Galatasaray | CEVCup Kadın | Çeyrek F. | Kupa 5.si | CEV Cup K. | Son 32 | Son 32 | Elendi |
İstanbul | Galatasaray | CEVCup Erkek | Final | Kupa 2.si | CEV Cup E. | Son 32 | Son 16 | |
İzmir | Arkas | Şamp.Ligi Erkek | Grup 4/4 | Elendi | CEV Cup E. | Son 32 | Son 16 | |
İstanbul | Beylikdüzü V.İ. | Challange K. Kadın | Challenge K. | Son 32 | Son 16 | |||
Ankara | Spor Toto SK | Challange K. Erkek | Son 16 | Elendi | Challenge E. | Son 32 | Son 16 | |
İstanbul | İstanbul THY | Balkan K. | Challenge K. 2.eleme t. | Son 16 | ||||
Tokat | Tokat Bld.Plevnespor | Balkan E. | Challenge E. 2.eleme t. | Son 32 | Elendi | |||
İstanbul | İstanbul BBSK | Şamp.L.E>Cev Cup E. | Son 16 | Elendi | xx | |||
Aydın | Aydın BŞB | Challange K. Kadın | Final | Kupa 2.si | xx | |||
İstanbul | Beşiktaş | Balkan K. K.>Chall.K.K. | Son 32 | Elendi | xx | |||
Ankara | Ziraat Bankası | Balkan E. K.>Chall.K.E. | Son 32 | Elendi | xx |
Hentbol Avrupa kupaları
değiştir2018-19 sezonunda 8 hentbol kulübü Avrupa kupalarına katılmıştır. Bir sezon önce 2 kupa 3.lüğü bir de 5.liği olan Türk takımları bu sezonda başarı gösterememiş ve ilk turlarda elenmişlerdir.
2019-20 sezonunda Beşiktaş erkek takımı, yıllarca katıldığı Şampiyonlar ligine katılmamış ve EHFCup' alınmıştır. Kupalara geçen yıl katılamayan Beykoz Belediye ve Ardeşen GSK bu sezonda yer alacaktır. Kupaların yeni takımı ise: Antalyaspor.
Türkiye'den Avrupa liglerine katılan hentbol kulüpleri:
İli | Kulüp | 2018-2019 sezonu | 2019-2020 sezonu | |||||
Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | Avrupa Ligi | Gelişme | Sonuç | |||
Kastamonu | Kastamonu Bld. | EHFCup Kadın | 2.Raund | Elendi | Şamp.Ligi K.-ön eleme | EHFCu 3.raund | Gruplar (Son 16) | |
İstanbul | Beşiktaş JK | Şamp.Ligi Erkek | D Grubu 3.sü | Elendi | EHFCup Erkek | 1.Raund | 1.Raund | Elendi |
Antalya | Antalyaspor | EHFCup Erkek | 1.Raund | 1.Raund | Elendi | |||
Antalya | Muratpaşa Bld. | Şamp.L.>EHFCup K. | 2.tur | Elendi | EHFCup Kadın | 1.Raund | 1.Raund | Elendi |
İstanbul | Beykoz Bld | Challenge Cup E. | Son 32 | Son 16 | ||||
Ankara | Yenimahalle BSK | Challenge Cup K. | Son 16 | Elendi | Challenge Cup K. | 3.Raund | 3.Raund | Elendi |
Rize | Ardeşen GSK | Challenge Cup K. | Son 16 | Çekildi | ||||
Ankara | BB Ankaraspor | EHFCup Erkek | Çekildi | Elendi | xx | |||
Eskişehir | Selka Eskişehir H.SK | Challenge Cup E. | 2.Raund | Elendi | xx | |||
İzmir | Göztepe | Challenge Cup E. | 3.Raund | Elendi | xx | |||
Ankara | Polatlı Bld. | Challenge Cup K. | 3.Raund | Elendi | xx |
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü". 11 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ DENİZ MEHMET,SEZER ADEM,İNEL YUSUF (2012). Uşak İlinde Kültürel ve Sportif Olarak Yapılan Atçılık ve Sorunları. Türk Dünyası Araştırmaları, 101(200), 203-230
- ^ "Türkiye Futbol Federasyonu resmi İnternet sitesi". 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "TFF-2002: Millî Takımda Altın Sayfa".[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "FIVB Dünya Sıralaması", Vikipedi, 12 Ekim 2020, erişim tarihi: 19 Ekim 2020
- ^ "FIVB'nin dünya sıralaması". www.trtspor.com.tr. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- ^ "Most consecutive volleyball victories in all competitions (female)". Guinness World Records (İngilizce). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- ^ "Haberler". web.archive.org. 7 Mayıs 2018. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- ^ Duvar, Gazete (7 Ocak 2018). "Türkiye Kadın Voleybol Takımı gümüş madalya kazandı". www.gazeteduvar.com.tr. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- ^ "2019 Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası", Vikipedi, 17 Ağustos 2020, erişim tarihi: 19 Ekim 2020
- ^ "Filenin Sultanları'ndan Tarihi Başarı: 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'ndayız | Türkiye Voleybol Federasyonu | TVF". web.archive.org. 1 Mart 2020. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- ^ a b TFF, UEFA
- ^ a b TBF, FİBA, ULEB
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
- ^ http://www.uefa.com/euefaeuropaleague/
- ^ http://www.uefa.com/euefafutsalchampionsleague/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.